آیا اسرائیل می تواند بدون هماهنگی با آمریکا به ایران حمله کند؟

پایگاه خبری “میدل ایست مانیتور” در گزارشی با اشاره به مواضع اخیر مقام های ارشد اسرائیلی مبنی بر اراده جدیشان جهت حمله به ایران، به این نکته اشاره می کند که دولت آمریکا نگرانی های جدی از این مساله دارد که تل آویو بخواهد بدون هماهنگی با آن، دست به ماجراجویی نظامی علیه ایران بزند و در نهایت، واشینگتن را نیز در شرایطی که شدیدا در جنگ اوکراین درگیر است، وارد جنگ گسترده دیگری کند.

بازتاب– مدت هاست که فضای جنگ میان اسرائیل و جهان عرب به نقطه پایان خود رسیده است. حتی برخی رژیم‌های عربی رویه های خصومت آمیز نسبت به رژیم اسرائیل را نیز کنار گذاشته اند و به واسطه توافق عادی‌سازی روابط با اسرائیل (توافق ابراهیم) راه متفاوتی را در در ارتباط با تل آویو در پیش گرفته اند.

به نظر می رسد که در شرایط کنونی، تنها دولتی در منطقه که به صورت جدی به تقابل با اسرائیل می پردازد، ایران است. کشوری که با طیفی از متحدان خود در محور مقاومت، این دستورکار را به پیش می برد.

نه تنها اسرائیل و حامیان آن در آمریکا به شدت نگران نفوذ منطقه ای ایران هستند بلکه همچنین آن ها نگرانی‌های جدی را در مورد پیشرفت های موشکی و اتمی ایران نیز دارند. در این راستا حتی برخی منابع رسانه ای غربی از اینکه ایران می تواند ظرف مدت 12 روز به یک بمب اتمی دست پیدا کند نیز خبر داده اند.

درست در فضای طرح ادعاهایی از این مورد است که می بینیم رژیم اسرائیل در مدت اخیر به صراحت از اراده اش جهت حمله به ایران خبر می دهد. در واقع، این رژیم مدعی است که می تواند بار دیگر همانطور که تاسیسات اتمی عراق و سوریه را بمباران کرد، در مورد ایران نیز چنین اقدامی را عملیاتی سازد.

در این رابطه، اخباری نیز دال بر این مساله منتشر شده اند که ارتش اسرائیل در حال انجام آماده سازی های لازم است تا در صورت لزوم و بنا بر دستور بنیامین نتانیاهو نخست وزیر این رژیم، به ایران حمله کند. برخی از تحلیلگران بر این باورند که هیچگاه احتمال تقابل و برخورد نظامی میان ایران و اسرائیل تا به این حد بالا نبوده است.

اگر دولت افراطی نتانیاهو بخواهد چنین اقدامی را انجام دهد، گمانه زنی های مختلفی در مورد ابعاد یک جنگ تمام عیار نظامی میان ایران و اسرائیل مطرح می شود. در این شرایط، یک سوال اساسی مطرح می شود و آن این است که آیا رژیم اسرائیل حاضر است بدون اخذ مجوز از آمریکا و هماهنگی با آن، به ایران حمله کند؟

اسرائیل در تمامی عملیات های خود علیه فلسطینی ها، لبنان، و حمله به مواضع مختلف در خاک سوریه، عملا چراغ سبز را از واشینگتن دریافت کرده است. این موضوع قاعده ای نانوشته میان دو طرف بوده است. البته که دیگر متحدان آمریکا نیز عملا به این قاعده پایبند بوده اند و مثلا عربستان سعودی با دریافت همین چراغ سبز بود که جنگی طولانی را علیه ملت یمن به راه انداخت.

باید توجه داشته باشیم که زمان هایی نیز در تاریخ بوده اند که اگر متحدان آمریکا بدون هماهنگی با آن کاری انجام داده اند، با سیاست های تنبیهی و مجازات ها و تحریم های آن رو به رو شده اند. رویکردهایی که صرفا به این دلیل از سوی واشینگتن اتحاذ شده اند زیرا آمریکا همچنان خود را ابرقدرت اصلی در جهان می‌داند.

حتی متحد نزدیک آمریکا یعنی اسرائیل نیز از این قاعده مستثنی نبوده است. در واقع، آمریکا استانداردهای متفاوتی را برای متحدان مختلف خود لحاظ نمی کند. در این نقطه یک سوال اساسی مطرح می شود و آن این است که چرا ما باید حمله احتمالی اسرائیل به ایران بدون اخذ مجوز از سوی آمریکا را یک بحران جدی برای این رژیم در نظر بگیریم؟

مقام های اسرائیلی سال هاست که ادعا می کنند اسرائیل مایل و توانا به اتحاذ و انجام سیاست های مستقل در ارتباط با ایران است و اینکه گفته می شود این رژیم برای هر اقدام خود باید از آمریکا اجازه بگیرد، به هیچ عنوان حقیقت ندارد.

با این حال، واشینگتن نگرانی ها و دغدغه های جدی خود را در ماجراجویی های احتمالی اسرائیل علیه ایران دارد. اینطور گفته شده که هدف و دستورکار اصلی سفر اخیر فرمانده کل ارتش آمریکا ژنرال مارک میلی و لوید آستین وزیر دفاع این کشور به اراضی اشغالی، معطوف به همین مساله بوده است. همچنین گفته شده که مقام های مذکور جهت شفاف سازی اسرائیلی ها در مورد اقدامات و تحرکاتشان در مورد ایران و دیدار با مقام های ارشد دفاعی و سیاسی این رژیم، راهی اسرائیل شده اند.

واقعیت این است که اسرائیلی ها هنوز هیچ هشدار جدی را از سوی دولت آمریکا دریافت نکرده اند. مساله ای که بسیاری را واداشته که به این مساله فکر کنند که اگر اسرائیل بدون مجور آمریکا بخواهد علیه ایران اقدامی را انجام دهد، واشینگتن به احتمال زیاد اقدام به قطع کمک های مالی به اسرائیل و یا فروش سلاح به آن خواهد کرد. مساله ای که البته مدتی بعد با فشارهای لابی‌های قدرتمند حامی اسرائیل در آمریکا می تواند روندی معکوس را در پیش گیرد و بار دیگر معادلات پیشین را در روابط آمریکا و اسرائیل برقرار سازد.

واشینگتن به خوبی می داند که انفعال آن در رابطه با اقدام احتمالی و خودسرانه اسرائیل علیه ایران، می تواند تا حد زیادی اعتبار آن را نزد دیگر شرکای بین المللی‌اش تضعیف کند و آن ها نیز متعاقبا خودسری‌های خاص خود را دنبال کنند. در واقع، خودسری اسرائیل در اقدام علیه ایران به این معناست که آمریکا دیگر آن ابرقدرتی که همواره سعی کرده خود را به دیگران نشان دهد، نیست. مساله ای که از چشم اندازی کلان حاکی از زوال تاریخی قدرت آمریکا نیز است.

در عین حال، برخی دیگر نیز بر این باورند که اگر اسرائیل نخواهد خلاف میل آمریکا به ایران حمل کند، ضربات جدی را در زمینه امنیت ملی خود متحمل خواهد شد. البته که اسرائیلی ها معتقدند که رژیمشان به تدریج باید این ذهنیت را در میان افکار عمومی جهان که آن را کاملا وابسته به آمریکا تصور می کنند هم از بین ببرد.

همچون دیگر مسائل بین المللی، اکنون نیز هیچ چیز از ماهیت قطعی برخوردار نیست. آیا اسرائیل حاضر است که ریسکِ حمله به تاسیسات اتمی ایران را با/ یا بدون اخذ مجوز از آمریکا بپذیرد؟ آیا آمریکا واقعا با توجه به دغدغه‌های جدی کنونی خود در مواردی نظیر جنگ اوکراین، حاضر است که چنین چراغ سبزی را به اسرائیل نشان دهد؟ آیا اسرائیل این قدرت را دارد تا از تبعات ماجراجویی خود علیه تاسیسات هسته ای ایران بدون اخذ مجوز از آمریکا فرار کند؟

گزارش های معتبری وجود دارند که نشان می دهند آمریکا پیشتر با انجام حمله از سوی رژیم اسرائیل علیه تاسیسات اتمی ایران در سال 2008 مخالفت داشته است با این حال هنوز ابهامات در این رابطه فراوان هستند.

اسرائیل و آمریکا همچنان به همکاریهای خود ادامه خواهند داد با این حال، اسرائیلی ها اکنون به شدت نسبت به عقب نشینی مواضع کشورهای غربی درباره پرونده اتمی ایران نگران و آزرده خاطر هستند. البته که آن ها از اینکه دولت بایدن در مورد پرونده اتمی ایران موضوعی شفاف را اتخاذ نمی کند نیز گلایه و شکایت دارند. با این همه، باید توجه اشته باشیم که دولت آمریکا هیچ نفعی را برای خود جهت درگیر شدن در یک جنگ جدید و گسترده نمی بیند. حتی اگر قرار باشد این جنگ توسط متحد نزدیک آن یعنی اسرائیل سازماندهی شود.