محورهای اصلی سیاست خارجی ایران در سال جاری میلادی؛ آیا تهران می‌تواند متحدان خود را متقاعد کند؟
بهبود وضعیت اقتصادی و توسعه نفوذ منطقه‌ای دو محور اصلی سیاست منطقه‌ای ایران در سال 2022 را تشکیل می‌دهد. تهران می‌کوشد هم‌زمان با کاهش تنش‌ها در سطح منطقه، روابط خود با روسیه و چین را بیش‌ازپیش توسعه دهد.
«بازتاب»؛ آرش صفار- «انجمن بین‌المللی خلیج [فارس]» در یاداشتی با عنوان «آنچه غرب می‌تواند از سیاست خارجی ایران در 2022 انتظار داشته باشد»، به بررسی اهداف سیاست خارجی ایران در سال جاری میلادی پرداخته است.
مطابق دیدگاه نویسنده، تهران در سال 2022 در پی خروج از انزوایی است که از سال 2018 و خروج آمریکا از برجام با آن دست به گریبان است؛ توسعه حوزه نفوذ در خاورمیانه و در عین حال کاهش اختلافات با کشورهای همسایه دیگر اهداف ایران را تشکیل می‌دهد.
بر این اساس احیا توافق هسته‌ای به تهران امکان گسترش روابط اقتصادی با کشورهای آسیا، به ویژه چین را می‌دهد؛ همچنین در خلیج فارس تهران با هدف کاهش تنش‌ها با همسایگان، موضع آشتی‌جویانه‌ای در پیش خواهد گرفت.
نویسنده یادداشت با اشاره به بیانیه «مرحله دوم انقلاب»، بر این باور است که ایران در پی افزایش نفوذ خود در کشورهای مسلمان و غیرمسلمان مخالف سیاست‌های غرب است. خروج شتابزده آمریکا از افغانستان و تمرکز این کشور بر شرق آسیا، به تهران اجازه می‌دهد که با اطمینان خاطر بیش‌تری به توسعه نفوذ خود در عراق، لبنان، یمن، افغانستان، فلسطین و سوریه بپردازد.
مطابق یادداشت، اهمیت ویژه‌ای که تهران برای روابط خود با مسکو قائل است، ادامه می‌یابد و این روابط توسعه خواهد یافت.
علاوه بر همکاری‌های مستقیم میان دو کشور، تهران در فرایند بازسازی سوریه نیز به مسکو نیازمند است؛ چرا که ایران به واسطه مشکلات اقتصادی توان مشارکت جدی در این فرایند را ندارد. در واقع تهران برای متقاعد کردن کشورهای ثروتمند عرب به ورود به فرایند بازسازی سوریه، به روسیه احتیاج دارد.
از سوی دیگر، تهران جنگ اوکراین و رویارویی روسیه و غرب را زمینه‌ساز ظهور نظم ژئوپلیتیکی جدیدی می‌داند که در آن قادر به توسعه نفوذ خود در منطقه است.
چین نیز به عنوان محور اصلی سیاست «نگاه به شرق»، از اهمیت ویژه‌ای برای تهران برخوردار است. ایران می‌کوشد با اتکا به توافق 25 ساله همکاری‌های جامع دو کشور، روابط خود با چین را توسعه دهد؛ از سوی دیگر، تهران عضویت در سازمان همکاری‌های شانگهای را زمینه‌ساز توسعه نفوذ خود در آسیای میانه می‌داند.
همچنین با توجه به تفاهمنامه ژانویه 2022 میان چین و سوریه، تهران قرار گرفتن سوریه در یکی از مسیرهای کلان پروژه کمربند و راه را بستری برای تثبیت دولت «بشار اسد» در نظر می‌گیرد که با سیاست کلی ایران منطبق است.
در افغانستان هم نشانه‌های زیادی از تمایل ایران و چین به همکاری با طالبان و به رسمیت شناختن این گروه در مقام دولت وجود دارد که به باور نویسنده، زمینه‌ساز توسعه همکاری‌های تهران-پکن خواهد بود.
در خصوص منطقه نیز، نویسنده با اشاره به تمايل تهران به توسعه روابط اقتصادی خود با کشورهای همسایه، هم‌زمان با افزایش خوش‌بینی‌ها در خصوص به نتیجه رسیدن مذاکرات وین، به گفتگوها و تلاش‌های دیپلماتیک میان ایران و کشورهای شورای همکاری اشاره می‌کند.
سفر «علی باقری» به امارات، سفر «ابراهیم رئیسی» به قطر و قراردادهای امضا شده میان دو کشور، مذاکرات با عربستان به میزبانی عراق و سفر مشاور امنیت ملی امارات به تهران، به این معنی است که تهران در مسیر کاهش تنش‌های منطقه‌ای و بهبود روابط خود با همسایگان گام بر خواهد داشت.
با این حال و در پایان، نویسنده با اشاره به جنگ یمن و تلاش عربستان برای خروج آبرومندانه از جنگ، این پرسش را مطرح را می‌کند که آیا تهران می‌تواند متحدان منطقه‌ای خود را نیز برای کاهش تنش‌ها با کشورهای منطقه متقاعد کند؟
