از نوشتن یادگاری به‌روی مجسمه‌های تهران تا تعیین حریم آثار هنری
رییس کمیته هنر شورای شهر تهران از تهیه “طرح حریم آثار هنری ارزشمند در سطح شهر تهران” خبر داد.
الهام فخاری با اشاره به برگزاری جلسات متعدد با هنرمندان و نمایندگان انجمن‌های هنری و صرف ماه‌ها زمان برای بررسی و آسیب شناسی وضع موجود آثار در شهر، از تهیه طرح “حریم آثار هنری ارزشمند در سطح شهر تهران” خبر داد و گفت: با ارائه و تصویب این طرح در صحن شورا، قدمی در راه محافظت از این آثار برداشته خواهد شد.
الهام فخاری ادامه داد: کمیته هنر شورای شهر تهران این طرح را با تمرکز بر کنترل عوامل آسیب رسان طبیعی و انسانی محتمل و درجهت حفظ حقوق معنوی و شأن هنرمندان خالق اثر تهیه کرده است.
رییس کمیته هنر شورای شهر تهران اضافه کرد: هنرمندان و خالق آثار ارزشمند شهری همواره از نحوه رفتار مردم و عوامل مدیریت شهری با آثارشان گلایه داشته‌اند و معتقدند حریم این آثار در موقعیت‌های مختلف و به شکل‌های گوناگون در معرض تعرّض قرار می‌گیرد.
وی با اشاره به آسیب‌های مختلف این آثار در شهر بیان کرد: مهم ترین صدمات به واسطه تصمیمات متناقض و غیرکارشناسی در شهرداری به آثار وارد می شود و به همین جهت نیازمند مصوبه و آیین‌نامه ای روشن و جامع برای مدیریت اینگونه تصمیمات هستیم.
وی افزود: کمیته هنر شورای اسلامی شهر تهران با توجه به اهمیت جایگاه هنر و آثار هنری خلق شده در شهر از جمله مجسمه‌ها، آثار حجمی و دیوارنگاره‌های واجد ارزش و برای مقابله با عوامل متعدد تهدیدکننده و آسیب رسان در شهر، از ابتدای سال جاری به منظور ایجاد حریم‌های حفاظتی، جلوگیری از آشفتگی‌های بصری، اقدامات محیطی سلیقه ای، سرقت و عوامل جوی فرساینده، تهیه “طرح حریم آثار هنری ارزشمند در سطح شهر تهران” را در دستور کار قرار داد و اکنون طرح تکمیل شده و مقرر است در آینده نزدیک در صحن علنی شورای شهر تهران ارائه شود.
حق تمامیت اثر هنری در تهران جایگاهی ندارد
نگار نادری پور، مدیر مسئول انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران نیز ضمن انتقاد از آسیب‌های آثار هنری ارزشمند در تهران گفت: یکی از مصادیق عدم رعایت حریم در آثار شهری، نبود مشخصات هنرمند یا ناقص و ناخوانا بودن پلاک اثر است. البته خوشبختانه در سال های اخیر سازمان زیباسازی تهران برای شناسنامه دار کردن تمامی آثار شهری و نظم بخشی به پلاک‌ها، آرشیو جامعی تهیه کرده است.
نادری پور ادامه داد: معضل دیگر آثار شهری به رسمیت نشناختن “حق تمامیت اثر” است. براساس این حق هیچ کس نمی تواند یک اثر هنری را بدون موافقت پدیدآورنده تغییر دهد ولو اندک و ناچیز! اما متاسفانه این حق مکرراً از سوی ارگان‌های ذیربط و متولیان هنرهای شهری زیرپا گذاشته می شود.
به گفته مدیرمسئول انجمن هنرمندان مجسمه ساز ایران، از سوی دیگر فضا برای زنده ماندن آثار هنری در شهر کم است. هر تکه از شهر تهران به نفع اقتصاد، ساخت و ساز، عبور و مرور و … مصادره شده و آثار هنری به نقاط غیرفعال عقب رانده شده‌اند. تراکم (از تابلوهای راهنمایی و رانندگی گرفته تا فضای سبز) امکان دیده شدن آثار را به حداقل رسانده و مجسمه‌ها در ازدحام و ترافیک بصری امکان تنفس ندارند و کارآیی خود را از دست می دهند.
نادری پور تاکید کرد: طرح “حریم آثار هنری” که در کمیته هنر تهیه شده، یکی از ضرورت‌های شهری است و تعیین حریم به جلوگیری از تعرض فیزیکی و معنوی به اثر کمک خواهد کرد.
ارائه طرح حریم آثار هنری شهری به صحن شورای شهر، در آینده نزدیک
امیر راد، رئیس انجمن هنرمندان نقاش ایران هم درباره طرح حریم آثار هنری که در کمیته هنر تهیه شده است،اظهار کرد: بلوغ این طرح نیاز به مشورت پیوسته با کارشناسان و هنرمندان و رصد مستمر موارد خطا و رسیدگی به آن دارد.
رییس انجمن هنرمندان نقاش ایران افزود: اما مشکل تا به امروز در نبود یک مرجع قانونی و دستورالعمل جامع خود را نشان می‌داد که امیدوارم با طرح «احترام به حریم آثار هنری» در کمیته هنر و تصویب آن، این مشکل مرتفع شود.
وی تاکید کرد: تشکیل کارگروه ویژه این امور، جلسات متعدد با کارشناسان، تعامل با هنرمندان، توجه به هنر شهری و آثار هنری در شورای پنجم از جمله موارد مبارکی است که تداوم آن بی‌تردید می‌تواند برخی از گره‌های کهنه این حوزه را بگشاید.
برخورد با یادگاری نوشتن روی آثار می توانست از گسترش ناهنجاری‌ها بکاهد
بنا براعلام شورای شهر، بهداد لاهوتی، هنرمند مجسمه ساز دررابطه با شرایط فعلی آثار هنری در سطح شهر تصریح کرد: ما باید یادگاری نویسی مردم روی آثار باستانی را جدی تر می گرفتیم تا شاهد شعارنویسی و تبلیغات پوچ بر در و دیوار و مجسمه هایمان نباشیم.
لاهوتی با اشاره به تداخل و تناقض در تصمیمات جامعه بزرگ شهرداری گفت: امروز مجسمه نصب می‌کنیم و دیوارنگاری می کنیم؛ فردا جلوی همان‌ها درخت می کاریم و تابلو نصب می کنیم. بدون اینکه به تلاش همکاران خود در بخشی دیگر اهمیت دهیم.
وی در پایان خاطرنشان کرد: چنین مدیریتی به هیچ وجه مفید فایده نیست و هرچه سریع تر باید به واسطه اجرای طرح‌هایی مثل حفظ حریم آثار ارزشمند شهری، اصلاح شود.
