حذف دفترچه های تأمین اجتماعی؛آزمون و خطایی که هزینه اش را مردم می دهند

طرح حذف دفترچه بیمه تأمین اجتماعی که قرار بود زمینه‌ساز تسهیل در ارائه خدمات درمانی باشد، حالا با گذشت 10 روز از اجرای آن، بیش از همه موجب سردرگمی بیمه شدگان تأمین اجتماعی شده است؛ رویدادی غیر قابل قبول که علاوه بر سردرگمی، بیمه شدگان را با خسارت های مالی نیز رو به رو کرده و البته مشخص نیست چرا برای توقف این چرخه معیوب تدبیر مشخصی در پیش گرفته نمی شود؟

«بازتاب»؛ زهره علامی– براساس ماده 74 قانون برنامه ششم توسعه و بند “ز” تبصره 17 قانون بودجه سالجاری، سازمان تأمین اجتماعی مکلف به استقرار نسخه الکترونیک و حذف کامل دفترچه‌های کاغذی بود و انتظار می رفت که با اجرای طرح حذف دفترچه و جایگزینی آن با کارت ملی، مراجعات حضوری به شعب و کارگزاری‌های این سازمان کاهش یابد و در زمان، وقت و انرژی بیمه شدگان و همچنین مصرف کاغذ هم صرفه‌جویی شود.

اما از نخستین روز اجرای طرح حذف دفترچه در اول اسفند ماه سالجاری و با وجود آنکه به گفته مسوولان تأمین اجتماعی، هماهنگی های لازم برای عملیاتی شدن طرح فراهم شده بود، مشکلات بسیاری برای بیمه شدگان، پزشکان، آزمایشگاه ها و داروخانه ها ایجاد شد.

همگام با اجرای طرح، برخی درمانگاه‌ها به دلیل آماده نبودن شرایط لازم، بیماران بیمه‌شده سازمان تأمین اجتماعی را نمی پذیرند، ضمن اینکه مقابل بسیاری از داروخانه‌ها هم صف‌های طولانی تشکیل شده و مسئولان داروخانه‌ها به بیمه شدگان اعلام می‌کنند که امکان اجرای طرح را ندارند چون هنوز به آی‌پی(IP) سازمان تأمین اجتماعی متصل نشده‌اند.

از سوی دیگر، بیماران برای دریافت خدمات آزمایشگاهی هم با مشکل مواجه شده اند و بسیاری از آزمایشگا‌ه‌ها در شرایط کنونی، آمادگی پذیرش بیماران سازمان تأمین اجتماعی را ندارند.

همچنین در مراکز درمانی و داروخانه هایی هم که اقدام به ارائه خدمات درمانی و پزشکی هم راستا با طرح جدید سازمان تأمین اجتماعی می کنند، قطعی سیستم در فرایند نسخه‌پیچی، استعلام‌سنجی و احراز هویت از مشکلاتی است که کادر درمانی و بیمه شدگان با آن دست و پنجه نرم می کنند.

مزیت های اجرای طرح

جدا از قانون برنامه بودجه و برنامه ششم توسعه که سازمان تأمین اجتماعی را مکلف به اجرای طرح حذف دفترچه کاغذی کرده اند، به گفته مصطفی سالاری مدیرعامل تأمین اجتماعی، عملیاتی شدن این طرح می تواند زمینه‌ساز تحول اساسی در خدمات درمانی و ایجاد پرونده الکترونیک سلامت ، پیشگیری از هدررفت هزینه‌های غیرضرور، کاهش مراجعات به شعبه های تأمین اجتماعی و … شود.

براساس آمار سازمان تأمین اجتماعی بیش از 50 درصد جمعیت کشور را تحت پوشش مقررات حمایتی درمان قرار داده است که با احتساب اشخاص تبعی تحت تکفل، بیش از 44 میلیون نفر از جمعیت کشور، عضو خانواده تامین اجتماعی هستند.

با حذف دفترچه های کاغذی، تعداد مراجعات کاهش می یابد چون بیش از 21 میلیون و 800 هزار دفترچه درمانی برای بیمه‌شدگان، بازنشستگان و مستمری‌بگیران و کارفرمایان صادر شده که با اجرای این طرح، دیگر نیازی به مراجعه حضوری برای دریافت یا تمدید دفترچه وجود ندارد.

چرا اجرای طرح حذف دفترچه با مشکلات عدیده ای مواجه شد؟

درحالی که قرار بود حذف دفترچه‌های کاغذی خللی در ارائه خدمات درمانی ایجاد نکند اما سردرگمی و نارضایتی بیمه شدگان را به همراه داشته است، ضمن اینکه صدای پزشکان و کادر درمانی را هم درآورده است.

روزبه رجایی، معاون درمان دانشگاه علوم پزشکی تبریز در گفت و گو با مهر می گوید: متأسفانه این طرح بدون هماهنگی و با عجله از سوی سازمان تأمین اجتماعی انجام گرفته است.

او اظهار می کند: نامه‌نگاری‌های لازم برای هماهنگی‌ با سازمان بیمه تأمین اجتماعی انجام گرفته اما با این وجود، نیازمند هماهنگی‌های بیشتری در این زمینه هستیم.

به نظر می رسد که مشکلات به وجود آمده طی ده روز گذشته مربوط به نبود آمادگی و هماهنگی‌ بین مراکز درمانی و سازمان تأمین اجتماعی است و این سازمان اقدام به اجرای طرحی با این حجم از گستردگی، براساس آزمون و خطا کرده و بیمه شدگان، کادر درمانی و پزشکی باید هزینه آن را بپردازند.

هزینه ای که گزارش های متعدد آن را تأیید می کند و گویای آن است که اکنون بسیاری از بیمه شدگان به واسطه عدم دسترسی به دفترچه از سوی داروخانه ها و یا مراکز درمانی با تعرفه های آزاد رو به رو می شوند و به همین دلیل علی رغم تحت پوشش بیمه بودن باید هزینه های گزافی را صرف درمان کنند.

البته پیش از اجرای طرح، مسئولان سازمان تأمین اجتماعی اطمینان داده بودند که سازوکار لازم این طرح فراهم شده است اما اگر سری به مراکز درمانی تأمین اجتماعی و همچنین شعبه های سازمان تأمین اجتماعی بزنید با بیمه شدگانی سردرگمی مواجه می شوید که برای حل مشکلشان بین مراکز درمانی و تأمین اجتماعی پاس کاری می شوند.

در این میان و با توجه به حجم بالای نارضایتی و بازتاب گسترده رسانه ای آن، حتما مشکلات موجود در اجرای طرح، به گوش مسئولان سازمان تأمین اجتماعی هم رسیده است، پس از مسوولان این سازمان خواسته می شود درصورتی که بخواهند در اجرای این طرح ملی موفق باشند باید هر چه سریعتر ناهماهنگی های موجود را برطرف کنند.

ضمن اینکه پیشنهاد می شود که سازمان تأمین اجتماعی یا هر سازمان دیگری پیش از اجرای طرح هایی با این حجم گسترده، طرح را به صورت آزمایشی و در حجم کوچک اجرایی کنند و پس از مشخص شدن موانع و مشکلات و حل آنها، آن را در سطح کشور اجرایی کنند.