نبض بازار سرمایه تحت تاثیر مذاکرات و ارز/ آیا شرایط شاخص در ماه‌های آتی بهبود می یابد؟

بازار سرمایه امروز (سوم آبان) و در دومین روز کاری هفته جاری با کاهش 23 هزار واحدی در محدوده یک میلیون و 384 هزار واحد قرار گرفت و این در شرایطی است که روز شنبه هم شاخص کل، افت 28 هزار و 688 واحدی را تجربه کرد.

«بازتاب»؛ زهره علامی، بررسی ها نشان می دهد که در شهریور و مهر ماه سالجاری ارزش معاملات بازار سرمایه وضعیت بغرنجی داشته و این شرایط در روزهای ابتدایی آبان ماه هم ادامه یافته و این در شرایطی است که بسیاری از سهامداران به وعده های دولت سیزدهم امید بسته اند و امیدوارند که زیان‌های گذشته آنها جبران شود اما بازار همچنان زیان ده است.

بورس این هفته در شرایطی آغاز به کار کرد که شاخص کل برای دومین روز متوالی افت کرد و شاخص هم وزن هم بیشترین سقوط یک ماه اخیر را داشت و 87 درصد نمادها هم قرمزپوش بودند.

در این میان که شاخص بورس مسیری نزولی را در پیش گرفته است، روند خروج سرمایه از بازار همچنان ادامه دارد و بحران نقدشوندگی و رشد صف‌نشینی در بورس بر رخوت بازار افزوده است.

در این میان انتظار می رفت که گزارش‌های 6 ماهه مثبت و رشد نرخ ارز در بهبود شاخص بورس موثر باشد اما چنین اتفاقی رخ نداد و شرایط به گونه ای پیش رفت که اواخر مهر ماه برخی سهامداران خواستار ورود وزیر اقتصاد به عنوان رئیس شورای عالی بورس به مشکلات بازار سرمایه شدند.

دلایل متعدد ریزش شاخص

در شرایطی که روند نزولی شاخص بازار سرمایه ادامه دارد، بازده مورد انتظار سهامداران منفی است و اعتماد سهامداران به بازار سرمایه در حداقل ممکن قرار گرفته است این سوال مطرح می شود که عوامل موثر در شرایط کنونی چیست؟ بسیاری از کارشناسان کاهش قیمت دلار، انتشار اخبار مربوط به برگزاری مذاکرات برجام در وین را عامل اصلی ریزش بازار می‌دانند.

درواقع کاهش قیمت دلار و طول کشیدن مذاکرات برجام تاثیراتی منفی بر بازار داشته است، اما عامل دیگر قیمت‌گذاری دستوری است که در دولت جدید نه تنها عزم و اراده‌ای جدی برای حذف قیمت‌گذاری دستوری وجود ندارد بلکه این موضوع نسبت به دولت قبل تشدید شده و این سیاست تاثیری منفی بر بورس داشته است.

البته به نظر می‌رسد که بورس با مشکلات بیشتری از افت نرخ ارز، طولانی شدن برجام و قیمت گذاری دستوری مواجه است؛ مهدی سوری، کارشناس بازار سرمایه معتقد است که عملکرد دولت و مسئولان بازار سرمایه و همچنین اخبار ضد و نقیضی که پیرامون موضوعاتی چون افزایش نرخ بهره، تامین مالی دولت، تنش‌های منطقه‌ای و وعده‌های بی سرانجام دوره انتخابات در ایجاد وضعیت فعلی موثر بوده است.

بحث دیگر درباره تاثیر اخبار مربوط به فروش اوراق توسط دولت بر بازار سرمایه است که وزیر اقتصاد امروز در واکنش به انتقادها درباره فروش اوراق بدهی توسط دولت برای کسری بودجه در صفحه خود در توییتر نوشت: در شرایطی که کشور با کسری بودجه بی‌سابقه تحویل دولت سیزدهم شده بود، به لطف خدا در مهرماه مخارج دولت بدون هیچ انتشار ‎اوراق بدهی جدید تامین شد.

انتقاد نمایندگان

وضعیت نابسامان بازار سرمایه حتی انتقاد نمایندگان مجلس از جمله رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس را هم به همراه داشته است، محمدرضا پورابراهیمی که از وضعیت فعلی بازار سرمایه ناراضی است، ضمن ابراز نارضایتی از شرایط کنونی راهکارهایی را هم ارائه می دهد، او در این باره می گوید: اولین اقدام دولت سیزدهم در مدیریت بازار بورس باید جلوگیری از عرضه بیش از حد اوراق قرضه دولتی باشد چون بازار کشش عرضه این حجم از اوراق قرضه را ندارد.

او تصمیم گیری درباره قیمت گذاری‌های دستوری را دومین اقدام دولت برای ساماندهی بازار بورس می داند و می گوید: در این حوزه اقداماتی را دولت با همکاری مجلس آغاز کرده است و در حوزه خودرو تصمیماتی اتخاذ شده تا قیمت گذاری این کالا از حالت دستوری خارج شود.

به گفته رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس، بزرگترین حمایت دولت از بازار سرمایه عدم دخالتش در بازار بورس است.

البته ناگفته نماند با وجود روند نزولی شاخص بازار سرمایه در ماه های اخیر و ورود شاخص به کانال یک میلیون و 300 هزار واحد اغلب فعالان بازار سرمایه پیش بینی می کنند که ریزش های اخیر تداوم نخواهد داشت و شرایط در ماه های آتی بهبود می یابد.

انتظار می رود که شاخص بورس در کانال 1 میلیون و 500 به کار خود در سالجاری خاتمه می دهد اگرچه برخی انتظارات خوش بینانه حکایت از آن دارد که می توان در انتظار رسیدن شاخص به 2 میلیون واحد هم بود که امکان وقوع آن کم است.