واکاوی ابعاد مختلف بازی عجیب آمریکا با مهره اوکراین

به تازگی وقوع یک تحول در قالب جنگ اوکراین، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. بر این اساس، “ولادیمیر زیلنسکی” رئیس جمهور اوکراین از قدرت های غربی و به طور خاص سازمان ناتو درخواست کرده که مساله عضویت کشورش در سازمان مذکور را به نحوی فوری در دستورکار قرار دهند. با این حال، نوع واکنش به ویژه مقام های آمریکایی به این مساله، قابل تامل بوده است.

بازتاب– بیش از هشت ماه از آغاز جنگ اوکراین می گذرد و این جنگ عملا به یک معادله فرسایشی تبدیل شده است. در این راستا، در روزهای اخیر، این جنگ فراز و نشیب های قابل توجهی را پشت سر گذاشته است.

از یک سو، نیروهای ارتش اوکراین برخلاف روزهای آغازین جنگ که شاهد پیشروی های سریع نیروهای روسی بود، توانستند در قالب یک پاتک گسترده، بیش از سه هزار کیلومتر مربع از خاک و سرزمین خود را از آزاد کنند و در عین حال، روسیه نیز با توجه به تغییر برخی معادلات در جنگ اوکراین، طرف های غربی و البته دولت اوکراین را تهدید می کند که اگر بنا باشد نسبت به منافع این کشور (روسیه) در چهارچوب جنگ اوکراین بی اعتنایی شود، کرملین استفاده از بمب هسته ای را در دستورکار قرار می دهد. مساله ای که به ویژه در روزهای اخیر خطر وقوع جنگ اتمی را به یک نگرانی جدی بین المللی تبدیل کرده است.

با این همه، به تازگی وقوع یک تحول در قالب جنگ اوکراین، توجهات زیادی را به خود جلب کرده است. بر این اساس، “ولادیمیر زیلنسکی” رئیس جمهور اوکراین از قدرت های غربی و به طور خاص سازمان ناتو درخواست کرده که مساله عضویت کشورش در سازمان مذکور را به نحوی فوری در دستورکار قرار دهند. با این حال، نوعِ واکنش به ویژه مقام های آمریکایی به این مساله، قابل تامل بوده است.

نِد پرایس سخمگوی وزارت خارجه آمریکا و همچنین جیک سالیوان مشاور امنیت ملی این کشور تاکید کرده اند که اکنون زمان مناسبی جهت طرح ایده عضویت اوکراین در سازمان ناتو نیست. موضع گیری که البته در قالبی کلان، موضع رسمی دولت ایالات متحده آمریکا نیز است.

در این شرایط یک سوال اساسی مطرح می شود و آن این است که چرا آمریکا به عنوان اصلی ترین قدرت غربی که خود را حامی دولت اوکراین معرفی می کند، حاضر نیست کوچکترین کمکی به این کشور جهت عضویت فوری آن در سازمان ناتو بکند؟ عضویتی که در نوع خود می‌تواند حمایت گسترده کشورهای عضو پیمان آتلانتیک شمالی(ناتو) از کیِف را به همراه داشته باشد و موضع آن را بیش از پیش در برابر روسیه تقویت کند.

البته که پاسخ به این پرسش هم چندان پیچیده به نظر نمی رسد و می توان در دو سطح آن را مودر توجه قرار داد:

اولا، آمریکا در مورد معادله جنگ اوکراین، برخلاف ظواهر ماجرا، به دنبال تضعیف روسیه و رئیس جمهوری این کشور است و صرفا در حال استفاده ابزاری از اوکراین است. در واقع، آمریکایی ها از یک سو با ارائه کمک های مالی و تسلیحاتی به اوکراین، در حال ضربه زدن به روس ها به عنوان اصلی ترین رقیب بین المللی خود و همچنین رئیس جمهور این کشور ولادیمیر پوتین هستند.

 از سوی دیگر، آمریکایی ها قصد ندارند از طریق موافقت با درخواست های دولت اوکراین در مواردی نظیر پذیرش عضویت آن در سازمان ناتو، زمینه را جهت تحریک روسیه و انجام اقدامات گسترده نظامی و سیاسی از سوی آن علیه جبهه کشورهای غربی فراهم کنند. مساله ای که به خوبی نشان می دهد تا چه اندازه اوکراین در دستان قدرت های غرب در مقام یک قربانی و بازیچه ظاهر شده است.

جدای از این ها، آمریکایی ها وقوع جنگ اوکراین را فرصتی طلایی برای خود جهت کسب منافع اقتصادی نیز می‌بینند. و به طور خاص مجتمع های نظامی و صنعتی آمریکایی که از لابی های قدرتمندی نیز در قالب نهادهای رسمی دولت آمریکا برخوردارند، تداوم جنگ اوکراین را حامل سودها و مزایای اقتصادی سرشاری برای خود می بینند و از طریق لابی ها و عوامل خود در ساختار سیاسی آمریکا، طولانی و فرسایشی شدنِ این جنگ را خواستار هستند.

در این چهارچوب، دولت آمریکا نیز از طریق ارائه کمک های مالی به اوکراین جهت خرید اسلحه، هم دولت این کشور را بیش از پیش به خود وابسته می کند(اهمیت اوکراین که در همسایگی روسیه قرار دارد، برای آمریکا غیرقابل انکار است) و هم مطمئن می شود که تزریق این کمک های مالی به اوکراین، در نهایت به جیب نهادها و شرکت های آمریکایی خواهد رفت و موجب رونق گرفتن آن ها می گردد. از این رو، نوعی بازی دو سَر سود را در رابطه با اوکراین و جنگ این کشور با روسیه در پیش گرفته است. در این چهارچوب، برخلاف ظواهر ماجرا، اوکراین عملا به یک بازیچه و قربانی در چهارچوب منازعات قدرت های شرق و غرب جهان تبدیل شده است.