آلوده ترین شهرهای جهان؛ آسیایی‌ها در صدر فهرست قرار دارند

بازتاب– بر اساس تازه‌ترین گزارش شرکت IQAir، که به پایش کیفیت هوای جهانی می‌پردازد، از ۲۰ شهر آلوده جهان در سال گذشته، ۱۹ مورد در آسیا قرار داشته‌اند. این آمار تکان‌دهنده نشان می‌دهد که بحران آلودگی هوا در این قاره همچنان رو به وخامت است. در این میان، هند با ثبت ۱۳ شهر در این فهرست، همچنان در صدر کشورهای آلوده قرار دارد. دهلی نو نیز، برای ششمین سال متوالی، آلوده‌ترین پایتخت جهان لقب گرفته است.

شهرهای آلوده: آسیای جنوبی در وضعیت قرمز

علاوه بر هند، پاکستان نیز سهم قابل‌توجهی از این فهرست دارد، چرا که ۴ شهر از آلوده‌ترین شهرهای جهان در این کشور قرار دارند. چین و قزاقستان نیز هرکدام یک نماینده در میان آلوده‌ترین شهرهای دنیا دارند.

تنها شهری که خارج از آسیا در این فهرست به چشم می‌خورد، نجامنا، پایتخت کشور آفریقایی چاد است که در جایگاه نخست آلوده‌ترین شهر جهان قرار گرفته است. این موضوع نشان می‌دهد که بحران آلودگی هوا دیگر محدود به یک منطقه خاص نیست و کشورهای فقیر و در حال توسعه نیز به شدت با این معضل دست‌وپنجه نرم می‌کنند.

مردی در آب‌های مه‌آلود رودخانه یامونا در دهلی نو هند به مرغ‌های دریایی غذا می‌دهد

ذرات مرگبار PM2.5؛ قاتلان خاموش در هوا

یکی از مهم‌ترین دلایل آلودگی شدید در این شهرها، میزان بالای ذرات PM2.5 است. این ذرات میکروسکوپی که از سوخت‌های فسیلی، طوفان‌های گرد و غبار و آتش‌سوزی‌های جنگلی ناشی می‌شوند، به‌قدری کوچک‌اند که می‌توانند مستقیماً وارد جریان خون شوند و مشکلات جدی برای سلامتی ایجاد کنند.

قرار گرفتن در معرض این ذرات می‌تواند باعث مشکلات شدید تنفسی، بیماری‌های قلبی، سکته، سرطان و حتی اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب شود. طبق دستورالعمل‌های سازمان بهداشت جهانی (WHO)، میانگین سالانه ذرات PM2.5 نباید از ۵ میکروگرم در متر مکعب بیشتر باشد. اما در برخی از آلوده‌ترین شهرهای هند، مانند برنیهات، این میزان به ۱۲۸.۲ میکروگرم در متر مکعب رسیده است؛ یعنی بیش از ۲۵ برابر حد مجاز!

وسایل نقلیه در میان سطوح بالای آلودگی هوا در هانوی، ویتنام، حرکت می کنند

کاهش آلودگی در چین؛ اما هنوز راه درازی باقی است

در حالی که بسیاری از کشورهای آسیایی با بحران آلودگی دست‌وپنجه نرم می‌کنند، چین در سال‌های اخیر موفق شده است کیفیت هوای خود را تا حدی بهبود بخشد. سیاست‌های سخت‌گیرانه کاهش انتشار آلاینده‌ها و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های پاک، موجب شده است که شهرهایی مانند پکن، شانگهای و گوانگژو نسبت به سال‌های گذشته هوای بهتری داشته باشند. با این حال، هنوز هم آلودگی هوا یک معضل بزرگ در این کشور به شمار می‌رود.

در آمریکا، اگرچه کیفیت هوا به‌طور کلی بهتر از آسیا است، اما ایالت کالیفرنیا میزبان برخی از آلوده‌ترین شهرهای آمریکای شمالی است.

یک پرنده از میان لایه ضخیم مه دود در دهلی نو، هند پرواز می کند

فقدان داده‌های حیاتی؛ مشکل کشورهای در حال توسعه

یکی از مشکلات اساسی در مبارزه با آلودگی هوا، کمبود داده‌های دقیق و نظارتی در بسیاری از کشورهاست. برای مثال، کشورهایی مانند ایران و افغانستان به دلیل کمبود اطلاعات پایش کیفیت هوا در این گزارش حضور ندارند. همچنین، در برخی مناطق مانند جنوب شرق آسیا، تعداد ایستگاه‌های پایش کیفیت هوا بسیار محدود است. به عنوان نمونه، کامبوج هیچ ایستگاه نظارتی دولتی ندارد.

این کمبود داده‌ها، دولت‌ها را در تصمیم‌گیری‌های محیط‌زیستی با چالش مواجه می‌کند و باعث می‌شود که شهروندان از میزان واقعی خطرات آلودگی بی‌اطلاع بمانند. در چنین شرایطی، حتی اقداماتی مانند حذف داده‌های کیفیت هوای سفارتخانه‌های آمریکا از دسترس عمومی، که اخیراً اعلام شده است، می‌تواند تأثیرات منفی بیشتری بر آگاهی عمومی و اقدامات محیط‌زیستی داشته باشد.

راه‌حل چیست؟ چگونه می‌توان بحران آلودگی را کاهش داد؟

کارشناسان محیط‌زیست بر این باورند که کاهش آلودگی هوا مستلزم اقدامات قاطع و سیاست‌گذاری‌های پایدار است. برخی از مهم‌ترین راه‌حل‌های پیشنهادی عبارتند از:

سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر: توسعه انرژی‌های خورشیدی و بادی می‌تواند به کاهش وابستگی به سوخت‌های فسیلی کمک کند.

کاهش آلاینده‌های صنعتی و خودروها: وضع قوانین سخت‌گیرانه‌تر برای انتشار گازهای گلخانه‌ای، می‌تواند تأثیر چشمگیری در بهبود کیفیت هوا داشته باشد.

افزایش پوشش فضای سبز: کاشت درختان بیشتر در مناطق شهری می‌تواند نقش موثری در تصفیه هوا ایفا کند.

تقویت سیستم‌های پایش کیفیت هوا: راه‌اندازی ایستگاه‌های نظارتی بیشتر و انتشار آزاد اطلاعات مربوط به کیفیت هوا، می‌تواند به شهروندان در اتخاذ تصمیم‌های آگاهانه کمک کند.

درخواست مردم برای اقدام فوری

ساکنان شهرهای آلوده، به‌ویژه در هند و پاکستان، خواستار اقدامات فوری دولت‌ها هستند. سومان مومین، یکی از ساکنان شهر برنیهات هند، می‌گوید: “این شهر زادگاه من است. من نمی‌خواهم آن را ترک کنم. اما ما از دولت‌ها می‌خواهیم که اقدام کنند و برای نجات شهرهای ما تلاش کنند.”

منبع: CNN