افزایش روزانه قیمت علی رغم تدابیر اتخاذی دولت/ آیا می‌توان امید داشت قیمت برنج کاهش یابد؟

قیمت برنج طی ماه های گذشته بدون وقفه در حال افزایش بوده است و خریداران هر هفته و گاهی حتی روزانه با رشد قیمت مواجه بوده اند و این درحالی است که دولت سیزدهم بارها درباره کنترل قیمت کالاهای اساسی وعده داده است.

«بازتاب»؛ زهره علامی- تابستان امسال اغلب مسئولان انجمن تولیدکنندگان برنج بر این نکته تاکید داشتند که قیمت برنج ایرانی در شهرهای شمالی حدود 40 هزار تومان است و این قیمت های نجومی برنج مربوط به تهران و دیگر مراکز استان هاست، در دی ماه هم رییس انجمن برنج، در اظهاراتی اعلام کرد که قیمت برنج در شمال کشور 6 تا 7 هزار تومان کاهش یافته است.

اما حالا خبر می رسد که با افزایش 68.5 درصدی قیمت برنج ایرانی، بیشترین حد رشد قیمت این محصول برای امسال در آمارهای رسمی ثبت شده و قیمت برنج در شمال کشور هم افزایش چشمگیری داشته است، به‌گفته یکی از شالیکاران گیلانی، برنج هاشمی، کیلویی 65 هزار تومان و برنج صدری دم‌سیاه 78 هزار تومان و دم سیاه هم دودی کیلویی 81 هزار تومان فروخته می شود.

البته دولت از ده روز پیش فروش برنج در سایت بازرگام را آغاز کرده است تا شاید وضعیت بازار تا حدودی بهبود یابد، در همین راستا سخنگوی دولت در توییتش نوشت:” قیمت برنج در اثر خشکسالی افزایش یافته و سوداگری هم افزایش را غیر منطقی کرده است برهمین اساس دولت در سامانه bazargam.com نوعی برنج ایرانی را کیلویی 42 هزار تومان و برنج خارجی را از 12 تا 20 هزار و 500 تومان با تحویل درب منزل( در غالب استان‌ها) در دسترس همه مردم عزیز قرارداده است.

با وجود آنکه دولتی ها معتقد هستند که با این روش یعنی عرضه هوشمند برنج به جنگ گران‌فروشیی در بازار برنج رفته اند اما بررسی های میدانی حکایت از آن دارد که در روزهای گذشته اتفاق مثبتی در بازار خرید و فروش برنج رخ نداده است و قیمت‌ این محصول همچنان در مسیر صعودی حرکت می‌کند.

رکورد گرانی برنج ایرانی در سال جاری

تولید برنج در سال های اخیر به دلیل خشکسالی، تغییر کاربری‌های صورت گرفته، کاهشی بوده و همین موضوع موجب شده که قیمت این محصول در چند سال اخیر و به ویژه در سالجاری افزایشی باشد.

در این میان نبود نظارت لازم بر خرید و فروش برنج و همچنین وجود واسطه گران و دلالان موجب شده که این محصول بیش از حد معمول گران شود.

اما فعالان حوزه برنج معتقدند که علت افزایش قیمت برنج دلال‌ها و فروشگاه‌های بزرگ زنجیره‌ای هستند و آنها مانع عرضه به موقع برنج در کشور و افزایش قیمت آن می شوند چون تولیدکنندگان و کشاورزان تولیدات خود را فروخته‌اند و 80 درصد برنج تولید شده است.

یکی از اعضای کمیسیون کشاورزی مجلس یازدهم هم درباره علت گرانی برنج می گوید: با استناد به تولید 2 میلیون تن برنج ایرانی و واردات حدود 800 هزار تن از خارج، گرانی مجدد برنج در این مقطع زمانی غیر منطقی بوده و نتیجه نبود نظارت بر بازار است.

منصور علی زارعی اظهار کرد: هزینه‌های تولید افزایش یافته است اما اکنون کشاورز تولید جدیدی نداشته که بخواهد برنج را گران کند، امسال برنج ایرانی به قیمت 30 تا 35 هزار تومان از کشاورز خریداری شده است و گرانی مجدد برنج ایرانی دست واسطه‌ها و دلالان است.

نماینده مردم ساری در مجلس یازدهم گفت: کنترل قیمت برنج از دست دولت خارج شده است، درحالی که دولت وظیفه کنترل بازار را بر عهده دارد و دولت ابزارهای مهمی برای دخالت در بازار دارد، از تخصیص ارز 4200 تومانی بگیرید تا افزایش یا کاهش صادرات و نظارت در بازار.

البته باید این موضوع را مدنظر قرار داد که گرانی افسارگسیخته برنج در ماه های گذشته به تنهایی نتیجه عملکرد چند ماهه وزارت جهاد کشاورزی دولت سیزدهم نیست و نابسامانی در بازار خرید و فروش برنج، به علت سیاست‌های نادرستی است که از سال های گذشته حاکم بوده و همچنان هم ادامه دارد.

حالا در این شرایط رئیس سازمان حمایت اعلام کرده که گوشت قرمز و برنج ایرانی مشمول قیمت تثبیتی شده و ستاد تنظیم بازار، این سازمان را مکلف به قیمت گذاری کرده است، براساس اظهارات عباس تابش قرار است که دولت با قیمت گذاری دستوری بازار برنج را کنترل کند، این روش شاید در کوتاه مدت با کاهش موقتی قیمت ها همراه باشد اما در میان مدت موجب از بین رفتن فضای رقابتی و کاهش انگیزه شالیکاران می شود.

همچنین نباید این نکته را هم فراموش کرد که به گفته رئیس اتحادیه برنج و خواربار اصفهان، فعلاً به نظر نمی‌رسد که قیمت برنج کاهش یابد و باید منتظر کشت برنج سال آینده باشیم تا با توجه به شرایط برداشت و میزان هزینه‌ها، قیمت آن تعیین شود.