واکنش مثبت بازار خودرو به کاهش نرخ ارز/ قیمت خودرو در ماه های آتی صعودی خواهد بود یا نزولی؟

اگرچه بازار رسمی خودرو طی دو هفته اخیر تعطیل بود، اما این به معنای توقف خرید و فروش در بازار غیررسمی نبود و با وجود اینکه شواهد حکایت از سنگینی سایه رکود بر صنعت خودرو دارد اما بازار به کاهش نرخ ارز واکنش مثبت نشان داد و در روزهای گذشته قیمت بسیاری از خودروها کاهشی شد.

«بازتاب»؛ زهره علامی- نرخ ارز مهمترین عامل تاثیر گذار بر قیمت خودرو است، دلار هم در هفته های اخیر روندی نزولی داشته و همین موضوع بر بازار خودرو تاثیر گذاشته و قیمت ها تاحدودی افت کرده است مثلا پژو 207 اتوماتیک، 2 میلیون تومان ارزان شده و در حال حاضر به قیمت 385 میلیون تومان رسیده یا تیبا از 135 میلیون تومان به قیمت 133 میلیون تومان کاهش یافته است.

درواقع افزایش امیدواری ها درباره بازگشت آمریکا به برجام، آزادسازی پول‌های بلوکه شده ایران در سایر کشورها و کاهش سفته‌بازی در بازار ارز موجب شده که قیمت انواع ارز در هفته‌های گذشته روندی نزولی داشته باشد و به تبع آن قیمت خودرو هم تاحدودی افت کند.

در این میان برخی فعالان بازار خودرو معتقدند که روند کاهشی نرخ ارز موجب شده تا مردم همچنان به کاهش قیمت ها امیدوار باشند و تمایل چندانی به خرید خودرو نشان ندهند اما واقعیت این است متقاضیانی که نیازمند خرید خودرو هستند، با وجود اما و اگرهای بسیار وارد بازار می شوند و خرید می کنند.

حرکت خلاف جهت شورای رقابت

درحالی که قیمت بسیاری از خودروها از ابتدای سال یا ثابت مانده یا روندی کاهشی را داشت، اما تصمیم شورای رقابت بر افزایش قیمت ها در سه ماهه ابتدایی سالجاری است، اواسط فروردین ماه،رییس شورای رقابت اعلام کرد که بالاخره پس از شش ماه، قرار است که در بهار سال 1400، قیمت خودروهای داخلی افزایش یابد.

رضا شیوا، افزود: میزان افزایش قیمت خودروهای داخلی، از مجموع تورم 14 درصدی زمستان به اضافه تورم بخشی اعلام شده از سوی بانک مرکزی به دست می آید.

اظهارات شیوا چندان مورد استقبال کارشناسان صنعت خودرو قرار نگرفت، کارشناسان معتقدند که این رشد قیمت منطقی نیست چون عوامل موثر بر بازار خودرو از جمله نرخ ارز در چند ماه اخیر تغییری نداشته اند و بازار هم کشش رشد قیمت را ندارد.

فربد زاوه، کارشناس صنعت خودرو در گفت و گویی که با بازتاب داشت، گفت: با توجه به اینکه خریداران خودرو با بازار آزاد سر وکار دارند و خودرو با قیمت کارخانه، عرضه محدودی دارد، افزایش قیمت کارخانه ای خودرو توسط شورای رقابت، تاثیری بر بازار آزاد ندارد.

به گفته زاوه، در سه ماهه پیش رو بازار احتمالا دچار رکود و همچنین کاهش قیمت می شود، ضمن اینکه رشد قیمت توسط شورای رقابت بر بازار آزاد اثری ندارد، چون بازار ظرفیت افزایش قیمت ندارد.

در این میان مجلس شورای اسلامی هم به اظهارات رییس شورای رقابت واکنش نشان داد و کمیسیون صنایع مجلس مخالفت خود را با افزایش قیمت خودرو در بهار 1400 اعلام کرد، ناگفته نماند که شیوا به دلیل گفته هایش در مورد عدم تناسب قیمت خودرو با تورم به سازمان بازرسی کل کشور فراخوانده شد.

با وجود موضع گیری های منفی نسبت به تصمیم شورای رقابت به نظر می رسد که این شورا، مصمم است که قیمت کارخانه ای خودروهای سایپا و ایران خودرو را افزایش دهد و از تصمیم خود عدول نمی کند.

انتظار مصرف کنندگان چیست؟

از درگیری کارشناسان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی با شورای رقابت بر سر افزایش قیمت خودرو که بگذریم به خریداران این بازار می رسیم، متقاضیانی که خواسته های آنها هیچگاه مورد توجه مسوولان صنعت خودرو، شورای رقابت و سازمان حمایت از مصرف کنندگان و تولیدکنندگان نبوده است.

موضوعی که سخنگوی کمیسیون صنایع مجلس هم به آن اشاره می کند، حجت اله فیروزی در این باره می گوید: شورای رقابت باید همان‌گونه که به دنبال حمایت از تولیدکننده است، از حقوق مصرف‌کننده نیز دفاع کند.

با این وجود به نظر می رسد که خریداران باید منتظر افزایش قیمت کارخانه ای خودروها باشند، البته بالارفتن قیمت این خودرو اثری بر بازار آزاد ندارد اما جو روانی ایجاد شده می تواند بهانه ای باشد در دست واسطه گران که قیمت ها را در بازار آزاد افزایش دهند.

درواقع فقط تعداد کمی از متقاضیان می توانند برنده طرح های پیش فروش، فروش فوق العاده و … شرکت های خودروساز باشند و خودرو را با قیمت کارخانه ای خریداری کنند و مابقی خریدار بازار آزاد هستند.

البته رئیس اتحادیه دارندگان نمایشگاه داران و فروشندگان خودرو هم می گوید: افزایش قیمت کارخانه‌ای محصولات با استناد به تورم و افزایش دستمزد، بیشتر جنبه روانی و کوتاه مدت بر قیمت کارخانه‌ای خودرو را دارد و حتی در صورت کشیده شدن دامنه این افزایش به بازار آزاد، افزایش ناچیز و کوتاه مدت خواهد بود و پس از چند روز با توجه به کاهش کنونی تقاضا در بازار، مجددا کاهش، پیش‌بینی می‌شود.

بنابراین به طور کلی خریداران خودروهای داخلی موافق با افزایش قیمت ها نیستند ضمن اینکه بسیاری از خریداران که به ثبت نام در طرح های پیش فروش و فروش فوق العاده و … کارخانه های خودروساز دل بسته اند با افزایش قیمت ها، امید خود را از دست می دهند.

روند بازار در ماه های آتی

گزارش های میدانی حکایت از آن دارد که بازار خودرو آرامشی نسبی را نسبت به ماه های پایانی سال گذشته تجربه می‌کند که علت آن هم ثبات نسبی نرخ ارز و تحولات مثبت سیاسی است و اگر شرایط به همین‌منوال ادامه یابد در ماه‌های پیش‌رو شاهد ثبات قیمت ها هستیم.

حتی در صورت تداوم افت نرخ ارز، احتمال کاهش قیمت خودرو در بازار آزاد و کم شدن اختلاف قیمت با کارخانه هم وجود دارد، درواقع اگر اتفاق سیاسی خاصی روی ندهد بازار خودرو تا ابتدای تابستان سالجاری روند با ثباتی را طی می کند.