نوسان بازار خودرو زیر ذره بین

در چند هفته گذشته بازار خودرو دچار نوسانات شده است. هر چند که قیمت خودرو در بازار ناشی از عوامل مختلفی است اما نوسانات این چند هفته عمدتا ناشی از تغییرات قیمتی در بازار ارز بوده است.

نوسانات قیمت در بازار نشان می‌دهد که علیرغم روی کارآمدن رییس دولت سیزدهم هنوز اتفاقی در عرصه اقتصادی صورت نگرفت تا بر اساس آن تحلیل ها به یک پیش بینی درست رسید.

بازار خودرو در وضعیت کنونی تابعی از شرایط اقتصادی حاکم بر کشور است. متغیرهای گوناگونی در قیمت خودرو  اعم از  ایرانی و یا خارجی حاکم است که افراد به شکل مستقیم در این قیمت گذاری دخیل نیستند.

طی سالیان اخیر همواره قیمت گذاری خودروها در کارخانه با چالش های مختلفی روبرو بوده است. به همین دلیل ما هیچ گاه طی این سال ها شاهد قیمت گذاری موفقیت آمیز خودروها در کارخانه نبودیم. از سوی دیگر خودروهای خارجی به دلیل ممنوعیت ورود به حال خود رها شده و تابعی از قیمت گذاری داخلی نیست. بنابراین ما طی سال های اخیر به شکل های گوناگون شاهد افزایش قیمت خودرو های داخلی و خارجی بودیم.

اکنون که وزرای کابینه مستقر شده اند تا تعیین دقیق سیاستهای خود و تاثیر آن در بازار با یک وقفه ای روبرو هستیم. علاوه بر این مساله برجام هم چنان بلاتکلیف باقی مانده و تا سروسامان بخشیدن به تحریم های اقتصادی و رفع آنها باید صبر پیشه کرد اما بازار خودرو روی این موج ناامنی اقتصادی و بلاتکلیفی هر روز در حال رشد قیمت است.

اما اگر سیاست های خارجی، موفقیت آمیز دنبال شود شاید بتوان  دامنه نوسانی از رکورد کاهشی تا جهش و افزایش قیمت‌ها را ظرف ماه های ابتدایی سال آتی رقم بزند.

بازار خودرو  طی چند ماه آخر دولت دوازدهم تقریبا در رکودی بی سابقه ای جریان داشت. همه افراد منتظر تغییر دولت و روی کارآمدن دولت سیزدهم و امید به کاهش قیمت ها بودند. اما از آنجایی که هنوز به آرامش اقتصادی دست نیافتیم قیمت خودرو نیز در بازار آشفته کنونی روند صعودی دارد .طی هفته های اخیر شاهد افزایش قیمت های قیمت خودورهای داخلی و خارجی بودیم.گرچه فعالان بازار خودرو  به امید ثبات و حتی کاهش قیمت هستند اما هنوز هیچ نشانه ای برای کاهش قیمت ها وجود ندارد.

بازار خودرو  تابعی از بازار ارز است. افزایش نرخ دلار طی هفته های اخیر پیش بینی کاهش قیمت خودرو در آغاز دولت سیزدهم را رد می کند. با این وصف انتظار طولانی بازار، رکود شدید معاملات و آغاز محدودیت‌های جدید کرونایی در روزهای اخیر مانع از تثبیت قیمت‌ها در بازار شده است.

قیمت های پراکنده در فضای مجازی و در سایت های تخصصی خریدو فروش خودرو نشان از رشد افزایش قیمت طی روزهای اخیر می دهدو از آنجایی که چندان امید به توافق در برجام با توجه به سیاست های خارجی دولت سیزدهم نیست نمی توان به ثبات قیمت خودرو  و یا کاهش قیمت خودروهای داخلی و خارجی چندان امید داشت.

پیش بینی های اولیه نشان می دهد که بازار خودرو در ماه های آینده به توجه به نرخ رشد تورم و افزایش قیمت رونق حداقلی و غیر پایدار می گیرد و مردم برای اینکه قدرت خرید خود را با افزایش قیمت از دست ندهند وارد بازار می شوند.افرادی که تاکنون به امید کاهش قیمت خودرو اقدام به خرید نکرده بودند آرام آرام وارد بازار می شوند

یکی از فعالان بازار خودرو به تازگی گفته بود: قیمت خودرو هم اکنون نسبت به ماه گذشته ۳ تا ۴ درصد افزایش داشته است و به هیچ وجه ارقامی که در فضای غیر رسمی و سایت ها اعلام می شود واقعی نیست.

با این حال او معتقد است: در صورت نتیجه مثبت مذاکرات در آینده و به تبع آن کاهش‌ قیمت ارز بسیاری از خودروهای دپویی مردم روانه بازار می‌شود و این مساله نیز نقش مهمی در کاهش قیمت در آینده خواهد داشت.

به گفته وی در حال حاضر بیش از یک سال تولید خودروسازان توسط مردم عادی و سوداگران در پارکینگ‌ها دپو شده‌اند تا در وقت مقتضی به بازار عرضه شود و با هر اتفاق مثبت در روند مذاکرات و تصمیمات مثبت دولت جدید در خصوص قیمت خودرو بدون شک بازار خودرو با افت شدید قیمت مواجه خواهد شد.

اما بدون شک اگر مذاکرات برجام به نتیجه نرسد نتیجه طبیعی چنین رویکردی افزایش قیمت خودروها خواهد بود و بار دیگر دلالان وارد بازار می شوند به قولی‌در چنین شرایطی آزاد سازی قیمت گذاری توسط خودروسازان آخرین تیر بر تابوت بازار خودرو خواهد بود و به کلی قشر متوسط و ضعیف جامعه را از بازار خودرو کشور خارج خواهد کرد.

افزایش قیمت خودرو دلیلی بر رونق بازار نیست گرچه تورم حاکم می تواند محرک بازار باشد اما دلایل زیادی برای رونق بخش بازار خودرو وجود دارد. طی هفته های اخیر که قیمت خودرو نسبت به ماه های گذشته چند درصد افزایش داشته نشان می دهد که تعداد معاملات نسبت به ماه گذشته آن چنان افزایش نیافته است.این آمار نشان می دهد که خریداران واقعی هنوز پشت درها نشسته اند تا ابهام های موجود در ارتباط های سیاسی و  اقتصادی  برطرف شود و آنها در یک بازار شفاف خرید کنند. تداوم این بلاتکلیفی در بازار خودرو برای هیچ از یک بخش های اقتصادی سودمند نیست و می تواند در دراز مدت به یک بحران تبدیل شود.

در همین زمینه فعالان بازار خودرو هم‌ زمان با تعطیلی مراکز خرید و فروش و شماره ‌گذاری خودرو به‌ متقاضیان توصیه می‌کنند به‌ قیمت‌های غیر واقعی که در فضای مجازی اعلام می‌شود، اطمینان نکنند و از هرگونه معامله و خرید از بازارهای غیر رسمی تا بازگشایی نمایشگاه‌ها و مراکز تعویض و شماره‌ گذاری پلاک اجتناب کنند. با این حال در بازار راکد خرید و فروش خودرو به‌ نظر می‌رسد اعلام قیمت‌های غیر واقعی در فضای مجازی و افزایش نرخ ارز، سبب نگرانی مردم از تغییرات قیمتی برخی خودروها در روزهای آتی و نهایتا رشد بیش‌تر قیمت خودرو نسبت به‌روزهای گذشته شده است.

به نظر بسیاری از کارشناسان و فعالان بازار خودرو آزاد سازی قیمت یک ضرورت است البته باید درنظر داشت که تعیین قیمت در بازار آزاد به‌ گونه‌ای که متضمن حداکثر رفاه تولیدکنندگان و مصرف‌ کنندگان و حداقل کاهش رفاه کلی باشد، نیاز به‌ شرایطی دارد. این مساله به گونه ای با بازارهای دیگر نیز ارتباط دارد و تا زمانی سیاست های اقتصادی در دولت جدید به طور شفاف تعیین نشود و همه مسایل در هاله ای از ابهام بماند نمی توان به آینده این بازار چندان امیدوار بود.

شاید انتظار فعالان بازار خودرو از دولت سیزدهم تعیین وضعیت مبهم مذاکرات برجام است تا با نگاهی آینده نگرانه بتوانند وارد بازار خودرو شوند و خرید و فروش کند. تا زمانی که سیاست خارجی ما مشخص نشود بازار خودرو باید منتظر افت و خیزهای قیمتی باشد تا بتواند با چشم اندازی مشخص به ثبات برسد.

به‌ گفته یکی از کارشناسان اگرچه در بازار کنونی خودرو قدرت چانه‌ زنی خریداران بیش‌تر از فروشندگان شده است، اما همچنان نامشخص بودن وضعیت قیمت ارز و مذاکرات از سویی و افزایش نرخ تورم در سال جاری سبب شده است علاوه ‌بر رکود تقاضا، خریداران و فروشندگان در اوضاع فعلی بازار دچار نوعی سردرگمی شوند.

در هفته های اخیر شاخص خرید کمی تغییر یافت و تعدادی از خریداران که مدت ها پشت درها منتظر کاهش قیمت بودند وارد بازار شدند و اقدام به خرید کردند اما این آمار دلیلی بر رونق بازار خودرو نیست زیرا در فصل تابستان به توجه به سفرهای داخلی طبعا خرید و فروش بیشتری  انجام می شود.

گرچه افزایش قیمت دلار نیز طی روزهای اخیر برخی از خریداران خودرو را وارد بازار کرد اما حجم خرید این افراد آن قدر نیست که ما شاهد رونق بازار خودرو باشیم. افزایش قیمت دلار نه تنها قدرت خرید مصرف‌کنندگان را کاهش می‌دهد بلکه به قولی افزایش قیمت نهاده‌های تولید و افزایش هزینه‌های واردات، کیفیت خودروهای موجود در بازار را دستخوش تغییر قرار می‌دهد.

صدرایی کارشناس بازار خودرو گفته بود: در دولت سیزدهم با افزایش سهم خودروهای چینی در بازار باید با خودروهای کره‌ای، ژاپنی و اروپایی خداحافظی کرد و در واقع، با ظرفیت خالی که در بخش دولتی و خصوصی وجود دارد قطعا سهم بازار خودروهای چینی افزایش پیدا می‌کند.

احیای دوباره برجام می تواند تاحدودی ثبات را به بازار حاکم کند. این روزها همه فعالان بازارهای اقتصادی از جمله فعالان بازار خودرو منتظرند تا با تشکیل کابینه دولت سیزدهم و شروع فعالیت آنها تکلیف بازارخودرو مانند دیگر بازارها مشخص شود.اگر این اتفاق بزرگ سیاسی بتواند در شش ماهه دوم سال به نتیجه برسد می توان انتظار داشت که برگ دیگری از بازار خودرو در سال آتی رقم بخورد.