اصول ساده برای مواجهه با زلزله
سال گذشته بود که در همین ایام وقوع دو زمین لرزه در اطراف تهران، پایتخت نشینان را به وحشت انداخت و در عین حال نشان داد که بسیاری از شهروندان با اصول اولیه مواجهه با زلزله آشنا نیستند، سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران در این باره به شهروندان هشدار داده است.
سید جلال ملکی در گفت‌وگو با ایسنا، با بیان اینکه تهران شهری است که همواره در معرض وقوع زمین لرزه و دیگر حوادث طبیعی و غیرطبیعی قرار دارد، گفت: حوادث طبیعی نظیر زلزله در تمام کشورهای دنیا رخ می دهد و تجربه نشان داده که بهترین راه برای جلوگیری از خسارات و تلفات در این حوادث اقدام پیشگیرانه است.
وی با بیان اینکه نباید از مسئولیت دستگاه‌ها، نهادها و مسئولان دولتی و غیر دولتی در فراهم کردن زیرساخت‌های مناسب نیز چشم پوشی کرد، گفت: در عین حال آموزش مؤثرترین راه برای کنترل این قبیل حوادث است و در این زمینه، نهادهای آموزشی بویژه آموزش و پرورش و همچنین رسانه‌ها نقش بسیار مهمی دارند.
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با اشاره به احتمال وقوع زلزله در تهران گفت: تا کنون هیچ مرجع رسمی موفق به پیش بینی زلزله نشده؛ اما روند زلزله‌های گذشته در تهران نشان می‌دهد که وقوع این حادثه در پایتخت دور از انتظار نیست، اما می توان با انجام اقداماتی که برخی از آنها بسیار هم ساده است پیامدهای این حوادث را کاهش داد.
ملکی با بیان اینکه اقدامات مربوط به زلزله در سه حوزه اقدامات پیش، حین و پس از بروز زلزله تقسیم بندی می‌شود، گفت: پیش از بروز زلزله؛ باید توجه داشته شود که در هنگام خرید ساختمان محل کار یا زندگی، آن ساختمان بر اساس اصول ایمنی و مهندسی ساخته شده و مقاومت لازم را داشته باشد و درصورت لزوم، با اخذ مجوزات لازم و مشاوره مهندسان خبره، نسبت به مقاوم سازی بناها اقدام شود.
وی با بیان اینکه مراکز صنعتی و حتی ساختمان‌ها می توانند از دستگاه های خودکار برای قطع اتوماتیک انرژی برق و گاز در هنگام بروز زلزله استفاده کنند، گفت: شهروندان باید با کمک مشاوران ایمنی، روش های واکنش مناسب در زمان زلزله را فراگرفته و آنرا به سایر افراد بویژه کودکان نیز بیاموزند.
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با بیان اینکه باید خطرات ناشی از بروز زلزله را در محل کار و زندگی شناسایی کرد، گفت: باید مسیرهای خروج اضطراری در محل کار و زندگی نیز مشخص شود. نقاط محکم و استوار در هر مکان نیز شناسایی شده و تمام افراد حاضر در محل آن را بشناسند.
وی با بیان اینکه مکان های امن محل و مراکز خدمات شهری در نزدیکی محل کار و زندگی باید شناسایی شود، اظهارکرد: اجسام سنگین مانند کمد، آباژور، تابلوهای بزرگ، کتابخانه، کابینت و … که احتمال سقوط دارند باید با پیچ و مهره به دیوار محکم شوند و از استحکام وسایل آویزان از سقف، مانند لوستر و پنکه های سقفی اطمینان حاصل شود.
ملکی با اشاره ضرورت ایجاد یک کیف زلزله گفت: باید یک کیف زلزله یا پک احتیاط تهیه شده و آن را در مکانی امن و در دسترس ترین جای ممکن قرار داد تا همه افراد جای کیف زلزله را بدانند. محتویات این کیف باید متناسب با تعداد اعضای خانواده باشد. شامل کنسرو، آب آشامیدنی، لوازم کمک های اولیه، رادیو و باتری، کپی مدارک شناسایی اعضای خانواده و بهتر است محتویات، قبل از فاسد شدن مصرف شده و جایگزین شوند.
وی با بیان اینکه لازم است برای داخل خودروی نیز کیف زلزله تهیه و زیر صندلی راننده قرار داده شود، گفت: شهروندان بهتر است با اعضای خانواده مکان مشخصی را درنظر گرفته تا بعد از زلزله و درصورت گم کردن یکدیگر، در آن مکان یکدیگر را بیابند.
ملکی در مورد اقدامات در حین وقوع زلزله نیز گفت: شهروندان در زمان وقوع زلزله تنها فقط چند ثانیه فرصت دارند تا به محل امن در آن مکان بروند، بنابراین لازم است که خونسردی خود را حفظ کنند، اگر میز محکم و مقاومی در محل هست باید به زیر آن بروند و با یک دست پایه میز را گرفته و با دست دیگر از سر و گردن خود محافظت کنند.از دویدن به سمت راه پله و استفاده از آسانسور هم خودداری کنند. همچنین به هیچ عنوان نباید در مجاورت پنجره ها، درها و کمدهای شیشه دار قرار گرفت.
ملکی با بیان اینکه باید از کنار قفسه ها و اجسام سنگین مانند مجسمه ها که احتمال سقوط دارند دور شد، گفت: اگر مکان مناسبی برای پناه گرفتن نبود می توان درمقابل ستون های دیوار و یا سه کُنج دیوار قرار گرفته و با هر وسیله ای از سر و گردن خود محافظت کرد و اگر چیزی در دسترس نبود، باید با دست این کار را انجام داد.
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با بیان اینکه راهروهای داخل منزل یا محل کار و نقاط کم عرض که فاصله دیوارها کمتر است مکان مناسبی است، گفت: باید از طریق صحبت با دیگران مخصوصا کودکان و زنان آنان را به آرامش دعوت و به مکان امن راهنمایی کرد.
وی با تاکید بر اینکه باید از قرار گرفتن در بلندی ها مانند لبه بالکن ها، پنجره ها، پشت بام خودداری شود، گفت: اگر شهروندان در مکانی بودند که اطلاعاتی از نقاط آنجا ندارند، می توانند در حاشیه کناری اجسام بزرگ مانند مبل، میز، اوپن آشپزخانه و نظایر آن که به آن مثلث حیات گفته می شوند، پناه بگیرند. البته باید توجه داشت که فضای داخلی آشپزخانه به دلیل وجود اجسام سنگین و نامتعادل، جای مناسبی برای پناه گرفتن نیست.
ملکی در مورد افرادی که در بیرون از ساختمان حضور دارند نیز گفت: شهروندان باید به سوی نزدیک ترین فضای باز حرکت کنند از حضور در کنار درختان قدیمی، ستون ها و پل ها، سازه ها و ساختمان های بلند و بویژه ساختمان های درحال ساخت پرهیز و از از قرار گرفتن در کنار دکل ها و تیرهای برق و یا زیر کابل ها خودداری کنند.
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری تهران با تاکید بر اینکه باید از ایستادن در حاشیه رودها، دره ها، و شیب های تند که احتمال سقوط و یا رانش زمین وجود دارد خودداری شود، اظهارکرد: اگر شهروندان در خودرو هستند باید توجه کنند که به آهستگی خودروی خود را به کنار خیابان هدایت کرده و دور از نقاط خطرناک متوقف شده و تا پایان لرزش، از خودرو پیاده نشوندکودکان نیز به پایین صندلی‌ها رفته و خود نیز خم شده و با دست ها از سر و گردن خود محافظت کنند.
به گفته ملکی، هرگز نباید از روی پل ها، تونل ها و گذرگاه هایی که احتمال آسیب دیدن آن ها زیاد است عبور کنند.
وی در مورد اقداماتی که پس از وقوع زلزله باید انجام شود نیز گفت: پس از بروز زلزله اگر شهروندان در ساختمان هستند پس از پایان لرزش‌ها کیف زلزله را که قبلا آماده کرده بودند برداشته و به سرعت و البته با احتیاط از ساختمان خارج شوند. حتی اگر ساختمان شما تخریب نشده باشد هم لازم است که از آن خارج شد و درصورت امکان شیر اصلی آب و گاز و کنتور اصلی برق را قطع کرد.
سخنگوی سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی شهرداری با بیان اینکه نباید در نزدیکی ساختمان های آسیب دیده و تخریب شده توقف کرد، گفت: هرگز نباید افرادی را که آسیب های جدی خصوصاً در کمر و گردن دیده‌اند جابجا کرد، مگر اینکه خطر مرگ و یا آسیب های بیشتری وجود داشته باشد.
ملکی با بیان اینکه باید از تکیه دادن به سازه های ناپایدار مانند نرده ها، حفاظ ها و دیوارهای سست خودداری شود، گفت: به هیچ عنوان نباید وارد ساختمان‌های سست و آسیب دیده شد.
