استفاده ابزاری از روایات ائمه در طب

مدیرکل طب ایرانی وزارت بهداشت گفت: ائمه اطهار چند صدسال قبل با توجه به آب و هوا و شرایط حاکم در آن زمان برای مردم توصیه هایی در زمینه طب داشتند اما این توصیه‌ها قابل تعمیم به زمان حال نیست.
به گزارش  مهر ، دکتر محمود خدادوست درخصوص برخی اظهارات درحوزه کاربرد روایات در حوزه بهداشت و درمان، افزود: امروزه از آیات و روایات منسوب به ائمه معصومین، استفاده ابزاری می شود و این موضوع از چند منظر دارای اشکال است.

وی ادامه داد: شیخ صدوق در کتاب الاعتقادات باب ۴۴ در قسمت اخبار وارد فی الطب، به چند دلیل ثابت می کند که روایات فقهی منصوب به ائمه معصومین قابلیت تعمیم به زمان و مکان امروز را ندارد.

مدیرکل طب ایرانی وزارت بهداشت خاطرنشان کرد: ائمه معصومین چند صد سال قبل با توجه به آب و هوا و شرایط حاکم در آن زمان برای مردم توصیه هایی در زمینه طب داشتند، اما این توصیه ها قابلیت تعمیم به زمان حال را ندارد.

وی در تبیین این موضوع به ذکر مثالی در این زمینه پرداخت و گفت: فرض می کنیم سیاه دانه برای درد معده خوب باشد و این روایت از نظر سندی با علم رجال و از نظر دلالی بر علم دلالت تطابق داشته باشد و با سایر روایات هم مغایرت نداشته باشد، با این حال برای تعمیم با علم روز و زمان و مکان حال نیازمند کار تحقیقاتی و پژوهشی است، زیرا روش تشخیص در هیچ یک از روایات نیامده است، بنابراین درمان درد معده با سیاه دانه باید روش تشخیصی مناسب هم داشته باشد، زیرا از روی روایت نمی توان استنتاج کرد و حتی استنتاج فردی از روایت، اجتهاد شخصی است و نباید به ائمه معصومین منصوب کرد و فرض براینکه تشخیص درست باشد از روی روایت چطور می توان متوجه شد که چه میزان سیاه دانه مصرف شود و کدام افراد می توانند از آن استفاده کنند؟

خدادوست گفت: معتقد هستم که شان اسلام را نباید در حد طب و طبابت آن، در حوزه جسمانی و روانی تنزل داد.

مدیرکل طب ایرانی وزارت بهداشت گفت: علامه طباطبایی در تفسیر المیزان گفته است قرآن برای هدایت بشر آمده است و بنابراین برای هدایت بشر از هیچ تلاشی دریغ نمی کند. بنابراین یکی از ظرفیت های فقه شیعه، گویا بودن آن است که به اقتضای زمان و مکان حکم صادر می کند.

وی افزود: منابع استنباط احکام ما، قرآن، سنت، اجماع و عقل است یعنی ما با وجود داشتن قرآن که برای هدایت بشر کم نگذاشته است، از عقل و دستاوردهای روز بشری به اقتضای زمان و مکان در استنباط احکام فقهی بهره می بریم. پس چگونه است که در حوزه سلامت، عقل را تعطیل می کنیم و روایتی را منسوب به ائمه می کنیم؟ معلوم است که استفاده ابزاری صورت گرفته است.

خدادوست در پایان تاکید کرد: استفاده اخباری گری از روایات نه تنها برای طب رایج و طب مدرن مشکل ایجاد می کند، بلکه برای سایر نظامات اجتماعی مدرن هم مشکل ایجاد می کند، زیرا اگر برای اسلامی جلوه دادن هر موضوعی دنبال نقلی بودن آن باشیم، بسیاری از نظامات اجتماعی امروز نقلی ندارند و وظیفه دین هم، این نیست، بلکه وظیفه دین آن است که یک نگاه راهبردی و اساسی ارائه دهد و بشر، آن را در بستر عقل، تجربه، دانش، تحقیق و پژوهش در ابعاد دیگر گسترش دهد.