انتقاد از بازی بازیگر بدچهره در نقش ابن‌سینا
خسرو معتضد در نقد و بررسی فیلم «طبیب» بیان کرد: «این فیلم بر اساس کتابی ساخته شده که می‌خواهد بگوید ایرانی‌ها و شرقی‌ها داخل آدم به حساب نمی‌آیند و اگر ابن سینا نیز در دنیا شهرتی به دست آورده به وسیله یک پزشک جوان انگلیسی است.»
«طبیب»، فیلمی ماجراجویی و تاریخی محصول کشور آلمان است که بر اساس رمانی به همین نام اثر نوآ گوردون (نویسنده آمریکایی) ساخته شده است. این رمان در سال ۱۹۸۶ منتشر شد و بیش از ۲۱ میلیون نسخه از آن در دنیا به فروش رسید. فیلم «طبیب» را فیلیپ اشتولتسل بر اساس فیلمنامه جان برگر کارگردانی و بن کینگزلی در نقش ابوعلی سینا بازی کرده است.
خسرو معتضد، مجری و کارشناس برنامه «تاریخ و سینما» که به تهیه‌کنندگی ایزد مهرآفرین، شنبه شب‌ها از آی فیلم پخش می‌شود، در دومین سری از نقد و بررسی فیلم «طبیب»، تاکید کرد این فیلم جعلِ محض است و کارگردانش در انتخاب بن کیگزلی به عنوان بازیگر نقش ابن‌سینا، بدذوقی به خرج داده است.
او افزود: «ابن سینا زیبا بوده و وقتی هم که فوت کرده ۵۸ سالش بوده است در حالی که در این فیلم پیرمرد است. کینگزلی در هر فیلمی که درباره ایران ساخته شده مثل «شاهزاده پارسی» حضور دارد، من نمی‌دانم او چه میراثی از ما می‌خواهد. او برای این نقش بسیار بدچهره است.»
معتضد در ادامه نمایش فیلم توضیح داد: «راب کول با بازی تام پین، شخصیت اصلی فیلم، خودش را یهودی جا می‌زند. من فکر می‌کنم چون نویسنده متوجه شده است که ابن سینا هیچ وقت شاگرد انگلیسی نداشته، خواسته او را یهودی جا بزند لذا نامش بنیامین می‌شود و بدون اینکه از تورات و دعاهای یهود چیزی بداند، خودش را یهودی معرفی می‌کند.»
او ادامه داد: «در این سفر زنی به نام ربه‌کا نیز هست که می‌خواهد با یک تاجر یهودی ازدواج کند. دائما در این فیلم صحبت یهود است و طوری نشان می‌دهد که انگار همه چیزِ ایران در دست یهودیان است. من اصلا به یهودیان اهانت نمی‌کنم ولی چنین چیزی در تاریخ نیست.»
این کارشناس افزود: «اصفهانی که در این فیلم نشان داده می‌شود، اصفهانِ دوران صفویه یعنی قرن ۱۷ میلادی است. مساجد باشکوه، شهر بزرگ با دروازه‌ها برای آن زمان‌هاست در حالی که ابن سینا در قرن یازدهم زندگی می‌کرده است. در کاروان، ربه‌کا «قصه‌های هزار و یک شب» را می‌خواند؛ تا آنجا که من می‌دانم، «هزار و یک شب» در قرن هفدهم ترجمه شد. نکته عجیب‌تر اینکه این کتاب حروف چاپی و عکس‌های رنگی دارد، آن زمان هنوز چاپ، آن هم کتاب جیبی اختراع نشده بود.»
معتضد در انتقادی دیگر گفت: «راب کول در این فیلم زیر دست یک آرایشگر بوده است اما ناگهان به پزشک حاذقی تبدیل می‌شود و تب کودکی را که زنده مانده بوده با پاشویه پایین می‌آورد. آنها در هنگام ورود به اصفهان آتش بازی می‌بینند؛ در آن زمان آتش بازی نبوده است، آتش بازی بعد از اختراع باروت و در حدود ۱۴۰۰ میلادی شناخته می‌شود؛ اینها چه ربطی به دوران ابن سینا دارد.»
این مورخ افزود: «در این فیلم می‌گویند که سلاجقه اصفهان را می‌گیرند. هر تاریخی که بخوانید گفته است که کسی که اصفهان را گرفت، امیرمسعود غزنوی بود. تمام داستان کتاب نوآ گوردون که ابن سینا را از روی آن ساخته‌اند جعلی است. این فیلم همه پزشکی را در دست یهودیان نشان داده در حالی که شاگردان ابن سینا همه زرتشتی، مسلمان یا مسیحی هستند.»
مجری و کارشناس برنامه «تاریخ وسینما» گفت: «این کتاب می‌خواهد بگوید که ایرانی‌ها و شرقی‌ها داخل آدم به حساب نمی‌آیند و اگر ابن سینا نیز در دنیا شهرتی به دست آورده به وسیله یک پزشک جوان انگلیسی است که قبلا شاگرد یک سلمانی بوده است. در این فیلم، ابن سینا یک انترن نمایش داده شده است و دستیار یک شخص ولگرد، بیچاره و سرگردان است که از انگلیس آمده.»
او تاکید کرد: «اگر این فیلم را تماشا کنید احساس می‌کنید به شما توهین شده است چون ما افتخاری به نام ابن سینا داریم که یک‌بار می‌گویند عرب است، بار دیگر می‌گویند ترک است و اخیرا نیز شنیده‌ام که مجسمه‌اش را در یکی از شهرهای ترکیه گذاشته‌اند و خنده‌دار است که با دیدن این فیلم مشخص می‌شود شاگرد یک سلمانی انگلیسی بوده است. من دوست دارم این نوع فیلم‌ها را در سینماها نمایش دهند تا مردم ببیند درباره کشور و مفاخرشان چه می‌گویند.»
معتضد در پایان گفت: «نویسنده کتاب شنیده است که مثلا ابن سینا فرد خوش گذرانی بوده و بر این اساس صحنه‌های آنچنانی را ساخته و پرداخته است. به نظر من «طبیب»، فیلم مهملی است و من آنچه را که تلویزیون ایران درباره ابن سینا تهیه کرده است، بیشتر ترجیح می‌دهم.»
