تلاش بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز/ پرداخت ارز مسافرتی و دانشجویی در آینده نزدیک چگونه خواهد شد؟
«بازتاب»؛ زهره علامی- اوایل آذرماه سالجاری و با تشدید نوسان ها در بازار ارز، بانک مرکزی بخشنامه ای را به شبکه صرافی‌های کشور ابلاغ کرد که ضمن تاکید بر تداوم روند تخصیص ارز به‌صورت اسکناس با مصارف خدماتی 25گانه، از صرافی‌های کشور خواسته شده بود که درخواست خرید ارز برای مصارفی به‌جز مصارف تعریف‌شده را به بانک مرکزی اعلام کنند.
حالا یک ماه از ابلاغ این بخشنامه به صرافی ها می گذرد اما نرخ ارز همچنان مسیری نوسانی را طی می کند و همین موضوع بانک مرکزی را بر آن داشته که بخشنامه دیگری را تدوین کند، رییس کل بانک مرکزی در این باره می گوید: در روزهای آینده بخشنامه‌ای در تکمیل بخشنامه قبلی ابلاغ می‌شود.
علی صالح‌آبادی اضافه می کند: در حال ساماندهی مجدد نحوه پرداخت ارز مسافری و دانشجویی هستیم تا با استفاده از آن جلوی سوء استفاده از سهمیه ارز مسافری و دانشجویی گرفته شود و چند روز پیش هم به کانون صرافان نامه‌ای ارسال کردیم و از آنها خواستیم تا مشکلات را به ما منتقل کنند.
نابسامانی در بازار ارز
وعده دوباره رییس کل بانک مرکزی برای ساماندهی بازار ارز در شرایطی است که نرخ دلار طی دو سه ماه گذشته مرتبا در حال نوسان بوده و قیمت آن در اواسط آذر ماه از مرز 31 هزار تومان هم عبور کرد.
نابسامانی در بازار ارز طی ماه های اخیر به شکلی پیش رفت که رئیس کل بانک مرکزی در میدان فردوسی که عمده معاملات ارزی در آنجا انجام می شود، حاضر شد و رئیس جمهوری هم دستوری مبنی بر شناسایی مداخله‌گران بازار ارز صادرکرد و از دستگاه‌های مسئول خواست که در این زمینه با جدیت عمل کنند.
پس از دستور رییس جمهوری برای مقابله با مداخله گران بازار ارز، قیمت دلار تاحدودی کاهشی شد و از کانال 30 هزار تومان، خارج شد اما بازار همچنان روزهای پرنوسانی را تجربه می کند اگرچه رییس کل بانک مرکزی، معتقد است که ثبات بر بازار ارز حاکم است و نرخ دلار نوسانات زیادی نداشته است.
اقدامات انجام شده برای ایجاد ثبات در نرخ دلار
براساس آماری که بانک مرکزی اعلام کرده است طی 9 ماهه ابتدایی امسال 40 میلیارد دلار تامین ارز به روش های مختلف انجام شده در حالی که در 12 ماهه سال گذشته فقط 36.4 میلیارد دلار تامین ارز داشتیم.
علاوه براین آمار که نشان دهنده بهبود وضعیت تأمین ارز در کشور است،رئیس کل بانک مرکزی از راه اندازی سامانه ای برای ساماندهی بازار ارز خبر می دهد، علی صالح‌آبادی در این باره می گوید: بر این اساس هر فردی که می‌خواهد ارز بخرد بدون نیاز به می‌تواند غیرحضوری درخواست خود را از طریق سامانه به صرافی‌های بانکی و غیربانکی ارسال کند و خرید خود را انجام دهد بعد از آن می‌تواند مراجعه کند و به صورت فیزیکی ارز خود را دریافت کند.
به گفته او، قرار است تا ارز را به حساب فرد واریز کنیم تا خریدار بتواند در هر نقطه‌‌ای از کشور از شعب بانکی، ارز خود را تحویل بگیرد.
پیش از این اقدامات، بانک مرکزی و دولت با افزایش معاملات در بازار متشکل ارزی و همچنین رشد عرضه حواله‌های ارزی در سامانه نیما، سعی در کاهش نرخ دلار داشتند.
همانطور که می دانیم بازار متشکل ارزی وظیفه کشف قیمت ارز را بر عهده دارد و یکی از بازارهای مهم در تعیین نرخ ارز در کشور بوده که در دولت سیزدهم معاملات در این بازار عمق بیشتری پیدا کرده است.
براساس گزارش بانک مرکزی از ابتدای امسال تا اواسط آذر ماه 1.3 میلیارد دلار معاملات در این بازار انجام شده که در مقایسه با دوره مشابه سال گذشته 3.7 برابر شده است.
از سوی دیگر حجم عرضه حواله‌ها در سامانه نیما هم مسیری صعودی را طی کرده است، آمارها نشان می دهد که به‌طور میانگین، روزانه بیش از 100 میلیون دلار در بازار رسمی نیما معامله می‌شود که حدود 70 درصد بیشتر از مدت مشابه سال گذشته است.
از تمام این اقدامات بانک مرکزی و دولت برای ساماندهی بازار ارز که بگذریم به تصمیم سازمان امور مالیاتی می رسیم، در اواسط آذر ماه و با افزایش چشمگیر نرخ دلار، این سازمان بر معاملات ارزی 10 درصد مالیات وضع کرد تا نظم به معاملات این بازار بازگردد.
با وجود تمامی اقدامات انجام شده برای ساماندهی بازار ارز و همچنین وعده های وزیر اقتصاد درباره مدیریت بازار ارز، نرخ دلار آمریکا در آغاز تحویل دولت حدود 25 هزارو 200 تومان بود و امروز قیمت به مرز 28 هزار تومان رسیده است.
درواقع راهکارهای اعمال شده از سوی دولت و بانک مرکزی نتوانسته ثبات را در بازار ارز حاکم کند، در این شرایط برخی کارشناسان پیشنهاد می کنند که یکسان سازی نرخ ارز می تواند تاحدودی راهگشا باشد، به گفته آنها حرکت در مسیر تک نرخی کردن ارز راهکاری درست برای پایان رانت ارزی و ثبات بخشی نرخ آن در بازار است.
