افزایش 14میلیارد دلاری صادرات ایران به چین

افزایش حدود 2 برابری واردات از چین را می توان نشانی از موفقیت برجام در عرصه کشتیرانی ارزیابی کرد که سبب شد تا کشتی های چینی به جای امارات، بار دیگر در بنادر ایرانی پهلو بگیرند. در دولت یازدهم در مجموع 43 میلیارد و 727 میلیون دلار کالا از چین وارد کشور شده است که این رقم در دولت قبل 26 میلیارد و 274 میلیون دلار بود.
همین رشد در واردات کالا از چین که رتبه دوم اقتصاد جهانی را در اختیار دارد، دستمایه نقد عملکرد دولت توسط برخی نامزدهای ریاست جمهوری شد.
هرچند 2 برابر شدن واردات از چین طبق آمار گمرک صحت دارد اما علت این رشد را باید در رفع تحریم ها و پهلوگیری کشتی های بین المللی در بنادر ایرانی جست و جو کرد.
وضع تحریم های شدید علیه کشتیرانی ایران طبق قطعنامه 1929 شورای امنیت سبب شده بود تا در دوران تحریم ها نه تنها کشتی های ایرانی در تردد و پهلوگیری در بنادر بین المللی با مشکلات عدیده ای رو به رو باشند، بلکه شرکت های بزرگ کشتیرانی نیز ترجیح می دادند کالاهایی که به مقصد ایران بارگیری می کنند را در بنادر کشورهای همسایه ترخیص کنند.
«محمد سعیدنژاد» مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی در این باره گفته است: در زمان تحریم 90 درصد کالاهایی که توسط شرکت های بزرگ به مقصد ایران ارسال می شد، به شیوه ترانشیپ ارسال می شد؛ یعنی به جای پهلوگیری کشتی ها در بنادر بزرگی چون شهید رجایی یا بوشهر، به کشورهای جنوبی خلیج فارس از جمله دوبی ارسال و از آنجا با کشتی های کوچک به ایران ارسال می شد.
وی افزود: اکنون با گذشت بیش از یکسال از تحریم ها بخش زیادی از کالاهای وارداتی به طور مستقیم توسط 18 شرکت معتبر کشتیرانی بین المللی به ایران ارسال می شود و این کشتی ها در بنادر ایران پهلوگیری می کنند.
همین امر سبب شده تا در آمارهای گمرک نیز سهم واردات از مبداء کشور چین نمود بیشتری داشته باشد در حالی که در گذشته امارات نقش پررنگتری داشت.

** افزایش صادرات ایران به چین
در کنار واردات از کشور چین، نباید افزایش صادرات غیر نفتی ایران به این کشور را در دولت یازدهم از یاد برد؛ مجموع صادرات غیرنفتی ایران به چین در دولت یازدهم در مجموع به 32 میلیارد و 452 میلیون دلار رسید که این رقم 13 میلیارد و 685 میلیون دلار بیشتر از دوره چهارساله دولت دهم بوده است.
در دولت دهم مجموع صادرات غیر نفتی ایران به چین در دوره چهارساله 18 میلیارد و 767 میلیون دلار بود.
سنگ آهن، کروم، کنستانتره و گریدهای مختلف سنگ آهن، کنستانتره مس، گوگرد، انواع سنگ مرمر و تراورتن عمده محصولات غیرنفتی هستند که از بنادر ایران به مقصد چین بارگیری می شوند.

**ترکیب واردات ایران از چین
آنگونه که آمارهای گمرکی می گوید، کالاهای واسطه ای و سرمایه ای که 90 درصد واردات ایران را تشکیل می دهد، حجم عمده ای از واردات از مبداء چین را به خود اختصاص داده است.
ماشین آلات و تجهیزات، ماشین آلات و دستگاه های الکتریکی و الکترونیکی، چدن، آهن و فولاد، قطعات منفصله ماشین آلات راهسازی، مواد پلاستیکی بیشترین واردات ایران از این کشور را به خود اختصاص می دهد.
البته واردات کالاهایی چون پوشاک، تلفن همراه، پلی استر، مواد شیمیایی، لوازم خانگی و تجهیزات مخابراتی سهم پررنگی در سبد وارداتی ایران از چین دارند.

**پوشش 75 درصدی واردات با صادرات غیرنفتی
آمارهای گمرک نشان می دهد که دولت یازدهم درآمد ناشی از صادرات غیرنفتی پوشش بیشتری بر واردات کالا از مبداء چین داشته است؛ در دولت دهم 70 درصد از ارز حاصل از صادرات غیرنفتی صرف واردات از چین می شد اما این رقم در دولت یازدهم به 75 درصد افزایش یافته است یعنی اینکه حجم بیشتری از واردات از چین که اغلب واسطه ای و سرمایه ای هستند، با ارز حاصل از صادرات غیرنفتی پوشش داده می شوند.
با این حال نمی توان از رشد صادرات نفت ایران به چین در سال گذشته میلادی نیز صرف نظر کرد که حدود 18 درصد افزایش داشت و به رقم بی سابقه ۶۲۴ هزار و ۲۶۰ بشکه در روز رسید که این توفیق حاصل از برجام و رفع محدودیت های مربوط به صادرات نفت، امور بانکی و کشتیرانی بوده است.

** چین، بزرگترین صادرکننده بازارهای جهانی
نباید فراموش کرد که چین به عنوان دومین اقتصاد دنیا، بزرگترین صادرکننده انواع کالاها و خدمات به بازارهای جهانی است و شریک اول تجاری ایران نیز به حساب می آید.
بر اساس آمارهای مرکز تجارت بین الملل آی.تی.سی(ITC – یکی از سازمان های بین اللمللی مرتبط با تجارت در ژنو) منتشر کرده، این کشور در سال 2015 با صادرات 2.3 ترلیون دلار، در رتبه نخست کشورهای صادرکننده دنیا قرار گرفته است و در صادرات بسیاری از رشته های کالایی در مقام نخست قرار دارد.
این کشور حدود یک سوم صادرات تجهیزات الکترونیکی، 20 درصد بازار ماشین آلات و تجهیزات صنعتی، 36 درصد بازار جهانی پوشاک و رتبه نخست صادرکنندگان محصولات پلاستیکی را در جهان در اختیار دارد.
از دیگر سود، سهم 46 درصدی این کشور از بازار صادرات اسباب بازی و نیز پیش رو بودن آن در صادرات کالاهای صنعتی، سرمایه ای و واسطه ای نظیر آلومینیوم، کائوچو، پنبه، شیشه، محصولات نساجی، فلزات پایه، محصولات چوبی، ماهی، ریل و راه آهن، کود، محصولات شیمیایی و غیر ارگانیک، مصنوعات فلزی، کفش، آهن و فولاد، سبزیجات و محصولات خوراکی، گوشت، کود، مغزی جات، پوست پرنده، نمک و گوگرد، فرش، ابزارهای موسیقی، مواد منفجره و ابریشم برکسی پوشیده نیست که سبب شده در صادرات این محصولات مقام نخست جهان را داشته باشد.