رشد 8.2هزار میلیارد ریال درآمد مالیاتی به سبب نظام جامع گمرکی

نگاهی به وصول درآمدهای مالیاتی در ۱۱ ماهه پارسال نشان می دهد استقرار نظام جامع گمرکی، وصولی های دولت را در این بخش هشت هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال افزایش داد.

ششم فرودین ماه بود که رییس سازمان برنامه و بودجه در نامه ای به رییس جمهوری از عملکرد وزیر امور اقتصادی و دارایی در وصول ۹۷ درصدی درآمدهای مالیاتی و گمرکی در سال ۱۳۹۵ قدردانی کرد و آن را در سال های گذشته بی مانند دانست.
مرور عملکرد مالیاتی دولت در سال ۱۳۹۵ طبق آمارهای بانک مرکزی که مربوط به بهمن ماه گذشته است، نشان می دهد در این مدت دولت توانست ۸۵۶ هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال درآمد مالیاتی داشته باشد که سهم مالیات های مستقیم از این رقم ۴۲۲ هزار ۵۰۰ میلیارد ریال بود.
اهمیت این اعداد از آنجا روشن می شود که رقم مصوب قانون بودجه ۱۳۹۵ کل کشور برای یازده ماهه پارسال ۹۵۵ هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال و برای کل سال ۱۰۳۸.۳ هزار میلیارد ریال بود؛ یعنی اینکه در این مدت بیش از ۸۹ درصد درآمدهای پیش بینی شده وصول شد.

**سهم پررنگ مالیات کارکنان بخش عمومی
از میان درآمدهای مالیاتی مستقیم وصول شده، مالیات بر اشخاص حقوقی سهم ۲۶۷ هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال را به خود اختصاص داد و سهم مالیات بر درآمدها در ۱۱ ماهه پارسال ۱۳۰ هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال بود.
پیش بینی دولت این بود که در مدت یاد شده ۱۲۹ هزار و ۵۰۰ میلیارد ریال از محل مالیات بر درآمد، وصولی داشته باشد.
ذکر این نکته ضروری است که از بخش «مالیات بر درآمدها» سهم مالیات کارکنان بخش عمومی از وصولی ها بیش از پیش بینی ها بود و همین امر سبب توفیق دولت شد؛ زیرا در حالی که در دولت ۴۰ هزار و ۴۰ میلیارد ریال وصول مالیاتی در این بخش در نظر گرفته بود، ۴۷ هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال درآمد کسب کرد.
البته رقم مالیات بر مشاغل کمتر از پیش بینی ها بود؛ به طوری که از ۳۹ هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال پیش بینی دولت، ۳۵ هزار و ۲۰۰ میلیارد ریال وصول شد.

** تکانه بازار مسکن بر درآمد مالیاتی دولت
بخش دیگر درآمدی مربوط به مالیات مستقیم، به عرصه مالیات بر ثروت باز می گردد که حدود ۵۰۰ میلیارد ریال درآمد این بخش از پیش بینی ها فراتر رفت؛ این رشد درآمدی مربوط به عملکرد فراتر از درآمد مصوب مالیات بر نقل و انتقال سهام و نیز مالیات بر نقل و انتقال املاک بود.
در این میان به نظر می رسد تکان اندک بازار مسکن بر بهبود مالیات گیری دولت از این بخش بی اثر نبوده است زیرا دولت سه هزار و ۳۰۰ میلیارد ریال درآمد برای این بخش در نظر گرفته بود اما چهار هزار و ۴۰۰ میلیارد ریال وصولی داشت؛ یعنی یک هزار و ۱۰۰ میلیارد ریال بالاتر از رقم مصوبه بودجه برای ۱۱ ماه.

** افزایش درآمد ناشی از ورود کالا
در بخش مالیات غیرمستقیم و همچنین مالیات بر واردات، درآمد مربوط به ردیف «حقوق ورودی سایر کالاها» رشد قابل توجهی نسبت به ارقام مصوب داشت و در مقابل درآمد دولت از محل «مالیات واردات خودرو» محقق نشد.
بر اساس آمار بانک مرکزی تا پایان بهمن گذشته، دولت ۱۴۲ هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال از محل واردات درآمد مالیاتی داشت که سهم «حقوق ورودی سایر کالاها» ۱۲۱ هزار و ۸۰۰ میلیارد ریال شد؛ در حالی که پیش بینی بودجه برای این مدت وصول ۱۱۳هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال بود.
همچنین سهم «مالیات واردات خودرو» ۲۰ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال بود؛ در حالی که دولت انتظار داشت تا پایان بهمن پارسال ۳۱ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال درآمد داشته باشد؛ یعنی ۱۱ هزار میلیارد ریال کمتر از ارقام مصوب.

** رشد ۶.۹ هزار میلیارد ریالی مالیات فروش فرآورده های نفتی
در بخش مربوط به «مالیات بر کالاها و خدمات» به عنوان یکی از فصل های مالیات های غیرمستقیم دولت، در ۱۱ ماهه پارسال ۴۸ هزار و ۶۰۰ میلیارد ریال درآمد مالیاتی ثبت شد؛ در حالی که پیش بینی دولت ۴۱ هزار و ۷۰۰ میلیارد ریال بود.
این ارقام گویای توفیق این بخش در کسب ۶ هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال مالیات بیشتر است.
در سایر ردیف های مربوط به مالیات بر کالا ها و خدمات اعم از مالیات بر ارزش افزوده، عوارض خروج مسافر، مالیات بر فروش سیگار، شماره گذاری خودرو و نقل و انتقال آن و… درآمدها کمتر از میزان پیش بینی شده برای ۱۱ ماهه پارسال بود.
مجموع عملکرد دولت در بخش مالیات های غیر مستقیم در بهمن پارسال به ۴۳۳هزار و ۹۰۰ میلیارد ریال رسید تا حدود ۸۸درصد تحقق درآمدهای مالیاتی در این بخش ثبت شود.

** دولت به دنبال تقویت درآمدهای مالیاتی با رشد پایه های مالیاتی
مشاور رییس سازمان برنامه و بودجه درباره عملکرد مالیاتی دولت در سال ۱۳۹۵ به ایرنا توضیح داد: درآمدهای مالیاتی دولت ها به طور مستقیم با وضعیت اقتصادی کشور بویژه مردم که مالیات دهنده اند، در ارتباط است.
ایرج ندیمی افزود: گشایش های اقتصادی ایجاد شده پس از برجام و امیدواری بخش های اقتصادی به آینده سبب شده است شاهد رونق نسبی در بازار باشیم و به تبع آن دولت می تواند با برنامه ریزی و بدون تشدید ضریب مالیاتی و با استفاده از افزایش پایه های مالیاتی، هزینه های خود را از محل مالیات ها پوشش دهد.
وی درباره اینکه چرا در سال ۱۳۹۵ مالیات غیرمستقیم در ردیف حقوق ورودی سایر کالاها سبب افزایش هشت هزار و ۲۰۰ میلیارد ریالی درآمد این بخش شد، آن را ناشی از استقرار نظام جامع گمرکی دانست.
ندیمی گفت: اینکه واردات قاچاق کاهش یافته و نظارت های گمرکی خودکار (مکانیزه) شده است، آثار خود را در افزایش درآمد دولت از محل واردات رسمی کالا نشان می دهد.
وی درباره افزایش سهم مالیات نقل و انتقال املاک در درآمدهای دولت نیز اعلام کرد: اجرای قانون رفع موانع تولید و امکان واگذاری املاک شرکت های دولتی و نیز افزایش آرام خرید و فروش مسکن در شهرهای بزرگ، در این افزایش درآمدی بی اثر نبوده است.
ندیمی یادآور شد: از آنجا که وصول درآمدها به طور مستقیم با کسب و کار مردم در ارتباط است، نمی توان الگوی یکسانی از درآمدهای مالیاتی دولت در سال های مختلف داشت؛ بلکه این درآمدها بسته به عملکرد بخش های مختلف اقتصادی کشور در حال تغییر است.
این کارشناس اقتصادی افزود: ممکن است در یک سال درآمد مالیاتی دولت از محل مالیات بر درآمد و ثروت رو به افزایش گذارد و در سالی دیگر، مالیات مشاغل و یا واردات بیشتر باشد.
وی اباز امیدواری کرد با رونق هر چه بیشتر فعالیت های اقتصادی کشور و شناسایی مالیات دهندگان جدید، بیش از پیش بودجه عمومی دولت متکی به درآمدهای مالیاتی باشد و شاهد کاهش وابستگی به نفت طبق سیاست های کلی اقتصاد مقاومتی در کشور باشیم.