آتشفشان دماوند آنچنان هم خاموش نیست!
سونامی اخیر در اندونزی بهانه‌ای شد تا علاوه بر بررسی این حادثه طبیعی، پرسش‌هایی را درباره آتشفشان دماوند و چگونگی وضعیت آن با مهدی معتق، استاد مرکز علوم تحقیقات زمین و دانشگاه لایبنیتز هانوفر آلمان مطرح کنیم.
آقای معتق نخست با تحلیل و توضیح آنچه به تازگی در اندونزی اتفاق افتاده به وضعیت آتشفشان دماوند در ایران اشاره کرد و گفت :«آتشفشان دماوند آنچنان که باید هم خاموش نیست و بررسی و پایش رفتار این آتشفشان ضروری است.»
در این گفت و گو از دکتر معتق پرسیده‌ایم که درس و آموزه جدید زمین‌شناسی سونامی مرگبار اخیر در اندونزی چه بود؟
فعالیت آتشفشانی منجر به سونامی شده است
معتق در پاسخ به این سوال گفت: « آنچه برای من درس‌آموز و جدید بود اینکه در سونامی اخیر نه زمین‌لرزه که فعالیت آتشفشانی منجر به سونامی شد. اتفاق جالب این بار این بود که یک فعالیت آتشفشانی که از ماه ژوئن شروع شده بود به سونامی اخیر اندونزی منتهی شد. به طور کلی وقوع سونامی به دنبال آتشفشان اتفاقی نادر است.»
او درباره جزییات آنچه در آتشفشان کراکاتوا و مورد اخیر سونامی اندونزی به وقوع پیوسته نیز گفت :« در سال ۱۸۸۳ آتشفشان کراکاتوا فورانی ایجاد کرد که جز یکی از بزرگترین فوران‌های تاریخ بشری است. خیلی‌ها پیش از آن فوران فکر می‌کردند که کراکاتوا آتشفشان خاموشی است اما کراکاتوا به یکباره فعال شد. به دنبال فوران این آتشفشان ۷۰ درصد جزیره نابود شد و میلیون‌ها تن سنگ وارد آب شدند و به دنبال آن سونامی به ارتفاع امواج ۳۰ متر ایجاد شد. اثراث این سونامی تا لیورپول انگلیس حس شد.»
ضرورت پایش مدام رفتار آتشفشان دماوند
سوال بعدی یورونیوز از دکتر معتق این است که با در نظر گرفتن رفتارهای آتشفشان‌ها در موضوع آتشفشان دماوند چه اطلاعاتی دارید؟ او در پاسخ گفت: «آتشفشان پدیده پیچیده‌ای است و درباره آتشفشان دماوند هم باید بگویم اگرچه فعالیت فعلی دماوند با آتشفشان اِتنا در ایتالیا یا همین کراکاتوا اندونزی قابل قیاس نیست، اما مطالعات محدود انجام شده نشان می‌دهد آتشفشان دماوند آنچنان هم که باید خاموش نیست.»
او افزود: «درسی که از آتشفشان اتنا و کراکاتوا می‌گیریم این است که وجود سیستم پایش برای برای آتشفشان دماوند ضروری است. چرا که لازم است این دستگاه‌ها به طور مدام خواص فیزیکی و شیمیایی آتشفشان و پارامترهای هندسی شامل جابه‌جایی آتشفشان را به کمک ج‌پی‌اس و مطالعات راداری اندازه گیری کند تا ما با مطالعه آنالیزها بتوانیم پتانسیل فوران دماوند را ارزیابی کنیم و احیانا بتوان از آن اطلاعات برای سیستم هشدار سریع بهره‌برداری کرد.»
