انتخابات ریاست جمهوری آمریکا چگونه خواهد بود؟
مجموعا 538 رای الکترال وجود دارد. در واقع این آرای الکترال است که تعیینکننده است و به همین دلیل نمیتوان معیار نظرسنجیها را برای تخمین انتخابات آمریکا بهشکل دقیقی مورد استفاده قرار داد.
داریوش قنبری، استاد دانشگاه، در یادداشتی در روزنامه آرمان ملی نوشت: «در انتخابات پیش رو، جو بایدن با فاصله کمی جلوتر از ترامپ است اما انتخابات در آمریکا، دودرجهای است و مردم به شکل مستقیم رئیسجمهور را انتخاب نمیکنند و هیاتهای انتخاباتی تعیینکننده هستند. در کل ۵۳۸ رای الکترال وجود دارد که به تعداد نمایندگان کنگره آمریکاست و از آنجا که ۵۳۸ کرسی برای مجلس نمایندگان وجود دارد، تعداد نمایندگان مجلس سنا، به ازای هر ایالت دو نفر است؛ به طوری که ایالتهای ۵۰گانه یکصد نفر نماینده در مجلس سنا دارند و در مجلس نمایندگان هم تعداد به ۴۳۷ میرسد که مجموعا ۵۳۸ رای الکترال وجود دارد. در واقع این آرای الکترال است که تعیینکننده است و به همین دلیل نمیتوان معیار نظرسنجیها را برای تخمین انتخابات آمریکا بهشکل دقیقی مورد استفاده قرار داد.
از طرفی سیستم انتخاباتی آمریکا به گونهای است که ایالتهای پرجمعیت نقش تعیینکنندهتری میتوانند داشته باشند چون سیستم اکثریتی است و فرضا اگر در یک ایالت ۵۵ رای الکترال وجود داشته باشد و یک کاندیدا ۳۰ رای و کاندیدای دیگر ۲۵ رای الکترال داشته باشند، ۲۵رای کاندیدای بازنده به کاندیدای برنده اختصاص مییابد و کاندیدای برنده صاحب تمام ۵۵ رای آن ایالت میشود.
واقعیت این است که بایدن توانسته بر خلاف آن چه پیشبینی میشد، مورد اقبال وارد شود. شاید دلیلش به مسائل ناشی از کرونا برمیگردد که دموکراتها توانستهاند از آن بهرهبرداری خاص خود را بکنند. از طرفی، یک سری اقدامات ترامپ در ارتباط با رنگینپوستان هم دستمایه خوبی برای تبلیغات انتخاباتی آنها شده است. اما در کل نمیتوان صرفا به نظرسنجیها متکی بود و با توجه به ترکیب کارتهای الکترال و چند ایالت مهم که خاکستری هستند و آنها تعیینکننده خواهند بود، باید فعلا صبر کرد تا ببینیم ترکیب به چه شکلی تغییر خواهد کرد. آیا مثل همان اتفاقاتی که در گذشته افتاده و رئیسجمهوری که به لحاظ عددی رای کمتر و کارت الکترال بیشتری داشته، میتواند برنده شود یا خیر؟ به نظر میرسد این یک قاعده در آمریکاست و از این لحاظ شانس ترامپ همچنان برای پیروزی وجود دارد و نمیتوان گفت بر اساس نظرسنجیها بازنده است.
اکنون تمرکز اصلی کاندیداها و نمایندههایشان بر ایالتهای خاکستری است تا بتوانند نتیجه رای را به نفع خود عوض کنند. مناظره اخیرشان هم به نوعی پُر از حمله به همدیگر بود. اتهام تکراری عدم پرداخت مالیات از سوی ترامپ از سوی دموکراتها در حالی مطرح شد که ترامپ هم اتهاماتی تکراری علیه بایدن و پسرش مبنی بر دریافت پول از کشورهای دیگر را مطرح کرد و به مسائلی مانند تلاش روسها برای تاثیر گذاشتن بر انتخابات آمریکا و همین طور تلاش ایران و چین پرداخت که شاید هدفش برانگیختن نوعی احساسات ملیگرایانه در جامعه آمریکا نسبت به این قضیه بود؛ ضمن این که از اتهامی که قبلا متوجه خودش بود فرار به جلو و رد گم کند. به خاطر داریم که ترامپ در انتخابات ۲۰۱۶ از طرف دموکرات متهم به حمایت از سوی روسیه شد و حتی مداخله روسیه به نفع ترامپ تا مراحل خاصی در بعضی نهادهای مربوطه در آمریکا هم پیش رفت و اقداماتی نیز از سوی نهادهای امنیتی و اطلاعاتی صورت گرفت.
بحث دیگری که در مناظره مطرح شد این که بایدن بر اساس چارچوبهای فکری دموکراتها وعده خدمات رفاهی و اجتماعی بیشتر داد و از طرف دیگر، ترامپ هم آمریکاییها را ترساند که اگر بایدن و دموکراتها سر کار باشند، دوباره مالیاتها را بیشتر میکنند و بخش قابل توجهی از درآمد مردم بهعنوان مالیات گرفته خواهد شد. به هر حال اینها چارچوبهای فکری و تا حدود زیادی مواضع دو حزب جمهوریخواه و دموکرات در سیاستهای رفاهی است. اوباما با اجرای طرح اوباماکر در زمینه بهداشتی خدمات قابل توجهی ارائه کرد و توانست رضایت نسبی خوبی در جامعه آمریکا ایجاد کند و یکی از دلایل محبوبیتش به اوباماکر و مراقبتهای بهداشتی خاص و خدمات ارزانی که ایجاد کرده بود، برمیگردد. اما این خدمات در زمان ترامپ کاهش پیدا کرد چون جمهوریخواهان به سیاستهای رفاهی زیاد اعتقاد ندارند و به نوعی طرفدار بخش خصوصی در حد زیاد هستند و در همین چارچوب همواره وعده مالیات کمتر را مطرح کرده و آن را یکی از عوامل رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال تلقی کردند. ترامپ این سیاست را همواره در قالب چارچوب دیدگاهی که حزب جمهوریخواه داشته، مطرح کرده که با کم کردن مالیاتها دنبال رشد و رونق اقتصادی بیشتر در جامعه آمریکاست همانطور که در مناظره به افزایش تعداد شاغلین و بالا بردن اشتغال اشاره و بر کاسته شدن از تعداد بیکاران سیاهپوست در دولت خودش تاکید کرد. بایدن تلاش کرد ترامپ را به نوعی نژادپرست معرفی کند و پای او را در اتفاقاتی که برای سیاهپوستان و حواشی جورج فلوید افتاد به میان کشید و در مقابل ترامپ هم به نوعی آن را رد کرد و مجموعه سیاستهایش را موجب اشتغال و رفاه برای سیاهپوستان دانست. ترامپ پیش از این، در حالی از عدم انتقال قدرت در صورت باخت سخن گفته بود که در چارچوبهای حقوقی جامعه آمریکا عملی نخواهد شد. او امید بالایی به الکترال کالجها دارد.»