تکرار یک شایعه در مورد افزایش قیمت بنزین/ آیا دولت سیزدهم برنامه مدونی برای قیمت حامل‌های انرژی دارد؟
به تازگی زمزمه هایی از افزایش قیمت بنزین به گوش می رسد و شایعاتی هم با این محتوا در فضای مجازی دست به دست می شود، البته سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی ایران، این خبر را تکذیب کرده و گفته خبری از گرانی بنزین نیست اما تجربه افزایش یک شبه قیمت بنزین در سال 98، نگرانی هایی را در سطح جامعه به وجود آورده است.
«بازتاب»؛ زهره علامی- شایعه افزایش قیمت بنزین پیش از این در اردیبهشت ماه امسال مطرح شد که با واکنش شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی ایران، مواجه شد و سخنگوی این شرکت اعلام کرد که تصمیمی برای گرانی بنزین اعلام نشده است، درواقع اظهار نظر یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری موجب شد تا شایعه گرانی بنزین بر سر زبان‌ها بیافتد.
حالا هم که سال از نیمه گذشته خبرهایی مبنی بر احتمال افزایش قیمت بنزین به لیتری 14 هزار تومان شنیده می شود و گفته شده که قرار است درآمد حاصله از آن، صرف افزایش یارانه نقدی مردم شود، به نظر می رسد که این طرح همان پیشنهادی است که قبل از انتخابات و به شکل بسته‌های مختلف در محل اتاق بازرگانی تهران رونمایی شد و حالا دوباره بر سر زبان ها افتاده است.
واکنش مسوولان به افزایش قیمت بنزین
با توجه به اینکه افزایش قیمت بنزین باید به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد و سپس توسط رئیس جمهوری ابلاغ شود، نگاهی به اظهارات نمایندگان مجلس در روزهای اخیر به خبرهای مربوط به افزایش قیمت بنزین می تواند درصد احتمال وقوع چنین تصمیمی را نشان دهد.
رئیس کمیسیون برنامه و‌بودجه مجلس شورای اسلامی در این باره می گوید: افزایش قیمت حامل های انرژی کار عاقلانه ای نیست و با وضعیت معیشت فعلی و زندگی امروز چنین چیزی امکان پذیر نیست.
البته حمید رضا حاجی بابایی راه را به صورت کامل برای رشد قیمت بنزین نمی بندد، به گفته او اگر وضعیت اقتصادی بهتر و زندگی ها متحول شود و دولت بتواند با مردم تعامل کند که درآمدها به مردم منتقل شود افزایش قیمت حامل ها امکان پذیر است، البته در این شرایط هم باید دولت بسته کاملی را به مجلس ارائه دهد که کسی آسیبی نبیند.
یکی دیگر از نمایندگان مجلس هم در این زمینه می گوید: اساسا بنایی برای گران شدن حامل‌های انرژی یعنی بنزین و گازوئیل در سال آینده وجود ندارد و احتمال زیاد افزایش قیمت در سال ۱۴۰۱ منتفی است، مگر اینکه یارانه‌های پنهان یعنی مبلغی بالغ بر 1000 هزار میلیارد تومان تعیین تکلیف شود.
رحیم زارع اضافه می کند: صحبت‌هایی در مورد یارانه‌های پنهان و آشکار، در کمیسیون مشترک دولت و مجلس مطرح شده است اما بنایی برای افزایش قیمت حامل‌های انرژی یعنی بنزین و گازوئیل در بودجه سال آینده وجود ندارد.
نگاهی به اظهار نظر نمایندگان مجلس نشان می دهد که آنها با قاطعیت در برابر افزایش قیمت بنزین ایستادگی نکردند و این تصمیم را منوط به عوامل مختلفی از جمله تعیین تکلیف یارانه‌های پنهان، بهبود وضعیت معیشت، نظرخواهی و اقناع‌سازی مردم کردند.
تاریخچه افزایش قیمت بنزین
طرح سهمیه‌بندی سوخت در ایران از تیر ماه 86 آغاز شد، در آن زمان قیمت هر لیتر بنزین سهمیه‌ای با نرخ 100 تومان و بنزین آزاد 400 تومان عرضه شد، پس از آن و در 28 آذر سال 89 هر لیتر بنزین سهمیه‌ای به 400 تومان و بنزین آزاد هم به 700تومان رسید.
افزایش بعدی مربوط به سال 93 می شود که هر لیتر بنزین سهمیه‌ای 700 تومان و بنزین آزاد هم 1000 تومان شد و در سال 94 با تک نرخی شدن بنزین، پرونده بنزین سهمیه‌ای بسته شد.
اما جنجالی ترین افزایش قیمت بنزین مربوط به 24 آبان سال 98 می شود که هر لیتر بنزین سهمیه‌ای 50 درصد افزایش یافته و به 1500 تومان رسید و قیمت بنزین آزاد هم با سه برابر افزایش، 3 هزار تومان شد.
این تصمیم با مصوبه شورای عالی هماهنگی اقتصادی سران قوا اجرایی شد و با شروع اعتراضات مردمی نسبت به آن، برخی نمایندگان مجلس شورای اسلامی به تداخل وظایف این شورا با امور مجلس انتقاد کردند، استدلال آنها این بود که افزایش قیمت بنزین در مجلس تصویب نشده و به همین دلیل غیرقانونی است اما این انتقادها بی نتیجه ماند.
چه اتفاقی رخ می دهد؟
در حال حاضر بنزین آزاد با قیمت 3 هزار تومان به فروش می رسد و این در شرایطی است که با توجه به افزایش نرخ دلار و همچنین رشد قیمت نفت در بازارهای جهانی، قیمت واقعی بنزین بسیار بیشتر از این است، یعنی تداوم شرایط کنونی و ثبات قیمت بنزین زیان ده است.
از سوی دیگر وضعیت معیشت مردم اجازه افزایش قیمت بنزین را نمی دهد، براساس گزارشی که وزارت کار منتشر کرده حدود 30 میلیون نفر در سالجاری زیر خط فقر مطلق قرار دارند یعنی بیش از یک سوم جمعیت کشور فقیر هستند، در این میان منبع درآمد بسیاری از خانواده ها هم خودرو یا موتور سیکلت آنهاست که با افزایش قیمت بنزین، فشار اقتصادی وارده به آنها چندین برابر می شود.
حالا سوال این است که این تعارض چگونه حل خواهد شد؟ در این میان اگر چه نمایندگان مجلس اعلام کرده اند که این تصمیم در صورتی اجرایی می شود که وضعیت اقتصادی بهتر و زندگی ها متحول شود و درآمدهای دولت به مردم منتقل شود اما با توجه به تجربه سال 98 که با وجود تکذیب چندین باره افزایش قیمت بنزین از سوی مسوولان اما در نهایت این اتفاق رقم خورد، نمی توان به اظهارات سخنگوی شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی و تکذیب خبر گرانی بنزین دل بست.
اما می توان به دولت و وزارت نفت پیشنهاد داد که به صورت شفاف برنامه های خود را درباره قیمت بنزین در آینده نزدیک به مردم اعلام کنند و آنها را پیش از هر گونه تصمیمی آگاه سازند اگرچه به نظر می رسد که دولت سیزدهم در این زمینه بسیار با احتیاط و دست به عصا پیش می رود و این احتمال وجود دارد که هنوز برنامه ریزی مدون و دقیقی درباره حامل های انرژی انجام نداده باشد.
