بحث کوچک کردن تئاتر استانها درمیان نیست
مدیر هماهنگی تئاتر استان‌های اداره کل هنرهای نمایشی نسبت به یادداشت شکرخدا گودرزی با موضوع کوچک کردن تئاتر استانها واکنش نشان داد و گفت: بحث هیچ «حذفی» در کار نبود که ما بخواهیم جشنواره یا فرآیندی را حذف کنیم؛ درواقع تنها بحث تغییر فرآیند بعد از جشنواره‌های استانی در این نشست مطرح شد؛ آن‌هم برای سال‌ها و دوره‌های بعد. متأسفانه اخبار و مطالب نادرست منتشر شد و دوستانی صرفاً براساس شنیده‌ها، ابراز نگرانی کردند. این امر واقعاً باعث حیرت است که بحث درباره استفاده از خردجمعی اینگونه توسط دوستان درک می‌شود؟!
به گزارش خبرنگار ایلنا، روز 29 تیر امسال یادداشتی از شکرخدا گودرزی (رئیس هیئت‌مدیره کانون کارگردانان خانه‌تئاتر) با تیتر «کوچک کردن جشنواره، بی‌اعتباری تئاتر ملی و بومی است/ حذف جشنواره استانی زنده به گور کردن تئاتر شهرستان‌هاست» منتشر شد؛ گودرزی در این یادداشت تحت عنوان «جشنواره فجر، آسیب‌ها، فرصت‌ها» نگاهی به رویکرد حذف جشنواره استانی تئاتر، کوچک کردن جشنواره فجر در راستای بی‌اعتباری تئاتر ملی و بومی و دعوت از گروه‌های خارجی و بی‌اعتنایی به تئاتر شهرستان‌ها داشت.
اتابک نادری در گفتگو با خبرنگار ما، نسبت به این یادداشت و موارد مطرح شده در آن واکنش نشان داد و تاکید کرد: تفکر کوچک کردن تئاتر استانها در اداره‌کل هنرهای نمایشی نیست؛ چون ما نه‌تنها جشنواره تئاتر استانها را کوچک نمی‌کنیم و نمی‌بندیم، بلکه با همکاری استانها به فعالیتها وسعت می‌دهیم.
نادری با اشاره به اهم موارد مطرح شده در نشست سراسری «چشم‌انداز تئاتر استانها» که 25 و 26 تیر با حضور معاونان فرهنگی و هنری ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها، رؤسا و نمایندگان هیأت رئیسه انجمن هنرهای نمایشی و کارشناسان تئاتر استانها در تهران برگزار شد، گفت: در این نشست فرصتی فراهم شد تا برنامه‌های مشترکی بین انجمن‌های هنرهای نمایشی استانها و ادارات کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استانها بررسی شود. در این نشست پنل‌های تخصصی متعددی برگزار شد؛ ازجمله واگذاری اماکن هنری به بخش‌های تخصصی غیردولتی مثل انجمن هنرهای نمایشی و دیگر انجمن‌های هنری استانها که توسط آقای خسروی (مدیرکل نوسازی و تحول اداری وزارتخانه) و آقای شفیعی (مدیرکل هنرهای نمایشی) مدیریت شد. نکته حائز اهمیت این نشست این بود که ادارات استانها طبق سیاست وزارت ارشاد در کاهش تصدی‌گری و واگذاری امور به هنرمندان، مدیریت اماکن را می‌توانند به انجمن‌های فرهنگی و هنری و خود هنرمندان واگذار کند.
نادری ادامه داد: بحث بعدی، اعتبارات و تفاهم‌نامه‌های همکاری در سال 96 بود که تشریح شد و موضوع‌های تفاهم‌نامه و میزان مبالغ و راه و روش پرداختی این حمایت‌ها توسط مهدی شفیعی، ارمغان بهداروند و خانم رودکی (مدیرکل بودجه وزارتخانه) مطرح شد.
مدیر هماهنگی تئاتر استان‌های اداره کل هنرهای نمایشی یادآور شد: نشست تخصصی دیگر، به رابطه انجمن هنرهای نمایشی به عنوان منتخب هنرمندان تئاتر در استانها و ادارات کل ارشاد استانها می‌پرداخت که توسط آقای دکتر احمدی (مدیرکل امور استان‌های وزارتخانه) و آقای شفیعی برگزار شد. در کنار این موارد، نشست‌های مختلفی داشتیم که دوستان شرکت‌کننده در آنها نقطه نظراتشان را گفتند؛ یکی از این نشست‌ها با حضور فرهاد مهندس‌پور دبیر سی و ششمین جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر بود.
نادری ادامه داد: روال جشنواره‌های استانی مثل سال‌های گذشته خواهد بود؛ در این نشست بحث بر سر این بود که برای سال‌های بعد، فرآیند انتخاب از بین برگزیدگان جشنواره‌های استانی برای حضور در جشنواره تئاتر فجر که انتخاب از بین حدود 66 اثر برای رسیدن به 15 نمایش است؛ آیا به غیر از دیدن فیلم آثار می‌تواند به صورت زنده باشد؟ می‌توان گروه انتخاب آثار استانی را به صورت یک گروه 15 نفره و حتی بیشتر تشکیل داد و در استانها این هیأت حین اجرای عمومی بروند و آثار را ببینند؟ اگر در سال‌های بعد قرار باشد خروجی جشنواره استانی به‌طور مستقیم به فجر بیاید چه تدابیری باید اندیشید؟
مدیر هماهنگی استان‌های اداره کل هنرهای نمایشی خاطرنشان کرد: همچنین از سوی دبیر جشنواره خطاب به نمایندگان تئاتر استانها، مطرح شد که اگر قرار باشد انتخاب داروان جشنواره‌های استان که توسط خود استان مدیریت می‌شود و بسیار کار خوبی است، در سال‌های بعد تقویت شود چه پیشنهادهایی دارید؟ این در واقع استفاده از خرد جمعی و نظرخواهی از حاضرانی بود که منتخبان تئاتر استانها بودند.
نادری با تأکید بر اینکه بحث هیچ «حذفی» در کار نبود که ما بخواهیم جشنواره یا فرآیندی را حذف کنیم؛ گفت: درواقع تنها بحث تغییر فرآیند بعد از جشنواره‌های استانی در این نشست مطرح شد؛ آن‌هم برای سال‌ها و دوره‌های بعد. متأسفانه اخبار و مطالب نادرست منتشر شد و دوستانی صرفاً بر اساس شنیده‌ها، ابراز نگرانی کردند. این امر واقعاً باعث حیرت است؛ که بحث درباره استفاده از خردجمعی اینگونه توسط دوستان درک می‌شود؟!
او همچنین در رابطه با توضیح بیشتر درباره انتخاب این هیأت 15 نفر که در نامه شکرخدا گودرزی به آن اشاره شده بود، گفت: سال گذشته 5 نفر فیلم آثار را برای انتخاب آثار استانها دیدند؛ آقای مهندس‌پور در این نشست گفت اگر بخواهیم این 5 نفر را 15 نفر کنیم که برگزیده‌ای از فعالان تئاتر استانها باشند، چه پیشنهادی دارید؟ اما همه اینها برای سال‌های بعد است. این نشست فرصت مغتنمی بود که ما از دوستان نظرخواهی داشته باشیم.
نادری با اشاره به شائبه ایجاد باندبازی در چنین شرایطی برای انتخاب آثار در استانها، ادامه داد: این نظر ندیده گرفتن ظرفیت‌های بالای استانی است و نشان از کم اطلاع بودن از ظرفیت‌های جدید ایجاد شده به خصوص فارغ‌التحصیلان دانشگاهی در استان‌هاست.
او تشریح کرد: سال گذشته فرآیند انتخاب بعد از هیأت سه نفره به 5 نفره تبدیل شد؛ با طیف‌های مختلف کارگردان نسل جدید و نسل پیشکسوت و دانشگاهی. که فیلم اجراها را در حضور گروه می‌دیدند. حالا این رویه توسط دبیر جشنواره در حال بررسی است. حتی اینکه در فراخوان سی و ششمین جشنواره تئاتر فجر آقای مهندس‌پور از یک گروه 70 نفره برای داوری دعوت می‌کنند؛ به نظرم به دلیل این است که می‌خواهند تا امر انتخاب و داوری توسط عدهی بیشتری از صاحب‌نظران انجام شود. همین نظری که برای جشنواره تئاتر فجر داشتند به بحث گذاشتند تا برای فرآیند بعد از جشنواره‌های استانی نیز انجام شود؛ چون این آثار وارد جشنواره تئاتر فجر می‌شوند.
مدیر هماهنگی تئاتر استان‌های اداره کل هنرهای نمایشی یادآور شد: جشنواره تئاتر استانها به‌عنوان یکی از اصلی‌ترین رویدادهای اساسی تئاتر استانها مورد حمایت و نظارت اداره کل هنرهای نمایشی است که مدیریت آن من جمله انتخاب داوران به مدیریت تئاتر در هر کدام از استانها واگذار شده است.
نادری ادامه داد: در مساله داوری همیشه اعتراض‌ها و انتقادها بوده؛ اینکه مدیریت تئاتر استان این را ببیند و با خردجمعی هیأت انتخاب خود را برگزیند تا آنها داوری را انجام دهند ضریب احتمال‌ها، حرف و حدیث‌ها را کاهش خواهد داد.
او با تأکید بر اینکه تفکر کوچک کردن تئاتر استانها در اداره‌کل هنرهای نمایشی نیست؛ گفت: چون ما نه‌تنها جشنواره تئاتر استانها را کوچک نمی‌کنیم و نمی‌بندیم، بلکه با همکاری استانها به فعالیتها وسعت می‌دهیم.
نادری تشریح کرد: ما دو سال است که به جشنواره‌های استانی نگاه تشویقی داریم؛ به‌طوری که اثر و گروه برگزیده هر استان از اداره کل هنرهای نمایشی هدیه ویژه‌ای دریافت می‌کند. از سوی دیگر، کارهای برگزیده‌ای یا برای جشنواره تئاتر فجر استانی یا برای جشنواره بین‌المللی تئاتر فجر انتخاب می‌شوند. یعنی 15 اثر وارد فجر می‌شود و حدود 15 اثر هم برای فجرهای استانی انتخاب می‌شود. یعنی مجموعاً حدود 30 کار از 66 اثر انتخاب می‌شود که در جشنواره استانی نماند. اما سابق بر این اینگونه نبود.
مدیر هماهنگی تئاتر استان‌های اداره کل هنرهای نمایشی تصریح کرد: امروز حدود 50 درصد آثار فرصت دیده شدن دارند. این را هم در نظر بگیرید که همه این آثار تا پیش از جشنواره استانی در شهرهای محل تولید اجرای عمومی شوند به غیر از فضای رقابتی، برای آثار تور کشور راه می‌افتد. یعنی 15 کار به 8 شهر می‌روند و اجرا می‌کنند. به غیر از اینها، کار برگزیده هر استان چه برای جشنواره فجر استانی انتخاب شود و چه نشود، اگر از هر شهر مبدأ تولیدی خودش بخواهد کارش را در شهر دیگری اجرا کند، اداره کل هنرهای نمایشی از او حمایت می‌کند تا این تور تئاتر درون یا برون استانی با نام «طرح همواره تئاتر» شکل بگیرد. در واقع به بالندگی و وسعت‌بخشی به تئاتر استانها معتقدیم و کار می‌کنیم.
نادری در پایان تصریح کرد: معتقدم اگر همه چیز تئاتر را در جشنواره‌ها تعریف کنیم قافیه را باخته‌ایم؛ جشنواره‌ها بخشی از فرآیند تولید تئاتر خواهند بود و این بخش سرجای‌اش است. بخش تولید و حمایت از زیرساخت تئاتر استانها دارد شکل جدی‌تری به خود می‌گیرد. مدیریت انجمن‌های استانها از فرایند انتخاباتی بیرون می‌آید و این نشان می‌دهد که تئاتر استانها رو به رشد است و هویت خود را در تولید آثار به دست می‌آورد. ما برای حمایت از تولید آثار حمایت‌های مستقیم و غیرمستقیم داشته‌ایم. تئاتر استانها روبه رشد است و نیاز به معرفی بیشتر در رسانه‌های محلی و ملی دارد.
