ارزیابی جدید نیویورک تایمز از فرایند احیای برجام
نیویورک تایمز نوشت: پس از گذشت پنج هفته از مذاکرات در سایه و غیر مستقیم، کاملاً روشن شده است که برجام دیگر برای تهران و واشنگتن کارساز نیست.
روزنامه نیویورک تایمز آمریکا در مطلبی تحت عنوان «ایران و آمریکا خواهان احیاء توافق هسته‌ای هستند. امّا عمیقاً در تفسیر آن اختلاف دارند» نوشت: رئیس جمهور بایدن و رهبران ایران اعلام کردند که هدفی مشترک دارند: هر دو کشور خواهان احیاء توافق هسته‌ای هستند که ترامپ سه سال پیش آن را ساقط کرد و بالتبع آن چانه‌زنی درباره این موضوع که ایران در ازای لغو تحریم‌های اقتصادی، محدودیت‌های شدید درباره تولید سوخت هسته‌ای را حفظ کند.
امّآ با گذشت پنج هفته از مذاکرات غیرمستقیم در اتاق‌های گِرَند هتل وین، روشن شده است که توافق قبلی (برجام) دیگر برای هیچکدام از طرفین کارساز نیست؛ حداقل در طولانی مدت اینگونه خواهد بود.
نیویورک تایمز مدعی است که ایرانی‌ها در مذاکرات وین خواهان دو موضوع هستند:
حفظ تجهیزات پیشرفته تولید سوخت هسته‌ای که پس از خروج ترامپ از برجام در تاسیسات خود نصب کردند.
ادغام با سیستم مالی جهان فراتر از آن چیزی که آنان ذیل توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ به دست آوردند.
نیویورک تایمز در ادامه خواسته‌های جدید دولت بایدن در مذاکرات وین را به شرح ذیل عنوان کرد:
بازگشت به توافق قبلی (برجام) فقط به مثابه یک جای پا است. فوراً باید توافقنامه‌ای شامل محدودیت «حمایت از آنچه تروریسم می‌دانند» و «برنامه موشکی» انجام شود.
توافق به نحوی تنظیم شود که تولید سوخت کافی جهت ساخت بمب، دهه‌ها برای ایران غیرممکن باشد. (منظور نابودی سانتریفیوژهای پیشرفته ایران است)
دولت بایدن در یک نقطه حساس برای تصمیم‌گیری قرار گرفته است. نقل قول‌ها از سوی تیم ایرانی، اروپایی و آمریکایی حاکی از آن است که احیاء توافق هسته‌ای سال ۲۰۱۵ شدنی است ولی رسیدن به آنچه آنتونی بلینکن وزیر خارجه آمریکا از آن به عنوان توافقی گسترده‌تر و مستحکم‌تر یاد می‌کند، به نظر دور از دسترس است. توافق مدنظر آمریکا؛ جلوگیری از ذخیره مواد هسته‌ای برای نسل‌ها در ایران، پایان حمایت از گروه‌های منطقه‌ای و توقف آزمایشات [دفاعی] موشکی است!
«ولی نصر» مشاور اوباما و جرج بوش درباره روند مذاکرات وین گفت: «در واقع موضوع این است که ایران و آمریکا در حال مذاکره پیرامون معامله‌ای متفاوت هستند. به همین دلیل است که گفتگوها روندی بسیار کند دارد.» آمریکایی‌ها بازگشت به برجام را گام اوّل دستیابی به چیز بزگتری می‌دانند و آنان با مشاهده تمایل ایرانی‌ها به کاهش یک سری از محدودیت‌های مالی ـــ نظیر انجام معامله با بانک‌های غربی ـــ ترغیب به این کار می‌شوند؛ زیرا فضایی را ایجاد می‌کند که یکی از مقامات ارشد دولت بایدن آن را «شرایط مطلوب برای مذاکره پیرامون توافقات بعدی» می‌داند.
نیویورک تایمز در ادامه به صحبت‌های روحانی پیرامون شکسته شدن دیوار تحریم‌ها اشاره کرد. روحانی خطاب به مردم ایران گفت: «من به عنوان رئیس دولت اعلام می‌کنم تحریم شکسته شده و اگر همه با هم و متحد باشیم به زودی تحریم برداشته می شود» وزیر خارجه آمریکا در پاسخ گفت: «نه به این سرعت».
دستیاران بایدن معتقدند که راهبرد آنان مبنی بر احیاء توافق قبلی (منظور برجام است) یک اتحاد بین‌المللی به خصوص با طرف‌های اروپایی ایجاد می‌کند که معترض تصمیم یکجانبه ترامپ برای خروج از توافقی بودند که به زعم آنان توافقی کارساز بود. حتی بنا به گفته یکی از مقامات ارشد دولت بایدن، برجام موجب توقف برنامه هسته‌ای ایران شده بود ـــ مترجم: اصطلاحی که در متن نیویورک تایمز عنوان شد به مضمون تحت کنترل درآوردن برنامه هسته‌ای و ممانعت از رشد آن بود.
اسرائیلی‌ها که به دور از گفتگوها یه لنگ در هوا هستند، [به زعم خود] مشغول خرابکاری هسته‌ای و ترور برای فلج کردن برنامه هسته‌ای ایران و شاید خود مذاکرات می‌باشند. از همین سو، این نکته قابل توجه است که رئیس موساد به عنوان رهبر این کارزار خرابکاری اخیراً به کاخ سفید رفت و با رئیس‌جمهور بایدن ملاقات کرد. در این دیدار که وزیرخارجه آمریکا، رئیس سازمان C.I.A و مشاور امنیت ملّی آمریکا نیز حضور داشتند، دستیاران ارشد بایدن اظهار کردند که راهبرد فشار حداکثری ترامپ و پمپئو علیه ایران شکست خورده است و نتوانسته حکومت را ساقط و یا حمایت از تروریسم را متوقف کند. در واقع راهبرد فشار حداکثری باعث کاهش زمان گریز هسته‌ای ایران شده است ـــ مترجم: مراد از زمان گریز هسته‌ای، مدت زمان برای رسیدن به بمب اتمی است.
ایران خوهان لغو تحریم‌هایی است که آمریکا آن‌ها را سازگار! با برجام تشخیص داده است و بر روی حفظ زیرساخت‌های هسته‌ای خود، به طور ویژه سانتریفیوژهای نسل جدید، اصرار دارد. ایران اینگونه استدلال می‌کند که آژانس بین‌االمللی انرژی اتمی به راحتی از سانتریفیوژهای جدید بازرسی می‌کند [و احتمالاً میزان سوخت تولیدی آن بیشتر از سقف برجام نخواهد بود.] موضعی که آمریکا آن را نمی‌پذیرد!
روزنامه نیویورک تایمز در ادامه با ذکر این نکته که «انتخابات ایران نزدیک است» نوشت: آمریکایی‌ها تصمیم خود را گرفته‌اند. برخی از تحریم‌های دولت ترامپ را به عنوان اهرم فشار حفظ می‌کنند تا ایران را مجبور به مذاکرات گسترده‌تر کنند.
روزنامه نیویورک تایمز به نقل از مقام ارشد دولت بایدن، در ادامه به نکته جالبی اشاره کرد و نوشت: اروپایی‌ها دو مرتبه به مقامات آمریکا (فوریه / بهمن) اصرار کردند که با لغو برخی از تحریم‌ها به عنوان ابراز حسن نیت به طرف ایرانی، مذاکرات را آغاز کنند. این پیشنهادات از سوی آمریکا مورد بی‌اعتنایی قرار گرفته شد امّا وقتی آیت‌الله خامنه‌ای (اسفندماه) اعلام کرد «ایران می‌تواند غنی‌سازی اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد بالا ببرد» واشنگتن از ترس اینکه این امر زمان گریز هسته‌ای ایران برای رسیدن به بمب را به شدت کاهش می‌دهد، در مذاکرات جدّی‌تر شد.
این روزنامه در ادامه نوشت که آمریکایی‌ها پذیرفتند بازگشت به توافقنامه هسته‌ای سال ۲۰۱۵ بهترین و شاید تنها راه اعتمادسازی با ایران است. سه کارگروه در مذاکرات وین ایجاد شده است:
موضوع کارگروه اول؛ بحث درباره تحریم‌هایی که واشنگتن باید بردارد.
موضوع کارگروه دوم؛ بحث درباره اینکه ایران چگونه به محدودیت غنی‌سازی بازگردد.
موضوع کارگروه سوم؛ بحث درباره مراحل بازگشت متقابل به برجام است.
ترامپ بیش از ۱۵۰۰ تحریم علیه ایران وضع کرد. تحریم‌ها بسته به اینکه چه قدر با برجام ناسازگار است، در قالب سه سبد سبز، زرد و قرمز اعمال شده است. سبد سبز تحریم‌هایی است که لغو خواهد شد. سبد زرد تحریم‌هایی است که باید بر سر آن مذاکره کرد. سبد قرمز تحریم‌هایی است که علیه ایران باقی خواهد ماند.
تصمیم‌گیری برای دو کشور پیرامون تحریم‌ها حساس شده است. به عنوان مثال؛ در سبد زرد تحریم‌ها ایران اصرار دارد که تحریم بانک مرکزی که در دوران ترامپ به بهانه تروریسم اعمال شده و در طبقه بندی زرد قرار دارد، باید لغو شود. یکی از مقامات گفت اوضاع برای واشنگتن درباره برداشتن عنوان تروریسم از سپاه پاسداران پیچیده‌تر هم خواهد شد!
به گزارش دانشجو؛ روزنامه نیویورک تایمز ضمن اشاره به اظهارت بلینکن که گفته بود «مذاکرات وین به منظور بازگشت به نظارت بر روی برنامه هسته‌ای ایران است که برجام آن را فراهم کرده بود» نوشت: جای سوال است که بایدن چگونه می‌خواهد ایران را به سمت توافقی جدید سوق دهد.
