چه کسی بر صندلی “نجفی” تکیه خواهد زد؟

در بعضی رسانه‌ها تعدادی اسم مطرح شده است که پربسامدترین آن‌ها نام فرزند آیت الله هاشمی رفسنجانی است. انتخاب البته او با، اما و اگر‌هایی رو به روست. گزینه‌هایی مثل اسحاق جهانگیری، پیروز حناچی و محمد ستاری فر هم دیده می‌شوند، اما به هرصورت نمی‌توان احتمال رد شدن استعفای نجفی را هم از قلم انداخت.
به گزارش فرارو ، شهرداری پایتخت بلاتکلیف است. محمدعلی نجفی شهردار تهران، استعفا داده است و ۲۱ عضو شورای شهر باید در این یک ماه فکر کنند که چه کسی می‌تواند عهده دار کلید تهران شود. البته اعضای شورا هیچ کدام گزینه‌ای به عنوان جایگزینی نجفی مطرح نمی‌کنند. در بعضی رسانه‌ها تعدادی اسم مطرح شده است که پربسامدترین آن‌ها نام فرزند آیت الله هاشمی رفسنجانی است. انتخاب البته او با، اما و اگر‌هایی رو به روست. گزینه‌هایی مثل اسحاق جهانگیری، پیروز حناچی و محمد ستاری فر هم دیده می‌شوند، اما به هرصورت نمی‌توان احتمال رد شدن استعفای نجفی را هم از قلم انداخت.

بیماری یا فشار سیاسی؟
از همان زمان تقدیم نامه استعفا به شورای شهر، برای خیلی‌ها بیماری دلیل موجهی به نظر نمی‌رسید. نجفی قبلا به خاطر بیماری از ریاست میراث فرهنگی استعفا داده بود، اقدامی که در زمان انتخاب او به عنوان شهردار تهران نیز دستمایه مخالفان برای حمله به او شد. با این حال جای سوال بود که اگر بیماری نجفی جدی است، او چرا شهرداری را پذیرفته است؟ رفته رفته بر تعداد کسانی در تحلیل خود فشار سیاسی را عامل استعفای نجفی عنوان می‌کنند، افزوده می‌شود. علی اعلا، سخنگوی شورای شهر تهران در گفت و گو با شهردار آنلاین گفت: بیماری نجفی واقعیت دارد و برخلاف تصور عده زیادی ساختگی نیست، اما این حرف که تنها مسئله بیماری نیست هم درست است. اگر صرفا مسئله بیماری بود بالاخره او کنار نمی‌رفت. اما طبق جمع‌بندی‌هایی که داشت مشخص شد که نمی‌خواهد در شهرداری بماند، اما شورا تلاش می‌کند نجفی در شهرداری بماند. این عضو شورای شهر گفته به نظر می‌رسد نجفی از مدتی قبل تصمیمش برای استعفایش را گرفته بود چرا که ماجرای بیماری او مربوط به یک ماه اخیر است و فشار‌های وارده بر شهرداری هم مزید برعلت این اتفاق شده است.

بازیگری کارگزاران برای شهرداری محسن هاشمی
در کنار این‌ها نکته سومی هم مطرح شده است که اگر صحت و سقم داشته باشد احتمال بهانه بودن بیماری نجفی را تقویت می‌کند. محمد نعیمی‌پور از اعضای حزب اتحاد ملت در گفت‌وگویی که با امتداد داشته با تایید فشار‌های سیاسی از جلسه حزب کارگزاران با نجفی پیش از استعفای او روایت می‌کند؛ روایتی که سودش از آن فرزند سیاستمدار کارکشته ایران، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی است. طبق روایت نعیمی پور «اخیراٌ افراد موثر حزب کارگزاران سازندگی به منزل آقای نجفی رفته و در آنجا بحث‌های مختلفی مطرح شده است. در آنجا هم بزرگان حزب کارگزاران، معتقد بودند که آقای نجفی بایستی کناره‌گیری کند. معتقدم باید محتوای این جلسه برای همه ملت روشن شود، اینکه چرا این حرف زده شده است.»

نعیمی‌پور می‌پرسد: بین دوستان چه موضوعی رد و بدل شده است؟ به نظر من بعضی از دوستان آقای نجفی و کسانی که در حال حاضر با ایشان مراوداتی دارند، تلاش‌های زیادی کرده‌اند که آقای محسن هاشمی را شهردار کنند. تا آنجا که مطلع هستم، تا همین اواخر هم به این موضوع اصرار داشته‌اند در حالی که همه می‌دانند رفتن یک نفر از شورا، تبعات سنگینی خواهد داشت.

کرباسچی: میثاق‌نامه وحی منزل نیست
اما اگر جلسه کارگزاران با نجفی صحت داشته باشد، با این هدف صورت گرفته است که محسن هاشمی ردای شهرداری تهران بر تن کند؟ روزنامه شرق در ارتباط با جلسه کارگزاران با غلامحسین کرباسچی، دبیرکل حزب کارگزاران گفت و گویی انجام داده تا صحت و سقم ماجرا را جویا شود. کرباسچی برگزار شدن این جلسه را به صورت صریح تایید یا تکذیب نمی‌کند، اما می‌توان از گفت وگوی او این استنباط را کرد که کارگزاران یا حداقل دبیر کل حزب موافق تغییر شهردار است. کرباسچی اولا در گفت و گوی خود گفته: من قبلا در مصاحبه با روزنامه‌ها گفته‌ام تا زمانی که آقای نجفی صلاح بدانند و در شهرداری بمانند، ما از ایشان حمایت می‌کنیم و ایشان منتخب شورا هستند. اما زمانی که خودشان تصمیم به استعفا می‌گیرند، دیگر نمی‌توان ایشان را مجبور به ادامه کرد. او در این گفت‌وگو می‌گوید: ما جلسه‌های زیادی با ایشان داشتیم؛ گاهی پیشنهاد کردیم ایشان شهردار شود و گاهی پیشنهاد کردیم که ملاحظات دیگر را در نظر بگیرند. باید ببینیم آقای نعیمی‌پور کدام جلسه را می‌گویند. ملاحظه اول این است که ایشان باید بتوانند در تهران کار کنند.

او ادامه داده: هرکس بخواهد در تهران کار کند هم به سلامت جسمی نیاز دارد و هم موافقت ارکان مختلف نظام. یعنی اینکه بتواند با دولت، مجلس، قوه قضائیه و نهاد‌های مختلف کار کند. اینکه کسی فکر کند بدون موافقت ارگان‌های مختلف می‌تواند شهر تهران را اداره کند، نادرست و ناممکن است. البته در شرایط حاضر به گفته خود ایشان مسئله اصلی آقای نجفی مشکل جسمی است. دبیر کل حزب کارگزاران درباره کاندیداتوری محسن هاشمی برای شهرداری تهران نیز می‌گوید: حزب کارگزاران دراین‌باره نه بحثی کرده و نه موضعی گرفته، ولی شخص من از همان ابتدا که می‌خواستند شهردار انتخاب کنند، اعتقاد داشتم آقای محسن هاشمی با توجه به سابقه کارشان در شهرداری برای شهرداری مناسب‌ترند.

در بخشی از این گفت و گو به میثاق‌نامه انتخاباتی لیست امیدپرداخته شده است؛ میثاق‌نامه‌ای که از منتخبین اصلاح‌طلب خواسته بود شغل دیگری به جز عضویت در شورای شهر را نپذیرند و به امضای نامزد‌های اصلاح‌طلب رسیده بود. کرباسچی در این مورد می‌گوید که میثاق نامه اصلاح‌طلبان وحی منزل نیست و همه نامزد‌های اصلاح‌طلب راه یافته به شورای شهر آن را امضا نکرده‌اند.

جهانگیری شهردار می‌شود؟
با همه این‌ها اینکه میثاق نامه اصلاح‌طلبان وحی منزل نیست، نظر شخصی غلامحسین کرباسچی است و امکان دارد اعضای اصلاح‌طلب شورای شهر که تصمیم گیرنده نهایی درباره آینده شهرداری هستند نظر دیگری داشته باشند. اعضای شورای شهر در پاسخ به این سوال که چه گزینه‌هایی را برای جایگزینی نجفی در نظر گرفته اند یا ترجیح می‌دهند سکوت کنند و یا این جمله واحد را بر زبان بیاورند که محمد علی نجفی هنوز شهردار تهران است و تا زمان برگزار شدن اولین جلسه شورا در سال جدید باید صبر کرد.

با همه این‌ها گمانه‌زنی‌هایی که می‌شود حاکی از آن است که گزینه‌های احتمالی همان گزینه‌های تابستان ۹۶ هستند. پیش از انتخاب محمدعلی نجفی به عنوان شهردار، اسحاق جهانگیری، معصومه ابتکار، عباس آخوندی، محمود حجتی، محمد شریعتمداری، مهرعلیزاده، پیروز حناچی، محمد ستاری فر و حسین مرعشی از چهره‌هایی بودند که بیش از هرکس دیگری درباره آن‌ها سخن به میان می‌آمد. اکنون هم برخی رسانه‌ها دوباره نام تعدادی از آن‌ها را مطرح می‌کنند. اما بعید به نظر می‌رسد ابتکار، آخوندی، حجتی و شریعتمداری بخواهند از دولت دوم روحانی جدا شوند و کلید شهر تهران را در دست بگیرند. شاید تنها بتوان اسحاق جهانگیری را به خروج از دولت و نشستن بر کرسی شهرداری راضی کرد. به هرحال برخی می‌گویند او در دولت دیگر نقشی که در چهار سال اول ایفا کرده است را ندارد. به این ترتیب جهانگیری اگر بتواند اختیارات شهرداری را در دست بگیرد و عملکرد مثبتی داشته باشد می‌تواند راه خود را برای ریاست جمهوری ۱۴۰۰ هموار کند.
احتمال غیرسیاسی بودن شهردار بعدی چقدر است؟
حسین مرعشی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و عضو حزب کارگزاران، اما این بار خیلی مطرح نشده است. او چند ماه پیش از نامزدی برای شهرداری انصراف داده بود تا این سمت به نجفی برسد. حالا هم با مطرح شدن دو هم حزبی او یعنی محسن هاشمی و اسحاق جهانگیری بعید به نظر می‌رسد مرعشی به عنوان یک کاندیدای جدی وارد عرصه رقابت شود. از این اسامی که بگذریم نام پیروز حناچی، دبیر شورای عالی شهرسازی و محمد ستاری فر رئیس سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی دولت خاتمی به میان می‌آید که مدیرانی کمتر با رنگ و بوی سیاستند. اما سوالی که مطرح می‌شود آن است که اگر فشار سیاسی منجر به استعفای محمدعلی نجفی با کارنامه سیاسی اش شده است، مدیران غیرسیاسی از این فشار‌ها مصون خواهند بود؟

نفر بعد از نجفی از فشار‌ها مصون نیست
در این میان، اما نمی‌توان مخالفت با استعفای نجفی را هم از احتمالات نادیده گرفت. چه بسا اعضای شورای شهر در اولین جلسه کاری خود در سال ۹۷ تاکید کنند نجفی با همه شرایط موجود باید بماند. حجت نظری از اعضای شورا چنین نظری دارد. او به فرارو می‌گوید: به نظر می‌رسد دلیل استعفای آقای نجفی از شهرداری صرفا بیماری نیست. برای دانستن دلایل استعفا باید کمی تامل کنیم تا در جلسات بعد از عید شورا بیشتر به آن پرداخته شود. ممکن است در جلسه علنی شورا هم وقتی درباره استعفا بحث شود به این موارد اشاره شود.

او ادامه می‌دهد: تقریبا مطمئن هستم این دسته از فشار‌هایی که بر روی آقای نجفی وجود دارد به هیچ وجه بر روی آقای قالیباف نبوده است. این فشار‌ها قطعا بر روی استعفای آقای نجفی اثرگذار بوده و گرنه ما از مسئولین کشور کم نداشتیم که بیماری داشته اند، حتی برای درمان در مقطعی از کشور خارج شده اند و مجددا به کشور برگشته اند. آن‌ها در مدت درمان‌شان از سمت خود استعفا نداده اند.

نظری با بیان اینکه بیماری اتفاق نامتعارفی نیست می‌گوید: بیماری ممکن است برای هرکسی پیش بیاید و فرد هم می‌تواند برای درمان بیماری خود مرخصی بگیرد، یا حتی جانشینانی برای خود تعریف کند تا در مدت درمان که عملا امکان ایفای وظایف خود را به صورت کامل ندارد شخص دیگری کار‌ها را پیگیری کند.

این عضو شورای شهر می‌گوید:، چون شورا هنوز استعفای آقای نجفی بررسی نکرده، طبیعتا آنچه می‌گویم نظر شخصی‌ام است. من شخصا اولویتم این است که با استعفای آقای نجفی مخالفت شود و ایشان همچنان به کار خودش ادامه دهد. فکر می‌کنم فعلا آقای نجفی باید به کار خودش ادامه دهد. بعید می‌دانم که حتی آقای نجفی کنار برود و کسی جایگزین او شود جنس فشار‌هایی که امروز وجود دارد برای نفر جدید متفاوت باشد.