مقاطعهکار سرشناس، جانشین احتمالی حریری
نشانههای پیشرفت در روند تشکیل دولت جدید لبنان نمایانتر شده و رسانهها از توافق سیاستمداران لبنانی برای نخستوزیری سمیر خطیب خبر میدهند. سعد حریری که چندی پیش در پی اعتراضهای گسترده به وضعیت اقتصادی و فساد مالی در لبنان، از مقام نخستوزیری کنارهگیری کرد، میگوید: از حضور سمیر خطیب در جایگاه نخستوزیری و تشکیل کابینهای تکنوسیاسی حمایت میکند.
توافق اولیه برای تشکیل کابینه جدید بدون حضور جبران باسیل، رهبر حزب جریان آزاد ملی، حاصل شده که از حمایت میشل عون، رئیسجمهوری لبنان برخوردار است. جبران باسیل که در حال حاضر وزیر خارجه موقت لبنان است، حضورنداشتن خود در کابینه آینده لبنان را تأیید کرده است.
به گزارش اقتصادآنلاین،این کابینه قرار نیست اختیاراتی استثنائی داشته باشد و قصد ندارد قانونی برای انتخابات جدید یا تعیین تاریخ برای انتخابات زودهنگام پارلمانی تصویب کند. بر اساس توافق میان گروهها و احزاب سیاسی، قرار است هر گروه سیاسی وزرای خود را مطابق توافق با خطیب معرفی کند و مدت زمان فعالیت این کابینه نیز حداکثر 9 ماه خواهد بود و مهمترین مسئولیت آن نیز حل بحرانهای اقتصادی و مقابله با فساد گسترده است.لبنان یکی از بدهکارترین کشورهای جهان است و نسبت بدهی خارجی این کشور با تولید ناخالص داخلی، فاصله بسیار بالایی دارد. پول ملی لبنان حدود 40 درصد ارزش خود در برابر دلار آمریکا را از دست داده و نرخ بیکاری این کشور نیز رو به افزایش است. در چنین شرایط وخیم اقتصادی، ناآرامیها و اعتراضهای اخیر و نیز بنبست سیاسی برای تشکیل دولت جدید، وضعیت این کشور را بحرانیتر کرده است.با وجود اینکه حریری از تشکیل کابینه جدید به ریاست خطیب حمایت کرده و میشل عون، رئیسجمهوری لبنان نیز وعده داده است «بهزودی خبرهای خوبی درباره تشکیل دولت جدید لبنان منتشر خواهد شد»، هنوز اختلافنظرهایی بر سر ترکیب کابینه وجود دارد. سعد حریری اعتقاد دارد تنها وزرای تکنوکرات باید در دولت حضور داشته باشند، اما حزبالله لبنان و حامیانش هنوز خواستار حضور ترکیبی وزرای سیاسی و تکنوکرات در دولت جدید هستند.سمیر خطیب تاکنون هیچ سمت سیاسیای در لبنان نداشته است؛ اما یکی از چهرههای شناختهشده در صنعت ساختوساز به شمار میآید. این مقاطعهکار سنی اگر به نخستوزیری لبنان برسد، مسئولیت دشواری برای حل چالشهای اقتصادی و بحران بدهیهای خارجی لبنان دارد.سعد حریری که پس از استعفا از مقام خود اعلام کرده بود حاضر است دوباره دولت جدید تشکیل دهد، با ادامه اعتراضهای مردم از موضع خود مبنی بر آمادگی برای تشکیل دولت جدید عقبنشینی کرد. حریری سهشنبهشب با حمایت از نامزدی سمیر خطیب برای نخستوزیری لبنان گفت: «از نامزدی سمیر خطیب حمایت میکنم؛ اما هنوز جزئیاتی باقی مانده است و امیدوارم در این شرایط بحرانی همه چیز بهخوبی پیش برود».درحالحاضر دو احتمال درباره نحوه معرفی سمیر خطیب وجود دارد؛ یکی از گزینهها این است که سعد حریری، نخستوزیر موقت لبنان، با صدور بیانیهای خطیب را بهعنوان نامزد نخستوزیری به میشل عون، رئیسجمهور لبنان، معرفی کند و رئیسجمهور نیز با معرفی خطیب به پارلمان، زمان رایزنیهای پارلمانی برای تشکیل کابینه جدید را تعیین کند. گزینه دوم هم این است که ابتدا میشل عون او را به پارلمان معرفی کند تا رایزنیها و مذاکرات آغاز شود و پس از نتیجهبخشبودن مذاکرات، جریان مستقبل خطیب را به صورت رسمی بهعنوان نامزد نخستوزیری معرفی کند.
بر اساس گزارش عصر روز گذشته رسانههای لبنان، توافق شده تا وزارت دارایی همچنان در اختیار گروههای شیعه و بهطور مشخص جزئی از سهمیه نبیه بری باشد و احزاب، وزرای مشاور را معرفی کنند. قرار است هر فردی بر اساس تخصص خود برای وزارتخانه تعیین شود و برخی جزئیات مربوط به ساختار دولت، به نخستوزیر مکلف سپرده شود؛ چراکه درحالحاضر مسئله مهم، انجام رایزنیها با هدف عبور از بحران است.
بر اساس گزارشها، برخی اطلاعات حاکی از آن است که دولت آینده شامل ۲۴ وزیر است و شش وزیر مشاور از چهرههای سیاسی خواهند بود و حضور برخی چهرههای سیاسی ازجمله سلیم جریصاتی، محمد فنیش و علی حسن خلیل، قطعی شده است و حریری یک وزیر سیاسی را در کنار دو وزیر دیگر تعیین میکند تا این مجموعه قبل از توافق بر سر اسامی ۱۸ وزیر از چهرههای متخصص و تکنوکرات تکمیل شود. همچنین جبران باسیل به خطیب پیشنهاد کرده بهجای وزارت خارجه، سمت وزارت کشور جزء سهمیه جریان آزاد ملی قرار گیرد؛ اما دراینباره هنوز توافقی نشده و وزارت دفاع جزء سهمیه میشل عون، رئیسجمهوری لبنان باقی مانده است.
بر اساس سیستم تقسیم قدرت در لبنان که از زمان استقلال این کشور از فرانسه در سال 1943 اجرا شده، رئیسجمهور لبنان از مسیحیان مارونی انتخاب میشود، نخستوزیر باید سنی باشد و رئیس پارلمان هم از شیعیان منصوب میشود. معمولا کرسیهای پارلمان و کابینه نیز بهطور مساوی میان مسلمانان و مسیحیان تقسیم میشود. درباره خطیب هم میتوان احتمال داد که با توجه به حمایت سعد حریری، متنفذترین شخصیت سیاسی سنی در لبنان، شانس زیادی برای تصدی سمت نخستوزیری دارد.
واکنش منفی معترضان
با وجود اینکه سیاستمداران لبنانی از پایان بنبست سیاسی در این کشور ابراز امیدواری کردهاند، بسیاری از معترضان در قبال نامزدی سمیر خطیب برای نخستوزیری لبنان واکنش منفی نشان دادهاند. پس از آنکه رسانههای لبنان از توافق بر سر سمیر خطیب خبر دادند، معترضان در بیروت اقدام به مسدودکردن پل الرینغ، یکی از پلهای مهم پایتخت لبنان کردند و با نیروهای امنیتی درگیر شدند. در پی این درگیریها، نیروهای ضدشورش از گاز اشکآور علیه معترضان استفاده کردند و این اقدام خشم بیشتر معترضان را درپی داشت. معترضان همچنین تعدادی از مسیرها در شمال لبنان و برخی از مسیرهای مناطق اصلی در شرق کشور را نیز مسدود کردهاند. تعدادی از مخالفان نیز مقابل منزل خطیب دست به تظاهرات زده و شعارهایی مبنی بر مخالفت با نخستوزیری او سر دادند. معترضان میگویند با تغییر دولت مشکلی حل نمیشود و ساختار فاسد این کشور باید اصلاح و مداخله کشورهای خارجی قطع شود.