افزایش چشمگیر ابتلا به سرطان پستان در ایران
روند افزایش ابتلا به سرطان پستان به عنوان یک هشدار جدید برای سلامت جهانی مطرح شده است.
سازمان جهانی بهداشت پیش‌بینی می‌کند که تا سال ۲۰۵۰ میلادی، تعداد مبتلایان به این بیماری به شکل قابل توجهی افزایش خواهد یافت و میلیون‌ها نفر جان خود را از دست خواهند داد. در ایران نیز این موضوع نگران‌کننده است و میانگین سنی ابتلا به سرطان پستان پایین‌تر از میانگین جهانی است.
افزایش جهانی سرطان پستان بر اساس آخرین پیش‌بینی‌های مرکز بین‌المللی تحقیقات سرطان (IARC) وابسته به سازمان جهانی بهداشت (WHO)، در دهه‌های آینده شیوع سرطان پستان به طور چشمگیری رشد خواهد کرد. تا سال ۲۰۵۰ میلادی، تعداد مبتلایان به این بیماری به ۳.۲ میلیون نفر در سال خواهد رسید و حدود ۱.۱ میلیون نفر نیز جان خود را از دست خواهند داد. عواملی مانند افزایش سن جمعیت، شیوه‌های ناسالم زندگی و عدم دسترسی به خدمات پیشگیری و درمان در برخی کشورها، از مهم‌ترین دلایل این رشد هستند.
تفاوت‌های ابتلا و مرگ‌ومیر گزارش‌های WHO نشان می‌دهد که تفاوت‌های زیادی در نرخ ابتلا و مرگ‌ومیر ناشی از سرطان پستان در کشورهای مختلف وجود دارد. در کشورهای توسعه‌یافته، ۱ زن از هر ۱۲ زن به سرطان پستان مبتلا می‌شود، اما نرخ مرگ‌ومیر پایین‌تر است (۱ نفر از هر ۷۱ زن). در کشورهای کمتر توسعه‌یافته، هرچند احتمال ابتلا کمتر است (۱ در ۲۷ زن)، اما نرخ مرگ‌ومیر بالاتر است (۱ در ۴۸ زن) که به دلیل محدودیت در تشخیص زودهنگام و درمان است.
وضعیت ایران بر اساس آمار وزارت بهداشت ایران، سالانه بیش از ۱۸ هزار زن در کشور به سرطان پستان مبتلا می‌شوند. این رقم با رشد ۶ درصدی سالانه در حال افزایش است. نکته قابل توجه این است که میانگین سنی ابتلا در ایران ۱۰ تا ۱۵ سال پایین‌تر از میانگین جهانی است، یعنی بسیاری از زنان ایرانی در سنین پایین‌تر دچار این بیماری می‌شوند.
کارشناسان معتقدند که سبک زندگی، شامل تغییرات وزنی مکرر، ورزش نکردن و تغذیه نامناسب، از مهم‌ترین دلایل افزایش آمار سرطان پستان در ایران است. پیش‌بینی می‌شود که طی دهه آینده، میزان ابتلا به این بیماری ۱.۵ تا ۲ برابر شود، که اهمیت اقدامات پیشگیرانه و غربالگری زودهنگام را دوچندان می‌کند.
دلایل افزایش و راهکارها عوامل مختلفی از جمله افزایش سن، چاقی، مصرف الکل، استفاده از هورمون‌های جایگزین پس از یائسگی، سابقه خانوادگی و جهش‌های ژنتیکی، به افزایش خطر ابتلا به سرطان پستان کمک می‌کنند. با این حال، تقریباً ۵۰ درصد موارد سرطان پستان در زنانی رخ می‌دهد که هیچ عامل خطر واضحی ندارند. به همین دلیل، غربالگری زودهنگام و آموزش عمومی درباره علائم بیماری، از استراتژی‌های کلیدی برای کاهش میزان ابتلا هستند.
چالش‌های جهانی و ضرورت اقدامات با وجود اینکه سرطان پستان شایع‌ترین نوع سرطان در زنان ۱۵۷ کشور از ۱۸۵ کشور جهان است، هنوز بسیاری از کشورها پوشش کافی برای تشخیص و درمان آن ندارند. تنها ۳۹ درصد کشورها خدمات پایه‌ای سرطان را تحت پوشش دارند و تنها ۲۸ درصد از خدمات تسکینی مانند تسکین درد را ارائه می‌دهند.
سازمان جهانی بهداشت تأکید دارد که کشورها باید سرمایه‌گذاری بیشتری در غربالگری، تشخیص زودهنگام و درمان سرطان پستان انجام دهند. همچنین، بهبود دسترسی به خدمات درمانی و کاهش نابرابری‌های بهداشتی می‌تواند به کاهش مرگ‌ومیر ناشی از این بیماری کمک کند.
