نقش بازیگری به نام «دلار» در این روزهای بورس تهران

پس از گذشت ۸ روز توفانی که منجر به رشد ۵/ ۱ درصدی شاخص بورس شد، بازار سهام تا حد زیادی از تب و تاب افتاد تا با بازگشت به جو آرامش، روزی بدون تغییر از لحاظ بازدهی رقم بخورد. در این میان با توجه به اینکه تقویت چشمگیر قیمت‌ها در بازارهای جهانی منشا تحرکات اخیر بوده است، امکان از سر‌گیری روند صعودی در صورت تداوم رشد قیمت در این بازار‌ها یا حداقل ثبات در محدوده کنونی وجود دارد. ضمن اینکه حالا احتمال عملی شدن کاهش نرخ سود بانکی و تقویت نرخ دلار نیز عوامل حمایتی قدرتمندی برای معاملات سهام به شمار می‌روند.

به گزارش اقتصادنیوز ، شاخص کل بورس تهران از ابتدای تابستان تا‌کنون رشد حدود 5 درصدی را تجربه کرد. عمده این رشد بیش از هر چیز به روند چشمگیر قیمت‌ها در بازار‌های جهانی به خصوص در حوزه فلزات پایه باز می‌گردد. این امر موجب شده است، رصد نوسانات قیمتی در بازارهای جهانی بیش از پیش مورد توجه معامله‌گران قرار گیرد. برهمین اساس فعالان تالار شیشه‌ای در هفته‌های اخیر و همزمان با مشاهده رشد عمومی قیمت سهام، در روزهای یکشنبه به دلیل تعطیلی بازارهای جهانی ضعف معاملات بورس تهران را شاهدند.

این موضوع به دلیل انتظار معامله‌گران برای بازگشایی بازار جهانی و رصد وضعیت آنها است. به عبارتی سرمایه‌گذاران بورس تهران نحوه تصمیم‌گیری خود در انجام معاملات را به زمان بازگشایی بازار‌های جهانی در روز دوشنبه موکول می‌کنند. این امر موجب افت تقاضای سهام در بورس تهران پیش از بازگشایی بازارهای جهانی شده است.

با توجه به اینکه در شرایط کنونی وضعیت بازارهای جهانی نقش مهمی در تعیین مسیر قیمت‌ها در بورس تهران دارد، می‌توان دو سناریو برای روند حرکتی قیمت‌ها در بورس تهران با بازگشایی این بازارها عنوان کرد. اگر قیمت کالاها و به ویژه فلزات در بازارهای جهانی در جریان معاملات امروز روند صعودی خود را ادامه دهند یا حداقل در سطوح کنونی باقی بمانند، به نظر می‌رسد روند افزایش تقاضای سهام در بورس تهران تداوم یابد. در مقابل اگر بازار‌های جهانی بازگشایی ضعیفی داشته باشند، احتمال کاهش تقاضا با چاشنی احتیاط در معاملات بورس تهران وجود دارد.

تقویت اهرمی به نام دلار

علاوه بر رصد وضعیت بازارهای جهانی، نگاه سهامداران در روزهای اخیر از روند نرخ ارز نیز دور نمانده است. جایی که نرخ ارز در هفته‌های اخیر با رشد نسبتا قابل توجهی همراه بوده است. به‌صورت کلی رشد نرخ ارز، به نفع شرکت‌های صادراتی و به زیان بنگاه‌های وابسته به واردات مواد خام است. برآیند افزایش این نرخ اما به نفع 50 درصد شرکت‌های بورس تهران ارزیابی می‌شود.بر همین اساس تقویت نرخ دلار برای وضعیت بورس تهران یک عامل حمایتی قوی به شمار می‌رود. مستقیم‌ترین عامل موثر بر رشد درآمدهای فروش و سودآوری شرکت‌ها طی سال‌های اخیر تضعیف ارزش ریال بوده است. به‌عنوان نمونه، در سال‌های ابتدایی دهه 90 جهش حدودا سه برابری نرخ ارز منجر به افزایش چشمگیر سودآوری شرکت‌های بورسی شد.

شاخص کل نیز تحت تاثیر این عامل افزایش چشمگیری را به ثبت رساند. از آنجاکه فعالان عرصه سرمایه‌گذاری در روزهای اخیر شاهد تقویت نرخ ارز هستند، توجه به این امر در پیش‌بینی روند قیمت‌ها در بورس تهران حائز اهمیت است. نرخ دلار از ابتدای مرداد ماه تا پایان معاملات روز گذشته (5 شهریور) افزایش بیش از 3/ 2 درصدی را ثبت کرده است. بررسی‌های «دنیای اقتصاد» نشان می‌دهد، میانگین نرخ دلار در سال گذشته حدود 3640 تومان بوده است.

از ابتدای سال جاری تا‌کنون اما میانگین این نرخ به 3774 تومان افزایش یافته است. روند افزایشی این ارز مهم در شرایطی رخ می‌دهد که عمده کارشناسان معتقدند، مسیر نرخ ارز در روزهای آتی و به‌طور کلی نیمه دوم سال به دلیل افزایش چشمگیر تقاضای دلار در پاییز ادامه می‌یابد. از این رو این امر می‌تواند مسیر رشد قیمت‌ها در بورس تهران را تداوم بخشد. از آنجا که 50 درصد از شرکت‌های بورسی به‌طور مستقیم یا غیرمستقیم به بازارهای جهانی وابسته هستند، افزایش نرخ دلار برای بورس تهران حائز اهمیت است و نقشی تعیین‌کننده در روند آتی معاملات سهام ایفا خواهد کرد.

در این میان نگاهی به نرخ ارز مبادله‌ای نیز خالی از لطف نیست. نرخ دلار مبادله‌ای در ابتدای سال حدود 3242 تومان بوده و در شرایط فعلی به 3309 تومان افزایش یافته است. افزایش این نرخ برای برخی گروه‌ها به‌طور مثال گروه پالایشی موضوع مهمی است، چرا‌که نرخ تسعیر ارز در شرکت‌های پالایشی، نرخ مبادله‌ای است. سهامداران به خاطر دارند که جهش نرخ دلار در سال‌های 91 و 92 با افزایش سودآوری شرکت‌های پالایشی، رشد شدید قیمت این نمادها را به دنبال داشت.

رشد نرخ دلار به‌طور همزمان بر خرید و فروش این شرکت‌ها اثرگذار خواهد بود. با این حال رشد نرخ ارز مبادله‌ای با افزایش حاشیه سود این شرکت‌ها، افزایش سودآوری را به دنبال خواهد داشت. بر همین اساس به نظر می‌رسد روند افزایشی این نرخ نیز در روزهای آتی از روند قیمت‌ها در بورس تهران حمایت کند(با توجه به اینکه گروه پالایشی جزو صنایع بزرگ بازار است). در این میان نباید فراموش کرد، افزایش نرخ ارز مبادله‌ای در شرکت‌های وارداتی به‌طور مثال شرکت‌های دارویی، موجب کاهش سودآوری آنها می‌شود.

کف‌های قیمتی جدید در گروه‌های کالایی

همانطور که اشاره شد معامله‌گران بورس تهران در هفته‌های اخیر تحت تاثیر رشد چشمگیر قیمت‌ها در بازارهای جهانی، شاهد تقویت معاملات سهام کالا محور و به تبع آن ثبت کانال‌شکنی‌های متعدد شاخص سهام بودند. نکته جالب توجهی که در این میان وجود دارد، این است که در اصلاح‌های قیمتی اندک نیز برای سهام کالایی خریدار وجود دارد. این امر موجب شده است، در شرایط فعلی کف‌های قیمتی سهام زیر مجموعه گروه کالایی در سطوح بالاتر شکل بگیرد و از محدوه فعلی قیمت این سهم‌ها حمایت کند. علاوه بر حمایت بازارهای جهانی از سهام شرکت‌های این گروه، معاملات چشمگیر فولاد در بورس کالا نیز در مسیر حرکتی این نمادها اثر دارند. بر همین اساس توجه به معاملات بورس کالا که اتفاقا در روزهای اخیر نقش مهمی در رشد قیمت سهام فولادی‌ها داشته‌اند، در رصد معاملات این گروه مهم ارزیابی می‌شود.

تقویت تقاضای خودرویی‌ها

در معاملات روز گذشته، یک بار دیگر توجه معامله‌گران به سهام خودرویی جلب شد. این موضوع به دنبال انتشار خبر بازگشایی سایپا رخ داد. این خبر به دنبال ادعای برخی رسانه‌ها مبنی بر بازگشایی این نماد در روزهای آینده شکل گرفت. اگر چه روز گذشته سایپا اطلاعات جدید را با عنوان شفاف‌سازی روی کدال قرار داد، اما ابهام موجود در این شرکت همچنان قابل توجه است. بر همین اساس مدیر امور ناشران بورسی سازمان بورس و اوراق بهادار با رد ادعای برخی رسانه ها بازگشایی این نماد را مشروط به انجام شفاف‌سازی شرکت در مورد ابهامات موجود در وضعیت صورت مالی این شرکت دانست.

با این حال واکنش به خبر بازگشایی این نماد مورد توجه موجب تقویت معاملات سهام در این گروه شد. علاوه بر این به نظر می‌رسد بهبود وضعیت فروش شرکت‌های خودرویی در گزارش‌های مالی یک‌ماهه نیز در اقبال سهامداران به شرکت‌های زیر‌مجموعه این گروه بی‌تاثیر نبوده است. در پایان معاملات دیروز شاخص این گروه بیش از 4/ 0 درصد رشد کرد و در صدر نمادها با بیشترین حجم و ارزش معاملات قرار گرفت.

جزئیات بیشتر معاملات دیروز

روز گذشته در بورس تهران یک میلیارد و 40 میلیون ورقه بهادار به ارزش 183 میلیارد تومان و در 47 هزار و 634 نوبت دست به دست شد. از این میزان بیش از 104 میلیارد تومان به معاملات خرد سهام و حق تقدم اختصاص یافت. شاخص کل با افت اندک 12 واحدی به رقم 82 هزار و 885 واحد رسید.بر این اساس بازدهی بورس تهران از ابتدای سال تا پایان معاملات دیروز به 32/ 7 درصد بالغ شد. در بررسی تغییر مالکیت‌ها در بورس تهران، دیروز حدود 3 میلیارد تومان نقدینگی از پرتفوی معامله‌گران حقیقی به پرتفوی حقوقی‌ها منتقل شد. بیشترین میزان تغییر مالکیت به نفع معامله‌گران عمده دیروز در نمادهای «پرداخت» و «بترانس» رخ داد.

در مقابل نمادهای «آپ» و «فملی» بیشترین تغییر مالکیت به نفع سهامداران خرد را ثبت کردند. نماد معاملاتی شرکت‌های مپنا، کشتیرانی جمهوری اسلامی، حفاری شمال و هلدینگ نفت و گاز پارسیان بیشترین تاثیر منفی را در محاسبه نماگر اصلی بازار داشتند. در مقابل معاملات مثبت در نماد معاملاتی شرکت‌های صنایع پتروشیمی خلیج‌فارس، پتروشیمی پردیس و پتروشیمی خارک مانع از ریزش بیشتر شاخص کل بورس تهران شد.

بررسی وضعیت صنایع مختلف بورسی حاکی از صدر‌نشینی گروه‌های فلزات اساسی و خودرو در جدول رتبه بندی گروه‌های با بیشترین ارزش معاملات است. گروه محصولات شیمیایی نیز بیشترین حجم معاملات دیروز را بین صنایع مختلف بورسی به خود اختصاص داد. در معاملات این روز 12 صنعت با رشد شاخص و 23 صنعت با افت شاخص مواجه شدند. گروه انتشار و چاپ، استخراج سایر معادن و کاشی و سرامیک بیشترین رشد شاخص را تجربه کردند. در مقابل گروه استخراج نفت و گاز با افت حدود 15درصدی بیشترین زیان را به سهامداران خود تحمیل کرد.

گزارش از زهرا رحیمی