جدی‌ترین گزینه‌های وزارت امور خارجه در دولت رئیسی؛ سکان وزارتخانه در دست چه کسی قرار خواهد گرفت؟
با نزدیک شدن تاریخ تحلیف سید ابراهیم رئیسی، گمانه‌زنی‌ها در خصوص ترکیب کابینه او افزایش یافته است. در این بین با توجه به اینکه ایران با پرونده‌های متعدد بین‌المللی روبه‌رو است، وزارت امور خارجه حتی بیش‌از پیش اهمیت پیدا کرده است. نام شش نفر بیش از سایرین برای تصدی این مسئولیت به گوش می‌رسد.
«بازتاب»؛ آرش صفار- در حالی که کم‌تر از 20 روز تا برگزاری مراسم تحلیف سید ابراهیم رئیسی در مجلس باقی است، گمانه‌زنی‌ها در خصوص ترکیب کابینه پیشنهادی او شدت یافته است.
نام‌های متفاوتی برای تصدی پست‌های مختلف در دولت مطرح می‌شود، با این وجود هنوز هیچ یک از این نام‌ها قطعی نیست.
در این بین، گزینه تصدی وزارت امور خارجه همواره از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده است و با توجه به مسئله فوری کشور در خصوص ادامه مذاکرات وین برای احیای توافق هستهای و خروج کشور از زیر فشار خردکننده تحریم‌ها –که بر اساس اخبار متوقف و به بعد از تشکیل دولت جدید موکول شده است- این اهمیت دو چندان می‌شود.
حتی پیش از اعلام پیروزی سید ابراهیم رئیسی در انتخابات، نام‌های مختلفی به عنوان گزینه‌های وزارت امور خارجه در دولت او مطرح بود؛ نام‌هایی که در روزهای اخیر برخی کم‌تر و برخی بیش‌تر شنیده می‌شوند.
دست کم بر اساس شنیده‌ها، دوره 8 ساله وزارت ظریف، سبب پررنگ شدن اهمیت تسلط وزیر و معاونان او بر زبان انگلیسی شده است؛ موضوعی که شانس برخی گزینه‌ها را کم و بخت برخی دیگر را بالا می‌برد.
با توجه به گمانه‌ها تا کنون شش نفر از بیش‌ترین شانس برای قرار گرفتن در سمت وزیر امور خارجه برخوردار هستند:
سعید جلیلی، دبیر پیشین شورای عالی امنیت ملی، معاون اسبق اروپا و آمریکای وزارت امور خارجه و مذاکره‌کننده ارشد هستهای در دوران احمدی‌نژاد، حتی پیش از انتخابات هم به عنوان گزینه احتمالی رئیسی برای تصدی وزارت امور خارجه مطرح بود.
انصراف او به نفع رئیسی، گمانه‌زنی‌ها در این خصوص را تقویت کرد؛ با این حال نام سعید جلیلی به عنوان گزینه احتمالی معاونت رئیس‌جمهور مطرح است و برخی از مواضع او نیز حاکی از تمایل جلیلی به بازگشت به شورای عالی امنیت ملی است.
علی باقری کنی، همیشه دست راست جلیلی بوده است؛ او در دورانی که جلیلی معاون آمریکا و اروپای وزارت امور خارجه بود، مدیر کل آمریکای شمالی بود و بعد از آن هم معاونت جلیلی در مذاکرات هستهای را بر عهده گرفت.
عضویت باقری در کمیته برجام، به عنوان نماینده رئیس‌جمهور منتخب، سبب شده است تا او به عنوان جدی‌ترین گزینه تصدی وزارت امور خارجه مطرح باشد.
مهدی صفری، پست‌های مختلفی را در وزارتخانه بر عهده داشته است؛ معاون سفیر ایران در آلمان، سفیر ایران در اتریش و روسیه، مدیر کل مشترک‌المنافع، معاون آسیا و اقیانوسیه و نهایتا سفیر ایران در چین بخشی از سوابق طولانی او در وزارت امور خارجه بوده است.
این دیدگاه وجود دارد که قرار گرفتن او در سمت وزیر، با توجه به اینکه در گذشته سفیر ایران در چین بوده است، می‌تواند در راستای پیشبرد توافق جامع همکاری‌های ایران و چین باشد.
علیرغم این نکته، برخی تحلیل‌گران بر این باور هستند که انتخاب صفری به عنوان وزیر این پیام را خواهد داشت که ایران تمایل دارد بیش‌از پیش به سمت چین برود و از این منظر پیام مناسبی برای روس‌ها محسوب نمی‌شود؛ چرا که دولت جدید خواهان توازن بین بازیگران در قالب سیاست نگاه به شرق است.
حسین امیرعبداللهیان، پیش از آنکه از وزارت امور خارجه جدا و به عنوان دستیار ویژه رئیس‌مجلس در امور بین‌الملل منصوب شود، عهده‌دار معاونت عربی و شمال آفریقای این وزارتخانه بود.
انتخاب امیرعبداللهیان که از جمله شناخته‌شده‌ترین دیپلمات‌های اصولگرا محسوب می‌شود، به باور برخی می‌تواند مسیر گفتگو و حل‌وفصل اختلافات با همسایگان را هموار کند.
با این حال عدم موافقت ولادیمیر پوتین برای دیدار با محمد باقر قالیباف، یک ناکامی برای تیم رئیس مجلس محسوب می‌شود که برخی مسئولیت آن را متوجه امیرعبداللهیان می‌دانند؛ موضوعی که سبب شده تا به باور بعضی از تحلیل‌گران شانس او برای تکیه بر صندلی وزارت کاهش یابد.
سید علی حسینی تاش، معاون شورای عالی امنیت ملی، عضو تیم مذاکره‌کننده ایران در دوران علی لاریجانی و رئیس اسبق دانشگاه امام حسین (ع) نیز دیگر گزینه تصدی وزارت امور خارجه در دولت رئیسی است.
حسینی تاش در کنار باقری کنی، به عنوان نماینده رئیس‌جمهور منتخب در کمیته برجام منصوب شده است، موضوعی که گمانه‌ها در مورد او تقویت می‌کند.
منچهر متکی، وزیر اسبق امور خارجه –که عزل او توسط محمود احمدی‌نژاد در زمان دیدار با رئیس‌جمهور سنگال، حاشیه‌های زیادی را در پی داشت- از جمله گزینه‌های وزارت امور خارجه است.
نقش برجسته او در کمپین اصولگرایان و حمایت تمام قد او از سید ابراهیم رئیسی از جمله موضوعاتی است که سبب طرح نام او برای تصدی پست وزیر امور خارجه است؛ با این حال گفته‌های متکی حاکی از عدم تمایل شخصی برای پذیرش این سمت است.
باید دید که در یک از سخت‌ترین مقاطع پیش روی سیاست خارجی ایران، سمت وزیر امور خارجه بر عهده چه کسی قرار می‌گیرد و او چگونه با پرونده‌های متعدد خارجی درگیر خواهد شد؟
