تا نگاه های باندی هست، آلودگی هوا نیز هست/ مسئولان با آلودگی هوا مقابله نمی کنند چون منبع درآمد آنهاست
عمده آلودگی هوا در کلانشهرها یی چون تهران، اصفهان ،مشهد، تبریز و شیراز و حتی اراک، فعالیت های انسانی است. یکی از این فعالیت ها ترافیک و حمل و نقل درون شهری و دیگری فعالیت صنایع و کارخانجات و کارگاه ها می باشد. فعالیتهایی که سبب شده است هرساله به میزان بیشتری از روزهای آلوده هوا متضرر شویم.
بازتاب؛ رعنا امیری– آنچیزی که مسلم است، فهم ما از آلودگی هوا و علل به وجود آورنده آن بیشتر به صنایع معطوف است. فهمی که بیشتر سهم آلودگی هوا را در کلانشهرها علی الخصوص تهران و اصفهان از صنایع می داند و به نسبت آن، سهم کمتری برای آلودگی هوا را برای حمل و نقل شهری می گذارد و آن هم به دلیل وجود صنایع و رعایت نکردن پروتکل ها و قوانین موجود مبنی بر عدم آلودگی هوا است.این صنایع از سوخت های غیر مجاز و غیر استاندارد استفاده کرده که یکی از این سوخت ها مازوت است.
محمدرضا محبوب فر، استاد دانشگاه و عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران، در گفتگو با «بازتاب»با اشاره به افزایش پدیده«اینورژن» در فصل سرما، بیشتر آلایندگی تهران را از گاز دی اکسید گوگرد دانسته و می گوید: علت این پدیده ناشی از فعالیت صنایع و در مرحله بعدی ذرات موجود در هوا است.
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که چرا تا به امروز کار موثری از سوی مسئولان برای حل این بحران انجام نشده است، افزود: از برنامه سوم توسعه، مقرر شده بود آلودگی هوا در کلانشهرها به نسبت مشخصی کاهش پیدا کند، اما این برنامه ادامه پیدا نکرد و عملی نشد و تا به امروز که بنده با شما صحبت می کنم و برنامه ششم توسعه در دستور امور، قرار گرفته است ،آلودگی هوا همچنان پابرجاست.
این کارشناس محیط زیست و توسعه پایدار، به افزایش وسعت و شدت آلودگی اشاره ای داشته و بیان می کند: چه از نظر کیفی و چه کمی بر آلودگی هوا افزوده شده است و دلیل آن تنها یک مسئله است و آن عدم انگیزه، باور و عزم جدی در بین متولیان کنترل هوا ونظارت کیفیت هواست.
کم کاری متولیان کنترل آلودگی هوا
محبوب فر از سازمان محیط زیست، وزارت بهداشت و درمان و شهرداری ها به عنوان سه ارگانی که به صراحت در قانون مقرر شده است که در کاهش و کنترل آلودگی هوا اقدام کنند نام می برد وتصریح می کند: این سه سازمان با هم هماهنگ نبوده وبه جای تفکر همگرایی، تفکراتشان واگرا است. او خاطر نشان میکند: این سازمانها با فراموش کردن وظایف خود در مواردی هم کم کاری کرده اند.
به گفته این استاد دانشگاه، فقط تهران شامل آلودگی هوا نبوده و هم اکنون اصفهان به نسبت تهران در مقاطعی، آلودگی اش به بالاتر از حد مجاز رفته و متاسفانه برای برخی از این سازمانها و نهادهای متولی، آلودگی هوا به منبع درآمد تبدیل شده است و با گرفتن غرامت و جریمه های ناشی از آلوده ساختن هوا از کارخانجات و صنایعی که اطراف کلانشهرها مستقر هستند، منبع درآمدی برایشان ایجاد شده که در صورت رفع آلودگی، این منبع از بین می رود.
وی معتقد است که آلودگی هوا موجب از دست رفتن موجودات زنده شده است و علاوه بر انسان و حیوانات و گیاهان، موجودات غیرزنده همچون بناها و آثار تاریخی و مذهبی هم از آسیب ناشی از آلودگی هوا و افزایش ذرات معلق در هوا که سبب باران های اسیدی می شوند، در امان نمانده اند.
انتظار از باد و باران برای رفع آلودگی هوا
محبوب فر اقدامات انجام شده تا به امروز را کارساز اعلام نکرده و با بیان فسادزا و فسادپرور بودن مدیریت شهری در ایران، تاکید می کند که اقداماتی مانند «تعطیلی های مقطعی» و «طرح های ترافیک» آنچنان تاثیری در کنترل آلودگی هوا در درازمدت نداشته و مسئولین ما را به سمت و سویی پیش برده است که منتظر باد و باران هستند .
او خاطر نشان می کند که مسئولین به جای اقدامات عملی موثر، فقط به شعارها و صحبت های کلیشه ای بسنده کرده و توپ را در زمین طبیعت انداخته اند و منتظرند که طبیعت از حجم این همه آلودگی که به دست انسان ایجاد شده است بکاهد در حالی که باید سرمنشا فساد را در مدیریت شهری از بین برد.
این کارشناس محیط زیست بزرگترین اقدام برای کنترل آلودگی هوا را بازگشت به قانون اساسی و تبعیت از قوانین موجود می داند و تصریح می کند: شهروندانی که در این هوا، زندگی و امرار معاش می کنند در صورت بیماری و تشدید بیماریهای تنفسی شان که همانند قتل شبه عمد و یا نقص عضو شبه عمد است، باید در مقابلش دیه دریافت کنند.
او در توصیه ای به مردم می افزاید: مردم باید از آلودگی هوا به سادگی نگذرند و کنترل آلودگی را از مسئولین درخواست و مطالبه کرده و قوه قضاییه به عنوان مدعی العموم به این حوزه ورود کرده و از صدماتی که با سهل انگاری، به جامعه و شهروندان وارد می شود نگذرد.
وی همچنین عزم و اراده مسئولین را به عنوان راهکاری برای کنترل آلودگی هوا موثر اعلام کرده و می گوید: وقتی عزم ایجاد شود مسلما ساختارهای سیاسی موجود هم به سمت تحول پیش خواهند رفت.
مطالبه از مسئولین
«بستر حیات و توسعه پایدار«محیط زیست» است»، محبوب فر با بیان این جمله در پاسخ به افرادی که کاهش آلودگی هوا را در درازمدت ممکن می دانند، می افزاید: مگر از برنامه سوم توسعه تا برنامه ششم توسعه زمان کمی در دست داشتید که باز هم به سالهای بعد موکول می کنید.
این کارشناس محیط زیست نگاه های درازمدت در موضوع آلوگی هوا را بهانه دانسته و عنوان می کند: ظرف سه تا شش ماه می توان با برنامه ریزی درست و ساختاری، آلودگی هوا را کنترل کرد و باید بدانیم که الان مردم ما در معرض آلودگی و صدمات ناشی ازآن هستند و موکول کردن حل مشکل هوا به آینده، راهکار درستی نیست.
وی می گوید: نگاه های باندی و سیاسی باید از متولیان حذف شود و افراد متخصص و متعهد جایگزین شده و الویت دولت و مردم باید محیط زیست شود .
وی وجود یک مصلح اجتماعی را در جامعه لازم دانسته و می گوید: باید خیر و صلاح مردم تشخیص و دنبال شود در حالیکه محیط زیست برای بسیاری از متولیان، نه تنها الویت نیست بلکه در الویت دسته چندم آنها و حتی از الویت های دهم به بالایشان است.
وی درپایان، اولویت مردم را زنده بودن و زنده ماندن اعلام می کند ودر پاسخ به این سوال که چرا مردم نسبت به محیط زیست و آلودگی هوا، کم لطفی دارند و این درخواست را از مسئولین خود مطالبه نمی کنند، بیان کرد: مردم درگیر روزمرگی شده اند و مشکلات معیشتی و اقتصادی در نزد مردم پررنگ و آموزش و یاداوری الویت های محیط زیستی را در نگاه مردم و مسئولین کم رنگ و بی اهمیت می داند و معتقد است که متولیان و مسئولین باید آموزشهای لازم را به مردم داده و در مسیر کنترل الودگی هوا اقدامات موثر را در دستور کار قرار داده و این اقدامات از بحث شعار و صحبت، فراتر بررفته و عملی شود.
