آمریکا نمی‌تواند مجوز فروش هواپیما به ایران را نقض کند
چهارشنبه هفته گذشته، اظهاراتی از سوی وزیر خزانه‌داری آمریکا مطرح شد که نشان از کارشکنی جدیدی از سوی آمریکا بر سر توافق هسته‌ای داشت.
طبق اظهارات این مسئول آمریکایی، این وزارتخانه در حال بررسی مجوزهای بویینگ و ایرباس برای فروش هواپیما به ایران است تا از این رهگذر، فشار تحریم‌ها بر تهران را افزایش دهد. این اقدام که صریحا نقض برجام محسوب می‌شود، به گفته سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری، نگرانی‌هایی را برای ایرباس و بویینگ به همراه داشته است.
به گزارش بازتاب به نقل از شرق ، این در حالی است که قائم‌مقام وزیر راه و شهرسازی در امور بین‌الملل معتقد است این اظهارات تاکنون واکنشی را از سوی بویینگ و ایرباس به دنبال نداشته و عملکرد این دو غول هواپیماساز نشانه‌ای از عقبگرد و تغییر موضع ندارد.به گزارش رویترز، استیون منوچین، وزیر خزانه‌داری آمریکا در ادامه اظهاراتش خطاب به قانون‌گذاران کنگره آمریکا گفت وی فشار تحریم‌ها بر ایران، سوریه و کره شمالی را افزایش خواهد داد.وزیر خزانه‌داری آمریکا در جلسه شهادت خود در برابر «کمیته راه و روش‌ها»ی مجلس نمایندگان گفت: «آمریکا برای حراست از جان شهروندانش از تمام ابزارهای موجود در حیطه قدرت و اختیارات خود برای وضع تحریم‌های بیشتر علیه ایران، سوریه و کره شمالی استفاده خواهد کرد. من به شما اطمینان می‌دهم که این موضوع [افزایش تحریم‌ها] نقطه تمرکز اصلی من است و درباره آن با رئیس‌جمهور گفت‌وگو می‌کنم».با‌این‌حال، استیون منوچین درخصوص روند بررسی مجوزهای فروش هواپیما به ایران توضیح بیشتری ارائه نداد.
اصغر فخریه‌کاشان، قائم‌مقام وزیر راه‌و‌شهرسازی در امور بین‌الملل به این اقدام وزارت خزانه‌داری آمریکا واکنش نشان می‌دهد و می‌گوید: آمریکا نمی‌تواند مجوز فروش هواپیما به ایران را نقض کند.به گفته فخریه‌کاشان، هرچند این مجوز در زمان آقای اوباما صادر شده، اما از آنجا که تا ٢٠٢٠ قابل ابطال نیست، دولت ترامپ هم نمی‌تواند آن را نقض کند. این مجوز تا سال ٢٠٢٠ معتبر است؛ بنابراین اگر وزارت خزانه‌داری آمریکا بخواهد این مجوز را باطل کند، به این معناست که برجام را نقض کرده است؛ زیرا آمریکاییها در برجام به‌صراحت متعهد هستند که به ایران هواپیما بفروشند.او در پاسخ به اینکه آیا آمریکاییها می‌توانند برای خرید هواپیما، محدودیت ایجاد کنند، می‌گوید: در اینکه آمریکا با نظام جمهوری اسلامی ایران دشمنی دارد، تردیدی نیست. در اینکه آنها می‌توانند هر کار قانونی و غیرقانونی انجام دهند هم تردیدی نیست و در گذشته هم شاهد بودیم به صورت غیرمنطقی و غیراصولی عمل کردند و در مهد تروریسم، با عربستان به مذاکره نشستند و به ایران حمله کردند، اما اگر براساس برجام بخواهیم نگاه کنیم آنها نمی‌توانند این مجوزها را نقض کنند. به‌هر‌حال آنها اگر بخواهند محدودیت ایجاد کنند به‌صورت غیرمنطقی می‌توانند چنین کنند، اما امیدواریم اروپایی‌ها زیر بار چنین اقداماتی نروند.قائم‌مقام وزیر راه‌و‌شهرسازی در امور بین‌الملل در پاسخ به این پرسش که می‌توان این اقدام از سوی دولت ترامپ را نوعی شومنی دانست، تصریح می‌کند: این اقدام می‌تواند به نوعی مصرف داخلی هم داشته باشد. به‌هر‌حال بعد از سفر آقای ترامپ به منطقه (عربستان و اسرائیل) فشارهایی به او وارد شد و چیزهایی از او خواسته‌اند که ممکن است او مجبور شده باشد چنین تبلیغاتی را انجام دهد.به گفته این مقام مسئول، تاکنون کمپانی‌های ایرباس و بویینگ ابراز نگرانی نکرده‌اند و عملکرد این دو شرکت نشانه‌ای از عقبگرد آنها و تغییر موضع ندارد.
بررسی مجدد صدور مجوز، خلاف توافق برجام است
مقصود اسعدی سامانی، دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی نیز نسبت به این اقدام آمریکاییها واکنش نشان داد. به گفته او، بررسی مجدد صدور مجوز فروش ایرباس و بویینگ به ایران از سوی وزارت خزانه‌داری آمریکا، خلاف تعهد و توافق برجام است. با توجه به اینکه، فروش هواپیما به ایران در توافق‌نامه برجام به صورت صریح و قطعی بیان شده است و آمریکا متعهد شده تا تحریم‌های هوایی ایران را بردارد؛ بنابراین بازنگری مجدد در آن، نباید داشته باشند.به گفته او، مجوز اوفک برای فروش هواپیمای بویینگ، ایرباس و ای‌تی‌آر از طرف اوفک صادر و قطعی شده است.دبیر انجمن شرکت‌های هواپیمایی در پاسخ به این پرسش که در صورت چنین اقدامی، ایران چه واکنشی خواهد داشت، می‌افزاید: قاعدتا با مکانیسم‌هایی که برای نقض قرارداد از سوی هر یک از طرفین در برجام پیش‌بینی شده، اگر آمریکا چنین کند که نقض توافق هم محسوب می‌شود، قطعا مسئولان دیپلماتیک کشور در وزارت امور خارجه، این مسئله را پیگیری خواهند کرد.او البته در این گفت‌وگو نسبت به موضع مطرح‌شده درباره نگرانی ایرباس و بویینگ در مقابل اظهارات وزارت خزانه‌داری آمریکا تصریح می‌کند: شواهدی که وجود دارد نشان می‌دهد، گفت‌وگو با دو غول هواپیماسازی جهان کماکان ادامه دارد و دو طرف پیگیر قراردادهای امضاشده فی‌مابین هستند و آثاری از اظهارات آمریکاییها در این دو هواپیماساز دیده نشده است.
اظهارات وزیر خزانه‌داری آمریکا تهدیدی علیه ایران نیست
سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری نیز دیروز در واکنش به اظهارات وزیر خزانه‌داری آمریکا گفت: اظهارات وزیر خزانه‌داری آمریکا پیش از آنکه تهدیدی برای ایران باشد، نگرانی کمپانی‌های ایرباس و بویینگ را فراهم کرده و معادلات بین‌المللی آمریکا و اروپا را تحت‌الشعاع قرار داده است.رضا جعفرزاده گفته: همه اذعان دارند که مجوز فروش بویینگ و ایرباس پس از توافق‌نامه هسته‌ای از سوی دفتر کنترل سرمایه‌های خارجی ایالات متحده آمریکا که زیرمجموعه خزانه‌داری این کشور است، صادر شده و قراردادهای فی‌مابین در مذاکرات مفصل صورت گرفته است.وی افزود: هرگونه ایجاد ابهام و شبهه‌پراکنی، نوعی تولید بی‌اعتباری و زیرسؤال‌بردن شأن مذاکره‌کنندگان را در پی خواهد داشت. به علاوه هر نوع محدودیت در فروش هواپیما به ایران به منزله نقض برجام از طرف آمریکا خواهد بود که مطمئنا دولت‌های اروپایی نه با آن موافق‌اند و نه به خاطر منافع شرکت‌هایشان چنین اجازه‌ای را به آمریکا خواهند داد.جعفرزاده خاطرنشان کرد: از آنجایی که جذابیت بازار ایران بر فروشندگان و سازندگان هواپیما پوشیده نیست و لاجرم مقامات وزارت راه‌و‌شهرسازی و شرکت‌های هواپیمایی برای ورود به رقابت‌ها تصمیمات جدی اتخاذ کرده‌‌اند، بی‌تردید برای نوسازی و پاسخ به مطالبات خود در بخش هوایی به این یکی، دو قرارداد (ایرباس و بویینگ) اکتفا نکرده و با سایر شرکت‌های سازنده هواپیما نیز مذاکره خواهند کرد؛ چرا‌که آمار نیازهای کشور به ناوگان بیش از این تعداد است.
