تبعات چندهمسری بر روان زنان و خانواده از منظر یک روانشناس

یک روانشناس بالینی با تاکید بر اینکه «چند همسری» موجب بروز تنش‌های روانی شدید و بر هم خوردن نظم خانواده خواهد شد، گفت: شاید ترویج‌دهندگان موضوع چند همسری این موضوع را در قاب زیبایی جلوه دهند، اما باید آگاه بود که عکس‌ها و تبلیغاتی که در این باب منتشر می‌شوند، تنها جنبه تزئینی و فیزیکی و مصاحبه‌هایی که برای حمایت از آن انجام می‌شوند نیز جنبه مقطعی دارند.

مژگان نیکنام ، با تاکید بر اینکه فضای سالم در یک خانواده از یک زن، یک مرد و فرزندان آنها تشکیل می‌شود، بیان کرد: سلامت فیزیکی و روانی هر خانواده در «تک‌همسری» مرد میسر می‌شود و با رشد اجتماعی جوامع، باید اصل بر «تک‌همسری» باشد.

وی با بیان اینکه هرگونه سوق دادن و سوءگیری در جهت «تعدد زوجات» و «چند همسری» موجب ایجاد فضای روانی منفی و تنش می‌شود، گفت: همه ما می‌دانیم که امروزه با رشد اجتماعی، از نظر روانی شرایط برای چند همسری بسیار سخت است، چراکه موجب تنش‌ها و تعارضات زناشویی و درنهایت ناسالم شدن فضای خانواده‌ها خواهد شد، در واقع چند همسری فرآیند زندگی سالم را مختل می‌کند. مگر زوجین از رابطه زناشویی و همسرداری چه می‌خواهند جز اینکه در طول زندگی مرد یا زن، همراه همسرش باشد و بتوانند در کنار یکدیگر فضای رشد و تعالی را طی کنند و در این فضا نیز فرزندان سالمی پرورش دهند.

نیکنام با بیان اینکه امروز در جامعه ما موضوع ترویج چند همسری در حال اتفاق است، بیان کرد: شاید در جامعه ما افرادی با شرایط استثناء وجود دارند که دارای تعدد زوجات باشند، اما بحث «ترویج فرهنگ چند همسری»، با وجود رشد اجتماعی و تعریف خانواده سالم، در بعد عام غیر متعادل است، زیرا چند همسری نه تنها نظم خانواده را بر هم می‌زند، بلکه موجب تنش‌های روانی شدیدی خواهد شد.

این روانشناس با اشاره به ترویج‌دهندگان موضوع چند همسری و تعدد زوجات گفت: شاید ترویج‌دهندگان موضوع چند همسری این موضوع را در قاب زیبایی جلوه دهند؛ باید آگاه بود که عکس‌ها و تبلیغاتی که برای ترویج این مسائل منتشر می‌شوند تنها جنبه تزئینی و فیزیکی دارند، حتی مصاحبه‌هایی که برای حمایت از این مسائل نیز می‌شوند، جنبه مقطعی دارند؛ اما آیا داخل فرآیند زندگی واقعی مدیریت چند همسری کار راحتی است؟ آیا مسائل روانی، هیجانی و عاطفی نیز با وجود چند همسری قابل مدیریت است؟.

نیکنام ادامه داد: اگر افرادی با شرایط استثناء می‌توانند از پس مدیریت مسائل عاطفی به راحتی بر بیایند، شاید بتوانند بر این مسئله نیز فائق شوند، اما نمی‌توان آن را به همه جامعه تعمیم داد و آن را به یک فرهنگ تبدیل کرد.

وی با تاکید بر اینکه تبلیغات سوء همیشه دارای عوارض فرهنگی بوده است، افزود: همیشه افرادی بوده‌اند که نرم زندگی آنها با نرم جامعه هماهنگ نبوده است، اما باید فرآیند کل جامعه را به سمت خانواده سالم و تک همسری هدایت کرد. به همین دلیل نباید موضوع چند همسری به صورت تبلیغات مطرح شود و باید از ترویج آن جلوگیری کرد.

نیکنام در ادامه با اشاره به تاثیر تبلیغات چند همسری بر روان زنان جامعه تصریح کرد: تبلیغات برای موضوع چندهمسری در جامعه دارای اثرات سو است و موجب استرس زنان خواهد شد، به طوریکه ممکن است آنها را دچار این تنش کند که مبادا با فرهنگ‌سازی این موضوع، زندگی آنها نیز تحت تاثیر قرار گیرد.

این روانشناس در ادامه با اشاره به ترویج چند همسری بر روان مردان جامعه نیز اظهار کرد: با توجه به نوع نگرش‌ها و باورها و اصول تربیتی متفاوت در مردان، اگر آنها خود گرایش به چند همسری داشته باشند، این تبلیغات برای آنها حکم مشوق را دارد.

بنابر اظهارات وی، با توجه به رشد اجتماعی امروزه عدم تعادل ایجاد شده در پی چند همسری معمولا به ندرت منجر به سازگاری می‌شود. البته هستند افرادی که با چند همسری به سطح سازگاری می‌رسند اما آنها افرادی استثناء با شرایط خاص هستند، اما در سطح کلی، تعدد زوجات در جامعه را نمی‌توان به عام جامعه تعمیم داده شود.

این روانشناس در ادامه با اشاره به اینکه چند همسری بر روان و عاطفه زنان اثراتی دارد، تصریح کرد: زمانی که یک زن و یک مرد با یکدیگر ازدواج می‌کنند، بار عواطف، هیجانات، دوست داشتن و دوست داشته شدن را میان یکدیگر تقسیم می‌کنند و مسیر پیش روی خود را با یکدیگر به مشارکت می‌گذارند، حال تصور کنید فرد (زن) جدیدی به این زندگی ورود کند، با این ورود تعادل زندگی بر هم می‌خورد و در این حالت به موضوع مشارکت در خانواده سالم نیز فشار وارد می‌شود.

نیکنام با اشاره به اینکه ازدواج نیازی عاطفی و تکاملی است، افزود: زمانی که دختران ازدواج می‌کنند، می‌خواهند به زندگی ورود کنند که آن زندگی به صورت تمام و کامل، چه از نظر فیزیکی و چه از نظر عاطفی برای آنها باشد. حال اگر دختری با مرد همسردار ازدواج کند همه آرزوهای او سرکوب می‌شود، زیرا وارد خانه‌ای شده است که حتی چیدمان خانه‌اش را خودش انتخاب نکرده است و این مسائل حس اولیه او را سرکوب می‌کند.

وی در پاسخ به این سوال که آیا حضور دو زن در کنار یکدیگر و در یک زندگی از نظر روانشناسی امکان‌پذیر است؟، اظهار کرد: این موضوع به سطح سازگاری و تسلیم شدن بستگی دارد. در بسیاری از مواقع افراد ناچار به پذیرش شرایط هستند. عمدتا زنان تمامیت عاطفه شریک زندگی‌شان را طلب می‌کنند و اگر پذیرش چند همسری صورت نگیرد، طبعا به باخت (طلاق) یکی از زندگی‌ها یا تسلیم و روند فرسایشی ختم خواهد شد، یعنی ممکن است زن در جریان نوعی از زندگی قرار گیرد که در آن شاد نباشد اما به ناچار به ادامه آن زندگی تن بدهد. در واقع از لحاظ عاطفی و روانی پذیرش چند همسری برای زنان بسیار سخت است.