عرضه اولیه اوپال روی دست مسئولان باد کرد/ آیا متولیان بورس پیام این استقبال سرد را درک خواهند کرد؟

اواخر آذر ماه امسال، عرضه اولیه اپال به دلیل عدم استقبال احتمالی لغو شد و حالا پس از سه ماه، در شرایطی که قیمت و میزان عرضه نسبت به قبل کاهش یافت، این عرضه اولیه با پایین ترین حد ممکن مشارکت در سالجاری، انجام شد؛ اتفاقی تأمل برانگیز که نشان می دهد بی اعتمادی شهروندان به بورس تهران به بالاترین سطح خود رسیده است. 

«بازتاب»؛ زهره علامی– چهارشنبه (6 اسفند 99)،7درصد از سهام شرکت فرآوري معدني اپال كاني پارس با نماد اپال عرضه اولیه شد و با استقبال سرد سهامداران حقیقی نسبت به عرضه های پیشین، تنها 67 درصد سهام عرضه شده توسط حقیقی ها خریداری شد و تمام سهام در نظر گرفته شده به فروش نرفت.

استقبال کم رنگ سهامداران از عرضه اولیه اپال در شرایطی است که شرکت بورس یکبار زمان عرضه را به تعویق انداخت و آن را پس از 3 ماه عرضه کرد، قیمت و میزان عرضه هم نسبت به آذرماه کاهش یافت، حتی سازمان بورس زمان عرضه را نسبت به عرضه های قبلی بیشتر کرد و آن را یکبار هم تمدید کرد تا سهامداران بیشتری؛ خریدار عرضه شوند اما با این وجود سهام این شرکت روی دست مسوولان آن باد کرد چون براساس قوانین، شرکتی که متعهد به عرضه است، باید سهام خریداری نشده را بخرد.

براساس آمار غیر رسمی و میدانی ،2754511 نفر در عرضه اولیه اپال حضور داشتند، درحالی که رکورد تعداد مشارکت کنندگان در دیگر عرضه های اولیه‌ در دوران اوج بازار سرمایه تا 5.5 میلیون نفر هم می رسید، حتی در زمان ریزش شدید بورس در بهمن ماه هم عرضه اولیه «کزغال» به زیر چهار میلیون نفر رسید اما در این عرضه اولیه، تعداد مشارکت کنندگان حدود 2.7 میلیون نفر بود که نسبت به عرضه های قبلی کاهش قابل ملاحظه ای داشت.

شرکت “فرآوری معدنی اپال کانی پارس” به عنوان پانصد و هفتاد و پنجمین شرکت در فهرست شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بخش “استخراج کانه های فلزی” و در نماد ” اپال ” به شیوه ثبت سفارش جهت کشف قیمت، عرضه اولیه شد؛ تعداد سهام قابل عرضه به عموم مردم، 1 میلیارد و 120 میلیون سهم، حداکثر تعداد سهام قابل سفارش برای هر شخص، 400 سهم و بازه قیمتی هم بین 12000 تا 12500 ریال بود.

دلیل کاهش مشارکت در عرضه اولیه اپال

با توجه به اینکه سهامداران همواره به عرضه های اولیه روی خوش نشان می دادند و میزان مشارکت به بالای 5 میلیون نفر می رسید، این سوال مطرح می شود که چرا بازار سرمایه در عرضه اولیه اپال با کمترین میزان مشارکت مواجه شد؟

تعدادی از کارشناسان بازار سرمایه معتقدند که کاهش میزان خرید سهامداران در عرضه اولیه اپال ناشی از سرعت شدت خروجی پول به بازار است، برخی دیگر هم وضعیت بد بازار سرمایه، زیان عرضه های اولیه قبلی، عدم اعتماد به مسئولان در خصوص قیمت گذاری ها و … را از دلایل استقبال پایین سهامداران از این عرضه اولیه می دانند.

اما علت حضور کم رنگ سهامداران در این عرضه اولیه هر چه باشد، ثبت پایین ترین حد میزان مشارکت سهامداران در عرضه اولیه، نگران کننده است و زنگ خطری برای مسوولان اقتصادی و بورسی کشور محسوب می شود تا هر چه زودتر فکری برای حال ناخوش بورس کنند.

بازار سرمایه از اواخر مرداد ماه امسال با نوسانات شدیدی مواجه شد و عدد شاخص کل به عنوان شاخصه کلی بازار از محدوده 2 میلیون واحد به کانال 1.2 میلیون واحد رسید و حالا بسیاری از سهامداران از ترس ضرر و زیان اقدام به خروج سرمایه خود از بورس می کنند که این موضوع آینده بازار را با اما و اگرهایی مواجه کرده است.

در این شرایط چندی پیش یکی از کارشناسان بازار سرمایه در گفت و گو با بازتاب، پیشنهادهایی را بهبود بورس ارائه داد، به گفته فردین آقا بزرگی، عواملی از جمله هماهنگی در تصمیمات اقتصادی، بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۰ که قیمت حامل های انرژی در آن نسبت به سال های گذشته تغییر محسوسی داشته است و…، می تواند اثرات مثبتی در فضای کسب و کار بازار سرمایه داشته باشد.

این تحلیلگر بازار سرمایه معتقد است که ارائه مشوق هایی برای فعالان بازار، بازارگردان ها و بازارسازها هم می تواند اثرگذار باشد، ضمن اینکه محدوده نوسان قیمت هم اگر بازتر شود بازار به تعادل می رسد، درواقع مجموع عوامل بنیادین به همراه رها کردن و یا رفع محدودیت نوسان قیمت می تواند به بهبود بازارسرمایه کمک کند.

حالا و با شرایطی که مورد اشاره قرار گرفت می توان اینگونه برداشت کرد که سهامداران خرد نسبت به مدیران و متولیان بورس بی اعتماد شده و آنها را در زیان های سنگینی که متحمل شدند، مقصر می دانند؛ قصوری که موجب شد تا طی چندین ماه بورس تهران روندی نزولی به خود بگیرد و علی رغم همه وعده و وعیدها جز ضرر و زیان برای اغلب سهام داران خرد دستاورد دیگری نداشته باشد. 

بنابراین در شرایطی که بازار سرمایه با کمترین میزان مشارکت در عرضه های اولیه طی سالجاری مواجه شده است و بورس روزهای سردی را سپری می کند انتظار می رود که با اجرای پیشنهادهای کارشناسی شده از سوی مسوولان امر شاهد بازگشت رونق به بازار سهام باشیم. هر چند بر اساس تجربه ماه های گذشته این انتظار و امید چندان محلی از اعراب ندارد.