سایه روشن‌های خیابان «سی تیر»
خیابان سی‌تیر تهران که روزگاری میزبان گردشگران آثار تاریخی و آیینی بود، این روزها با حضور کافه‌های سیار رنگ و بوی تازه‌ایی به خود گرفته است به طوری که هر شب میزبان گردشگران داخلی و خارجی بسیاری برای بازدید از این کافه‌ها شده است.
خیابان سی تیر امروزی( قوام السطنه قدیم )،خیابانی قدیمی واقع درمنطقه ۱۲ تهران است.این خیابان که به علت قیام سی‌تیر سال ۱۳۳۱ تغییر نام داد میزبان عناصر تاریخی و فرهنگی ادیان مختلف از جمله کلیسای ارامنه حضرت مریم، کلیسای انجیلی حضرت پطروس ،کنیسه حییم ،آتشکده زرتشتی فیروز بهرام ،موزه آبگینه،موزه ایران باستان و موزه علم و فناوری است.این خیابان تاریخی و آیینی که به سبب همین عناصر به گذر ادیان معروف شده است،این روزها با حضور کافه‌های سیار که در قالب کاروان‌های تزیین شده و ماشین‌های قدیمی مجهز به دستگاه‌های قهوه ساز ، طبخ غذا و…،رنگ بوی تازه‌ای به خود گرفته‌است.به طوری که حال، گردشگردان نه صرفا برای بازدید از این عناصر تاریخی بلکه برای بازدید از این کافه‌ها و گذراندن اوقات فراغتشان به این خیابان مراجعه می‌کنند.
به گزارش ایسنا،کافه‌های سیاراگرچه در دنیا سابقه طولانی دارند ولی شاید بتوان سابقه آنها را در ایران به چرخ‌های بستنی فروشی و لبوفروشی در کنار پارک‌ها ربط داد و آنها را در زمره اولین و ابتدایی‌ترین کافه‌ها برشمرد.کافه‌های سیار در خیابان سی تیر اگرچه منجر به ایجاد فضای سرزنده شهری در شبانه روز،نجات تهران از پدیده شب مردگی،افزایش تعاملات شهروندی،افزایش اشتغال،ایجاد محیطی مناسب برای گذران اوقات فراغت ،افزایش رضایت شهروندان از قرارگیری در محیط‌های شهری و توجه بیشتر بافت‌های قدیمی و تاریخی و…شده است اما منتقدان زیادی نیز دارد.
به گفته این منتقدان و کارشناسان مسائل شهری حضور این کافه ها در پیاده روی خیابان سی‌تیر به نوعی سد معبر محسوب شده و عبور و مرور شهروندان را با مشکل روبه رو می سازد همچنین تراکم ناشی از جمعیت در یک محدوده احتمال برخورد سواره وپیاده را افزایش می دهد و ترافیک سواره را نیز در پی دارد.این کارشناسان معتقدند در صورتی که قرار شود این خیابان به صورت غیراصولی و بی برنامه بسته شود مشکلات زیادی را از حیث دسترسی برای شهروندان ساکن آن منطقه به وجود خواهد آورد و ممکن است سرنوشت این خیابان نیز به خیابان ۱۷ شهریور دچار شود.از طرفی نبود امکانات اطفای حریق برای کاروان‌هایی که از کپسول‌های گاز برای طبخ غذا و…استفاده می‌کنند نیز از نکات منفی این طرح است.آنان همچنین از حقوق مکتسبه ناشی از فضای در اختیار این کاروان ها که ممکن است برای آنان پدید آید ابراز نگرانی کردند.
جبرییل نوکنده مدیر موزه ملی ایران نیز در خصوص حضور این کافه‌ها در خیابان سی تیرمی‌گوید:به شهرداری منطقه ۱۲ تاکنون سه نامه ارسال و مشکلات این جریان را درچند محور بهداشتی ، امنیتی و ترافیکی بیان کردیم.همچنین با توجه به کمبود جای پارک و مسدود شدن بخشی از خیابان با این دکه‌ها،حضور اتوبوس‌های گردشگری در این خیابان با مشکل دوچندان مواجه شده است. از طرفی مهدی چمران در پاسخ به گزارشی که پژمان پشمچی زاده معاون شهرسازی شهرداری تهران از عملکرد 12 ساله این معاونت در جلسه شورای شهر تهران ارائه کرد، گفته است که شهرداری برای بهسازی خیابان 30 تیر اقدامات زیادی انجام داده اما شهرداری منطقه عقل‌شان نرسید و آن را خراب کردند و جلوی خیابان را تبدیل به قهوه‌خانه کردند که مردم در آن کالباس می‌خورند و هر چه به شهردار منطقه 12 در این خصوص تذکر دادیم گوش نکرد و گویا شهردار مذکور خودمختار شده است.در این میان اما حجت نظری و الهام فخاری،اعضای جدید شورای اسلامی شهر نیز درصفحات مجازی ضمن حمایت از این خیابان خواستار الگو برداری از آن در خیابان‌های دیگر تهران و حتی شهرهای مختلف شدند.
با وجود مشکلات مطرح شده از سوی منتقدان این پروژه ، اما گردشگران از حضوردر این خیابان ابراز رضایت می‌کنند زیرا معتقدند این خیابان قدیمی با حضور عناصر تاریخی آیینی و در کنار آن کافه‌های جدید،تلفیقی از سنت و مدرنیته و یا به عبارت دیگر مرز باریکی میان دنیای جدید و قدیم است. به عبارت دیگر آنان معتقدند که این ایده می‌تواند پیوند دهنده گذشته با حال باشد و به نوعی با پیوند انسان امروزی با گذشته خود احساس خوشایندی را ایجاد کند.همچنین این فضا پذیرای همه اقشار جامعه در سنین مختلف است اتفاقی که شاید کمتر در کافه‌های سطح شهر شاهد باشیم. اگرچه سروصدای ناشی از تردد وسایل نقلیه اندکی آزاردهنده است.
این خیابان قدیمی و کافه‌داری درآن برای کسانی که درآنجا مشغول به کار هستند نیز اتفاقات مثبت و منفی را نیز رقم زده به طوری که اگرچه آنان از پرداخت اجاره بهای زیاد این کاروان‌ها به شهرداری و خدمات کم ازسوی آنان اندکی ناراضی هستند ولی از حضور در این خیابان بسیار خشنود و راضی‌اند.یکی از همین کافه‌داران به ایسنا می‌گوید که قبلا در کافه‌های بسیاری کار کرده است ولی هیچکدام به اندازه حضور در این کافه‌های سیار برایش خوشایند نبوده است.زیرا در روز افراد زیادی اعمم از گردشگران خارجی و داخلی به آنجا مراجعه می‌کنند که محیط ایجاد شده برایشان جذاب است.کافه داران دیگر نیز همه از این ایده ابراز رضایت می کنند و با تمام کاستی‌های این طرح را طرحی نو می‌دانند.
ایده‌های کافه‌های سیار اگرچه در کشورهای دیگر سابقه طولانی داشته اما چندسالی است که در ایران رواج یافته و منتقدان و موافقان بسیاری دارد.بنابراین به نظر می رسد که ضریب موفقیت اینگونه طرح ها اگربا دانش صحیح مدیریت شهری ومدیریت یکپارچه شهری همراه باشد ،بالا خواهد بود ومی تواند در بحث گردشگری شهری نیز موثر واقع شود.
