بررسی عاملی برای تشخیص زود هنگام «متاستاز» در بیماران سرطانی

میکروRNA‌ها ساختارهای نوکلئوتیدی غیرکدکننده‌ای هستند که در تنظیم بیان ژن ایفای نقش می‌کنند. یکی از چالش‌ها در مطالعه microRNA ها بررسی نقش چندگانه آنها در سلول‌ها و شرایط متفاوت است. به همین علت پیش‌ ‌بینی رفتار آنها در تنظیم بیان ژن دشوار است. miR‐۲۰۳ یکی از همین ساختارهای نوکلوئوتیدی است که طبق شواهد، نقش مهارکنندگی در پیشرفت سرطان دارد، با این وجود در برخی پژوهش‌ها نشان داده شده است در سرطان‌هایی مانند سرطان پستان تشدید کننده تومورزایی نیز هست.

به منظور بررسی اثر miR‐۲۰۳ در بیماران مبتلا به ملانوما (جدی‌ترین نوع سرطان پوست)، محققان در پژوهشگاه رویان و دانشگاه علوم پزشکی تهران پژوهشی را طراحی کردند که طی آن پس از مشاهده افزایش سطح miR‐۲۰۳ در سرم بیماران مبتلا به ملانوما و همچنین توده‌های سرطانی ایجاد شده در شرایط آزمایشگاهی به بررسی اثر این افزایش بیان در میزان تقسیم و تهاجم سلول‌های سرطانی پرداخته شد.

به گزارش مهر، نتایج این پژوهش که در مجله بین‌المللی Cellular Physiology به چاپ رسیده است، نشان داد، افزایش بیان miR‐۲۰۳ موجب افزایش معنی‌دار توان تقسیم، کلونی‌زایی، مهاجرت و تومورزایی در رده‌های سلولی بررسی شده می‌شود. به‌علاوه این افزایش بیان باعث القاء بیان عوامل موثر در تبدیل سلول‌های اپی‌تلیال به مزانشیمال و در نتیجه افزایش متاستاز (مهاجرت سرطان از یک اندام بدن به اندامی دیگر) شده، بیان ژن‌های مربوط به بنیادی بودن (stemness) را افزایش می‌دهد.

روی‌هم‌رفته نتایج این پژوهش نشان داد، miR‐۲۰۳ در بافت ملانوما بیان اندکی دارد اما در سلول‌های بنیادی سرطانی ملانوما بیان آن افزایش یافته نقش مهمی در افزایش تقسیم، تومورزایی و مهاجرت این سلول‌ ‌ها دارد.

بنابراین می‌توان miR‐۲۰۳ را به‌عنوان عاملی برای تشخیص زود هنگام متاستاز پیشنهاد کرد، اما جهت تأیید آن پژوهش‌های بیشتر ضروری است.

این تحقیقات توسط دکتر مرضیه ابراهیمی، پریسا صحرانورد، جواد فیروزی و همکارانشان انجام شده است.