آیا آمریکا و اسرائیل به سمت جنگ با ایران پیش میروند؟
موضع کاخ سفید درباره توافق هستهای و ارتقای افراد مخالف ایران در دولت آمریکا، گمانهزنی درباره احتمال وقوع جنگ بین ایران و آمریکا یا اسرائیل را بیشتر کرده است.
روزهای پایانی ضرب الاجل دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، برای اصلاح آنچه او “نقصهای فاجعهبار” توافق هستهای میخواند، به سرعت نزدیک میشوند. نشانههای زیادی در روزهای اخیر درباره خروج آمریکا از توافق هستهای آشکار شده است. دیگر کمتر کسی در رسانههای بین المللی یافت میشود که نسبت به آینده توافق هستهای موسوم به برجام تردید نداشته باشد.
همزمان با افزایش احتمال خروج ترامپ از برجام، اسرائیل سطح تنشها با ایران را به سطح بسیار خطرناکی بالا برده است. لفاظی مقامات اسرائیل علیه ایران همچنان ادامه دارد. همسو با افزایش تنشها، گمانهزنیهای رسانهها درباره وقوع جنگ بین ایران وآمریکا یا اسرائیل بیشتر شده است.
براساس یادداشتی که در مجله نشنال اینترست منتشر شده، اسرائیلیها به این نتیجه رسیدهاند وقوع یک تقابل نظامی بزرگ بین اسرائیل و ایران، هرگونه تردید در دولت آمریکا درباره دبه کردن در برجام را از بین خواهد برد. جدای از تصمیم ترامپ درباره برجام، این “بازی جوجه”* اسرائیلیها میتواند بسیار خطرناک باشد. با توجه به اینکه چندبار به مواضع ایران در سوریه حمله شده، ایران ممکن است بدون توجه به تبعات، علیه اسرائیل اقدام کند.
نشنال اینترست مدعی شد که این احتمال وجود دارد که گروههای شیعی منطقهای نزدیک به ایران ممکن است به اهداف اسرائیلی و آمریکایی حمله کنند. اهداف آمریکایی در عراق و سوریه بسیار آسیبپذیر است و در صورت حمله به آنها، آسیبهای بزرگی متحمل خواهند شد.
علاوه بر افزایش تنشها در سوریه، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، اخیرا یک نمایشی علیه برنامه هستهای ایران اجرا کرد و مدعی شد که موساد اسنادی از درون ایران درباره فعالیتهای هستهای ایران سرقت کرده است. به گفته نشنالاینترست، اگر چه محتوای نمایش نتانیاهو قدیمی بوده، اما هدف آن تقویت عزم ترامپ برای خروج از توافق هستهای بود.
نشنال اینترست با بیان اینکه اظهارت اخیر نتانیاهو به مذاق ترامپ و مشاوران نزدیکاش – یعنی مایک پومپئو، وزیر خارجه و جان بولتون، مشاور امنیت ملی- خوش آمده است، تصریح کرد انتصاب افرادی مانند پومپئو و بولتون در آستانه ۱۲ می، پیام آشکاری ارسال کرد که ترامپ تصمیم گرفته در برجام دبه کند.
به گزارش فرارو، به گفته این مجله، اگر آمریکا از برجام خارج شود، ایران دو گزینه خواهد: نخست آنکه خروج آمریکا را نادیده بگیرد و اجرای برجام را ادامه دهد. چنین امری، آمریکا را منزوی خواهد کرد و اگر اروپایی به پایبندی به توافق ادامه دهند، اتحاد غربی را دچار شکاف خواهد کرد. گزینه دوم آن است که پس از خروج آمریکا، ایران از برجام خارج شود و بازرسیها از تاسیسات هستهایش را پایان دهد. در این حالت، انداختن مسئولیت لغو برجام به گردن ایران از سوی سایر طرفهای توافق، بسیار دشوار خواهد بود.
نشنال اینترست با اشاره به احتمال خروج ایران از برجام ومعاهده انپیتی،مدعی شد در چنین سناریویی، احتمال وقوع یک جنگ تمام عیار بین ایران و اسرائیل زیاد خواهد بود. جنگی که به احتمال زیاد، آمریکا را هم درگیر خواهد کرد. بنا به ادعای این مجله، اگر ایران از برجام و انپیتی خارج شود، بلاتکلیفی بیسابقهای در سیاستورزی در خاورمیانه ایجاد خواهد شد. آمریکا نیز، مجبور خواهد شد با ایران هم در زمین و هم در هوا، وارد یک جنگ بزرگ شود. “این امر میتواند ایران را به ترکیبی از ویتنام و افغانستان برای آمریکا تبدیل کند و واشینگتن را در یک باتلاق غیرقابلپیروزی فرو ببرد”.
اقداماتی که اخیرا نتانیاهو و ترامپ انجام دادهاند، نشان میدهند که آنها به دنبال افزایش تنش با ایران هستند. در حالی که آژانس بین المللی انرژی هستهای چندین بار پایبندی ایران به توافق هستهای را تاکید کرده است، نتانیاهو و ترامپ همواره اصرار میکنند که ایران به برجام پایبند نبوده است. اصرار آنها بر لغو یا اصلاح برجام، باعث شده رسانهها درباره وقوع جنگ هشدار دهند.
روزنامه ایندیپندنت ضمن هشدار درباره مداخلات فاجعهبار آمریکا در خاورمیانه تصریح کرد هنوز معلوم نیست که ترامپ و نتانیاهو خواهان یک جنگ با ایران باشند. با این حال، آنها ممکن است خود را در یک جنگ با ایران بیابند.
به گفته این روزنامه، اگر ترامپ برجام را لغو کند، اقدام نظامی علیه ایران تنها گزینه خواهد بود. ترامپ احتمالا در ۱۲ ماه می، تحریمها را علیه ایران بازگرداند. این تحریمها کارآمد نخواهد بود. بنا به ادعای ایندیپندنت در صورت عدم کارآمدی تحریمها علیه ایران، اقدام نظامی آمریکا یا اسرائیل علیه ایران، تنها جایگزین خواهد بود.
*: بازی جوجه یک نوع نظریه در روابط بین الملل است که در آن دو طرف یک نزاع تا پایان به سمت برخورد حرکت میکنند. این نظریه در اصل از یک بازی گرفته شده که در آن دو راننده در یک مسیر به سمت هم حرکت میکنند. اگر یکی از آنها از مسیر منحرف نشود، آنها با یکدیگر برخورد کرده و بشدت آسیب خواهند دید. فردی که از مسیر برخورد منحرف شود، بازنده تلقی میشود. فرد بازنده به نشانه ترسو بودن، عنوان جوجه دریافت میکند.