گشاده دستی دولت در تخصیص بودجه به برخی نهادهای همسو/ افزایش 78 درصدی بودجه یک رسانه مشخص در سال آتی

درحالی که شاهد ثبات یا حتی کاهش اعتبارات برخی طرح های مهم و حیاتی در لایحه بودجه سال ۱۴۰۰ هستیم، از آنسو و به واسطه الطاف ویژه هیأت دولت به برخی مراکز مشخص بودجه اختصاص یافته آنها افزایش یافته است؛ اتفاقی که البته با انتقاداتی همراه شده است.

بازتاب – زهره علامی؛ بررسی ها حکایت از آن دارد که بودجه خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) در سال آینده نسبت به سال جاری حدود ۷۸ درصد و اعتبارات مربوط به خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران (ایرنا) در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال ۹۹، نزدیک به ۳۲ درصد رشد کرده است، البته این افزایش بودجه فقط مربوط به سال آینده نیست و به طور کلی اعتبارات اختصاص یافته به این دو خبرگزاری، طی ۸ سال گذشته هموارع با افزایش همراه بوده است.

ناگفته نماند که گشاده دستی دولت در اختصاص بودجه به ایرنا و ایسنا که طی سال های اخیر، بیشترین حمایت را از دولت روحانی داشته اند، نیست و دولت حتی با وجود اختلاف سلیقه بسیار با صدا و سیما در لایحه بودجه سال آتی، برای این سازمان سنگ تمام گذاشت و بودجه این نهاد با ۲۰ استان کشور برابری می کند.

رشد اعتبارات رسانه های دولتی

براساس جزییات لایحه بودجه سال ۱۴۰۰، بودجه خبرگزاری ایرنا رشد ۳۱.۶ درصدی نسبت به سال گذشته داشته است و از ۱۵۸ میلیارد تومان در بودجه سال ۹۹ به ۲۰۸ میلیارد تومان در لایحه سال ۱۴۰۰ رسیده یعنی طی یکسال، بودجه این خبرگزاری ۵۰ میلیارد تومان افزایش داشته است.

این رسانه در سال گذشته هم بیشترین درصد افزایش اعتبار در میان دستگاه های حوزه رسانه را به خود اختصاص داد و بودجه آن در سال ۱۳۹۹ ، ۲۱.۴۶ درصد نسبت به سال ۹۸ رشد کرد.
ناگفته نماند که در دوره ریاست جمهوری دکتر روحانی و طی ۸ سال گذشته بودجه خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران با رشد ۴۵۹ درصدی از ۳۷ میلیارد تومان در سال ۹۲ به ۲۰۸ میلیارد تومان در بودجه سال ۱۴۰۰ رسیده است.

شرایط خبرگزاری ایسنا هم مشابه ایرناست و بودجه این خبرگزاری در سال های گذشته با رشد چشمگیری مواجه بوده است، نگاهی به ارقام و آمار حکایت از افزایش ۱۱۹۲ درصدی اعتبارات این خبرگزاری در دولت روحانی دارد.

اعتبار اختصاص یافته به این خبرگزاری در سالجاری حدود ۲۶ میلیارد تومان بود که در سال ۱۴۰۰ به ۴۶.۵ میلیارد تومان رسیده، یعنی بودجه آن نسبت به سال۹۹، ۷۸ درصد افزایش داشته است.
همچنین بودجه خبرگزاری ایسنا از ۳.۶ میلیارد تومان در سال ۹۲ به ۴۶.۵ میلیارد تومان در لایحه بودجه سال آتی رسیده است، در سالجاری و براساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز پژوهش های مجلس شورای اسلامی، کل بودجه این خبرگزاری حدود ۴.۸۱ درصد نسبت به سال ۹۸ رشد داشته است.

اما افزایش قابل ملاحظه بودجه اختصاص یافته دولت به دو رسانه های دولتی در شرایطی است که طی چند ماهه گذشته و با اوج گرفتن کرونا و مشکلات اقتصادی در کشور، بسیاری از رسانه ها به دلیل عدم حمایت مالی از سوی دولت، از ادامه فعالیت بازماندند.

افزایش غیر منطقی بودجه برخی مراکز

اما دست و دلبازی های دولت در بودجه بندی مختص به دو خبرگزاری ایسنا و ایرنا نمی شود، رصد بودجه مرکز بررسی های راهبردی یا مرکز بررسی‌های استراتژیک ریاست‌جمهوری هم حاکی از افزایش قابل توجه اعتبارات این مرکز دارد، چون از ۳ میلیارد تومان در سال ۹۲ به ۱۲.۵ میلیارد در سال آینده رسیده است.

طی سال های اخیر گزارش های متعددی مبنی بر افزایش ۳۳۰ درصدی بودجه این مرکز از سال ۹۲ تا ۹۴ یا دریافت هزینه ۱۱۳ میلیون تومانی برای هر همایش از سوی این مرکز منتشر شد که همواره با تکذیب از سوی این مرکز مواجه شد.

به عنوان نمونه این مرکز در پاسخ به افزایش چشمگیر اعتباراتش طی سال های ۹۷ و ۹۸ گزارشی منتشر کرد که نشان می داد رقم اختصاص یافته بسیار کمتر از بودجه تصویب شده است مثلا در بودجه مرکز در لایحه پیشنهادی سال ۹۷، مبلغ ۱۲ میلیارد و ۶۴ میلیون تومان بود که ۳ میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان آن تخصیص یافته بود.

یا اینکه علت ناگهانی افزایش بودجه مرکز در سال ۹۵ نسبت به سال ۹۴، را به ادغام «مرکز ملی مطالعات جهانی شدن» در مرکز بررسی‌های استراتژیک و افزایش ماموریت ها و اهداف گره زدند اما بحث بر سر این است که نگاهی به کارنامه این مرکز طی سال های گذشته نشان می دهد که عملکرد قابل قبولی نداشته و مشخص نیست که چند طرح پژوهشی و مطالعاتی در اختیار دولت قرار داده یا این پژوهش ها از چه کیفیتی برخوردار بوده اند.

درواقع با افزایش چشمگیر بودجه مربوط به ایسنا، ایرنا و مرکز پژوهش های استراتژیک در لایحه بودجه سال آینده این سوال مطرح می شود که این افزایش اعتبارات برچه اساسی انجام گرفته است؟ آیا نظارتی دقیق بر شیوه عملکرد این رسانه ها، مراکز و نهادها انجام می گیرد و یا اینکه هم راستا بودن با اهداف دولت برای افزایش نجومی اعتبارات آنها کافی است؟