انتخاب معاون و دستیار جوان وزیران طبق کدام معیار خواهد بود؟!/ نکند این سمت‌ها سهم «ژن‌های خوب» شود
بکارگیری زنان و جوانان به عنوان بخشی از اعضای کابینه چه در قامت وزیر و چه در قامت معاون رئیس جمهور از جمله مطالباتی بود که در جریان انتخابات ریاست جمهوری حامیان اصلاح طلبان و اعتدالگرای روحانی به طور جدی آن را مطرح می کردند و خواستار آن بودند که رئیس جمهور در دولت دوازدهم علاوه بر کاهش میانگین سنی کابینه، این مساله را در دستور کار خود قرار دهد؛ مساله ای که روحانی و دولتش تعریف دیگری برای آن کردند تا هم مطالبه هواداران و حامیان را محقق کنند و هم گردش نخبگان را به شیوه ای که بدان معتقد بودند پیش ببرند.
به گزارش «تابناک»، پس از انتخاب «حسن روحانی» به عنوان رئیس جمهور در دولت دوازدهم، او وعده داد که حتما میانگین سنی کابینه را کاهش خواهد داد؛ مساله ای که در جریان معرفی وزیران تا حدودی آن را دنبال کرد، اما معرفی یک وزیر 36 ساله برای وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات تا حدود بسیار زیادی باعث کاهش میانگین سنی کابینه دوازدهم در قیاس با کابینه یازدهم شد؛ هرچند رئیس جمهور در نهایت وزیر زنی را معرفی نکرد.
وعده و اقدام روحانی
«حسن روحانی» در قبال مطالبه زنان برای افزایش سهم این بخش از جامعه در کابینه 5 عضو زن کابینه یازدهم را تبدیل به 3 عضو زن کرد و دلیل عدم معرفی وزیر زن را برخلاف میل باطنی خود و به دلیل برخی مخالفت ها خواند. اما او از اعضای شورای عالی اداری و معاون اول رئیس جمهور خواست که بستر حضور زنان و جوانان در پست های مدیریتی و بدنه کابینه را به شیوه قانونی تامین و فراهم کنند.
در نهایت 27 تیرماه امسال در جلسه شورای عالی اداری که با حضور معاون اول رئیس جمهور، وزرای آموزش و پرورش، دادگستری، علوم و تحقیقات و تعاون، کار و رفاه اجتماعی و نیز معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان امور اداری و استخدامی کشور برگزار شد، موضوع دستورالعمل اجرایی نحوه انتخاب و انتصاب مدیران حرفه ای مطرح و پس از اصلاح به تصویب اعضا رسید.
مصوبه شورای عالی اداری برای جوانان و زنان
بر اساس این مصوبه سن مدیران کشور تا پایان برنامه ششم توسعه کشور ۸ سال کاهش خواهد یافت. همچنین مقرر شد ۳۰ درصد از مدیران کشور در دستگاه های اجرایی از میان زنان انتخاب شوند.
در این جلسه موضوع اصلاح مصوبه پیشین شورا در خصوص روابط تأمین دستیاران ستادی دستگاه های اجرایی کشور مطرح و مقرر شد این اصلاحات با حضور برخی اعضا و متخصصان به منظور بحث و تبادل نظر در خصوص برخی مواد آن برگزار شود و در جلسه آتی شورای عالی اداری مجدداً مطرح گردد.
معاون اول رئیس جمهور در خصوص چرایی اتخاذ این تصمیمات بری بکارگیری زنان و جوانان در پست های مدیریتی و بدنه وزارتخانه ها، با اشاره به اهمیت بسترسازی برای حضور زنان و جوانان در پست های مدیریتی دستگاه های دولتی گفت: امروز هیچکس تردید ندارد که باید شرایط برای استفاده از توانمندی زنان و جوانان بیش از گذشته مهیا شود.
زنان و جوانان از نگاه معاون اول رئیس‌جمهور
«اسحاق جهانگیری» با اشاره به اینکه در قانون اساسی برخی از کشورهای همسایه موادی پیش بینی شده تا تعداد بیشتری از زنان در مشاغل مدیریتی قرار بگیرند، اظهار کرد: تلاش دولت دوازدهم بر این مبناست که سن مدیران کشور کاهش یافته و تعداد بیشتری از زنان در جایگاه های مدیریتی دستگاه های اجرایی حضور یابند.
معاون اول رئیس جمهور با یادآوری این نکته که زنان نیمی از جامعه را تشکیل می دهند، تصریح کرد: زنان ایرانی شایستگی و ظرفیت های بالایی دارند و با توجه به حضور تعداد زیادی از آنها در دانشگاه ها و دستگاه های دولتی در طی سال های اخیر، اکنون می توان فضایی فراهم کرد که جامعه از توانمندی این قشر بزرگ بیشتر بهره مند شود.
با توسل به این مصوبه شورای عالی اداری ظرفیت لازم برای استفاده از جوانان و زنان در بدنه وزارتخانه ها فراهم شد. بر همین اساس رئیس جمهور در اولین گفت و گوی تلویزیونی خود با مردم پس از آغاز به کار کابینه دوازدهم 7 شهریور ماه توضیحاتی درباره دستورات خود به وزیران برای نحوه بکارگیری جوانان و زنان در کابینه ارائه کرد.
«حسن روحانی» در پاسخ به سوالی درباره سهم زنان و جوانان در کابینه، گفت: بسیار خوشحالم که جامعه نسبت به زنان و جوانان حساسیت بیشتری دارد. ظرفیت بسیار بزرگی در کشور ما وجود دارد و جوانان ما می توانند نقش آفرینی بیشتری داشته باشند. ظرفیت نیروی انسانی و علمی بسیار خوبی داریم.
روحانی: نگران سرعت کم گردش نخبگان هستم
رئیس جمهور از دغدغه خود درباره عدم به کارگیری نیروهای جوانان و جدید سخن گفت و اظهار کرد: من هم نگرانم که چرا گردش نخبگان با سرعتی که باید، رخ نمی دهد. به همه وزرا دستور داده ام که دو نفر جوان را به سمت مشاور یا معاون و یا دستیار وزیر بگمارند. همچنین یکی از خانمها را در این پست‌ها قرار دهند تا جوانگرایی و استفاده از زنان در دولت محقق شود. ظرفیت زنان در مدیریت دولتی باید تا 30 درصد افزایش یابد. از زنان و جوانان باید در سطوح مدیریتی استفاده شود.
وی درباره اقدامات خود در کابینه دوازدهم برای افزایش سهم جوانان و زنان نیز افزود: ما یک وزیر جوان در کابینه انتخاب کردیم و خوشبختانه مجلس هم به او رای داد. امیدواریم که در سالهای بعد، از ظرفیت جوانان بیش ازاین استفاده کنیم. سه نفر از خانم ها هم در کابینه حضور دارند.
روحانی البته توضیح داد که معنای استفاده از زنان و جوانان این نیست که چندنفرشان در کابینه هستند؟ در حال حاضر 3میلیون نفر کارمند لشکری و کشوری داریم. جمعیت بزرگی هم بازنشسته هستند که این رقم را به 5 میلیون نفر می رساند. برای حضور زنان و جوانان باید در کل این مجموعه تغییر ایجاد کرد. همه چیز به آن میزی که 30 نفر در هیات دولت دورش می نشینند، ختم نمی شود. از اقوام نیز باید در سطوح مدیریتی استفاده کنیم. اصل بر شایسته سالاری است نه قومیت و جنیسیت و مذهب.
در جذب جوانان و زنان بر اساس کدام شیوه‌نامه اقدام می‌شود؟
با وجود مصوبه شورای عالی اداری درباره جوان شدن سن مدیران تا 8 سال تا پایان برنامه ششم توسعه و همچنین بکارگیری یک سوم از مدیران دستگاه های اجرایی از میان زنان و جوانان که رئیس جمهور هم در همین زمینه گفته است طی دستوری از وزیران خواسته 2 معاون، مشاور و یا دستیار جوان برای خود برگزینند و یک معاون، مشاور و یا دستیار از بین بانوان؛ هنوز هیچ شیوه نامه ای مشخص و اعلام نشده است.
اینکه طبق مصوبه مذکور و دستور رئیس جمهور 3 معاون، مشاور و یا دستیار جوان و زن وزیران به چه شکل انتخاب خواهند شدند و از بین چه افرادی خواهند بود از سئوالات مهمی است که در ذهن افکار عمومی نقش بسته است. آیا قرار است گردش نخبگان مختص همه افراد اعم از جوانان تحصیل کرده و زنان شایسته باشد یا اینکه دایره انتخاب این افراد محدود و بسته خواهد بود؟
آیا قرار است این مسئولیت ها بین فقط «ژن های خوب» تقسیم شود و جایگاه معاون، مشاور و دستیار وزیر صرفا به افرادی برسد که رابطه و واسطه های قوی و قدرتمند دارند یا اینکه آقازاده هستند و «ژن خوب» دارند یا همه جوانان و زنان شایسته که تحصیلات عالی و توانمندی دارند هم می توانند به رسیدن به چنین جایگاه هایی فکر کنند؟
همه حساسیت‌ها درباره بکارگیری جوانان
الان مهمترین مساله، نحوه و ساز و کار انتخاب جوانان و زنان است. بهتر است دولت یک ابلاغیه شفاف در این زمینه داشته باشد و وزیران نیز بر اساس همان ابلاغیه شفاف نسبت به انتخاب 3 معاون، مشاور و دستیار جوان و زنی که حکم قانونی آن صادر شده و رئیس جمهور در خصوص آن دستور داده است، عمل کنند و ضمن اعلام سوابق، تحصیلات، نسب و شایستگی های افرادی که به این مسئولیت می رسند، ظرف مدت مشخص (تا یک ماه) این انتخاب ها را انجام داده و به صورت شفاف دلایل و نحوه انتخاب را تشریح کنند.
یکی دیگر از مسائل مهم معیار جوانی است. بهتر است مشخص شود، قانون، دولت، رئیس جمهور و وزیران چه کسی را جوان می دانند؟ آیا سن جوانی بر اساس میزان تجربیات مدیریتی تعریف خواهد شد یا صرفا ملاک زمان و سال تولد خواهد بود. شفافیت در این خصوص هم می تواند به انتخاب بهتر و رضایت بیشتر جامعه بیانجامد؛ چون به نظر می رسد الان هیچ ملاکی برای جوان خواندن یک مدیر وجود ندارد و صرفا سلیقه وزیران جوان یا غیر جوان بودن افرادی که قرار است به کار گرفته شوند را مشخص خواهد کرد.
قانوگذاران، آقای رئیس جمهور و وزیران باید توجه داشته باشند که در حال حاضر بسیاری از جوانان تحصیلکرده و شایسته جامعه دغدغه اشتغال دارند تا حدی که شاخص بیکاری در بین جوانان تحصیلکرده و دانشگاهی در برخی آمارها تا حدود 50 درصد هم عنوان می شود. جوانانی که در مرحله اول مشکل اشتغال دارند و در بهترین حالت دغدغه استخدامی رسمی در سازمان ها، ارگان ها و نهادهای دولتی اگر شاهد بکارگیری افرادی نظیر خود و حتی در برخی جاها بسیار ناتوان تر و با تحصیلات اندک تر در جایگاهی نظیر معاون، مشاور یا دستیاری وزیر باشند، سرخورده خواهند شد و ساز نارضایتی سر خواهند داد که نمونه آن را در ارتباط با بکارگیری افراد دارای «ژن خوب» به صورت گسترده دیدیم.
لذا دولت حتما باید شرایطی را فراهم کند که انتخاب مشاور، معاون و دستیار جوان وزیران در شرایط بسیار شفاف، روشن، علادلانه و بر اساس استحقاق افراد صورت گیرد؛ چون حتما جامعه جوان کشور نسبت به این مساله حساس خواهند بود و واکنش جدی در این زمینه نشان خواهند داد. نکند این سمت ها باز هم سهم «ژن های خوب» شود و به معنای گردش نخبگان فقط در بین آقازاده ها باشد.
