دیدار نماینده حماس با رهبر انصارالله؛ آیا حماس انصارالله را به رسمیت می شناسد؟
دیدار نماینده حماس در صنعا با محمد علی الحوثی سبب واکنشهای متفاوتی در یمن شده است. مخالفان دولت صنعا این اقدام به معنی حمایت حماس از انصارالله دانستهاند؛ در حالی که گروه دیگر نزدیکی حماس با انصارالله را با توجه به مواضع دولت صنعا نسبت به مسئله فلسطین، امری طبیعی میدانند.
«بازتاب»؛ آرش صفار- در جریان جنگ اخیر در غزه، مردم یمن با برگزاری تظاهرات، حمایت خود از فلسطینیها را نشان دادند؛ جنبش انصارالله نیز یک کارزار جمعآوری کمکهای مالی برای غزه راهاندازی کرد. هفته گذشته نماینده حماس در صنعا در دیدار با رئیس کمیته عالی انقلاب یمن از این اقدام قدردانی کرد.
این دیدار با موافقتها و مخالفتهای زیادی در یمن همره شده است؛ وبسایت خبری-تحلیلی «میدل ایست آی» در یادداشتی به بررسی این مواضع پرداخته است.
نویسنده یاداشت به این موضوع اشاره میکند که علیرغم شش سال جنگ در یمن که سبب بروز بزرگترین فاجعه انسانی شده است، مردم این کشور به شدت از فلسطینیها و حماس حمایت میکنند.
در طول جنگ 11 روزه، مردم جنگزده یمن خواهان کمک به حماس بودند و با برگزاری راهپیماییهای متعدد حمایت خود از فلسطینیها را نشان دادند؛ بزرگترین راهپیمایی در صنعا با شرکت دهها هزار نفر برگزار شد.
یکشنبه گذشته «معاذ ابو شماله»، نماینده جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس) در یمن با «محمد علی الحوثی»، از رهبران جنبش انصارالله دیدار کرد؛ در این دیدار ابو شماله از کارزار جنبش انصارالله برای جمعآوری کمکهای مالی برای غزه، قدردانی کرد.
این کارزار، ماه گذشته توسط محمد علی الحوثی شروع شده بود؛ وی با اهدای خنجر یمنی (جَنبیه) خود به مردم فلسطین، آغازکننده این کارزار بود.
برگزاری این دیدار، در یمن واکنشهای متفاوتی را در پی داشته است؛ در حالی که حامیان دولت صنعا از این دیدار خرسند هستند؛ مخالفان حوثیها، از این دیدار عصبانی شدهاند.
طبق یادداشت میدل ایست آی، بخش از این مخالفتها به دلیل شوکه شدن مخالفان از عمق روابط جنبش انصارالله و حماس بوده است.
عدم اطلاع جریانهای سیاسی یمن از ارتباط انصارالله با حماس به اندازهای بوده است که «شوقی القاضی»، از اعضای پارلمان یمن و عضو حزب «اصلاح» که شاخه یمنی جنبش اخوان المسلمین محسوب میشود، خواستار توضیح رسمی رهبری حماس شده است.
با این حال، گروه دیگری از مخالفان انصارالله، روابط حماس با «جنبشی که پیوسته شعار مرگ بر اسرائیل میدهد» را امری عادی دانستهاند؛ از نظر آنها مقاومت در برابر اسرائیل چتر مشترک «جنبشهای سرکوبگر و شبه نظامیان فرقهگرا» است.
فشارها بر حماس بر سر این دیدار سبب شد تا روز پنجشنبه، رهبری این سازمان در بیانیهای اعلام کند که «هرگونه سخن، رفتار یا موضعی که حاکی از جانبداری از یکی از طرفهای جنگ تأسفبار در یمن باشد، موضعی شخصی است و به هیچ وجه موضع رهبری [حماس] را بیان نمیکند».
با این حال، این بیانیه نتوانست مخالفان انصارالله را راضی کند.
برخی از مخالفان با اشاره به اینکه وجود دفتر حماس در صنعا –و نه عدن- نشاندهنده حمایت این سازمان از انصارالله است؛ بر این موضوع تأکید کردهاند که روابط حماس با ایران نباید به روابط این جنبش فلسطینی با متحد ایران، یعنی انصارالله تسری یابد.
در سوی دیگر، حامیان انصارالله بر این باور هستند که این ارتباط طبیعی است؛ چرا که برای مردم یمن، مسئله فلسطین از اهمیت بسیاری برخوردار است؛ به اعتقاد این گروه، مخالفتها با دیدار نماینده حماس و محمد علی الحوثی عمدتا از سوی کسانی مطرح میشود که خارج از یمن هستند و بعضا در کشورهایی اقامت دارند که روابط خود را با اسرائیل عادی کردهاند.
با توجه به آنچه گفته شد، به نظر میرسد علیرغم بیانیه رهبری حماس، دیدار ابو شماله و محمد علی الحوثی، در جامعه یمن به عنوان حمایت از انصارالله تفسیر شده است.
اگرچه محدودیتهای حماس در تنظیم روابط خود با دولتها و جریانهای سیاسی منطقه موضوعی است که نباید از نظر دور داشت، با این حال نمیتوان منکر این واقعیت شد که در شرایطی که برخی از دولتهای عرب مسئله فلسطین را آشکارا کنار گذاشتهاند و بعضی دیگر دارای روابط مخفیانه با تلآویو هستند، نزدیکی حماس به یک جنبش سیاسی که مواضع روشنی نسبت به حمایت از فلسطین دارد امری طبیعی است؛ به ویژه اینکه انصارالله به حدی از رشد و قدرت رسیده است که در آینده یکی از بازیگران رسمی و بانفوذ یمن خواهد بود.
در جامعه جنگزده و به شدت قطبی شده یمن، طبیعی است که دیدار نماینده حماس با رهبری انصارالله فراتر از به جا آوردن رسم قدردانی و تشکر تفسیر شود؛ بعید است که حماس به این نکته آگاه نباشد یا به به آن توجهی نکند.