قانون «حمایت از حقوق معلولان»؛ قربانی دعواهای بین بخشی

مدیر انجمن پیگیری حقوق افراد دارای معلولیت با انتقاد از عملکرد ستاد مناسب سازی و سازمان بهزیستی در اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان گفت: قانون حمایت از حقوق معلولان قربانی دعوای بین بخشی سازمان های مختلف شده است.

بهروز مروتی همزمان با «روز جهانی شهرها» از روند مناسب سازی معابر شهری برای معلولان انتقاد کرد و گفت: درخصوص مناسب سازی معابر مواد خوبی قانون حمایت از حقوق معلولان پیش‌بینی و در فصل دوم ماده ٢، ۴و ۵ به این موضوع اختصاص داده شده است.

وی با اشاره به اینکه براساس ماده ٢ این قانون مناسب سازی شامل دسترسی پذیری و تردد پذیری معلولان است افزود: دولت کلیه وزارتخانه ها، موسسات، شرکت‌ها و نهادهای عمومی و دولتی را ملزم کرده است که مناسب سازی را انجام دهند اما دولت باید از خودش شروع کند. چیزی که ما شاهد آن هستیم این است که با گذشت بیش از یک سال و نیم از تصویب قانون حمایت از حقوق معلولان خود وزارت‌خانه ها مناسب سازی را جدی نگرفته اند برای مثال دبیرخانه وزارت کشور که خودش متولی مناسب سازی در کشور است و یا وزارت صنایع مناسب سازی نشده است.

مروتی با انتقاد از جدی نگرفتن اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان و عدم برخورد قانونی با نهادهایی که اجرای قانون را جدی نمی گیرد، همچنین گفت: موضوع بعدی نگرش پیمانکاران است که کار را درست انجام نمی دهند و نهادهای متولی هم از آنها این خواسته را ندارند.

وی با انتقاد از عملکرد منفعلانه ستاد مناسب سازی ، تصریح کرد: تا قبل از تصویب و اجرای قانون جدید حمایت از حقوق معلولان مرتب گفته می شد که این قانون ضمانت اجرایی ندارد در حالی که هر قانونی لازم الاجرا است. در تبصره ١و ٣ ماده ۵ قانون جدید نیز اگر مسئولان تخلف کنند بر حسب مورد حکم تعزیری و جزای نقدی یا انفصال از خدمات عمومی شامل حالشان می‌شود. اما باید پرسید آیا نهادهای متولی مثل ستاد مناسب سازی یا دبیرخانه هماهنگی و پیگیری آن که در سازمان بهزیستی قرار دارد، تاکنون در این رابطه اقدام قضایی انجام داده اند؟

به گفته مدیر انجمن پیگیری حقوق افراد دارای معلولیت مناسب‌سازی سه حوزه را شامل می شود، این موارد نخست در مورد مناسب سازی اماکن و حمل و نقل عمومی است. اما به نظر می رسد با وجود انجام برخی اقدامات، عملکرد قابل قبولی در این خصوص نداشته ایم. در مورد معابر هم به شکل جسته و گریخته مناسب‌سازی انجام شده است اما برنامه ریزی زمان بندی شده و اصولی درباره وجود ندارد.

وی ادامه داد: زمانی مناسب سازی تنها به معنی ساخت رمپ بود اما امروز مناسب سازی باید در خصوص گروه‌های مختلف معلولان از جمله نابینایان ناشنوایان معلولان جسمی و حرکتی و… به شکل تخصصی و جداگانه صورت بگیرد. مناسب سازی باید اقشار دیگری مانند سالمندان یا کسانی که به شکل موقت دچار ناتوانی شدند را نیز شامل شود. برای مثال افرادی که به طور موقت دچار شکستگی اندام های بدن می شوند یا استفاده از کالسکه برای کودکان از جمله این موارد است. کشور ما در آینده ای نزدیک ، سالمندی را تجربه خواهد کرد و در حال حاضر نیز در جمعیت سالمندان به ۱۰ درصد جمعیت کشور می رسد و سالانه یک درصد نیز به این تعداد افزوده می‌شود.

مروتی این را هم گفت: نباید فراموش کرد که جلسات ستاد مناسب سازی شهر تهران که پیش از این به کما رفته بود، با توجه شورای شهر بار دیگر جان تازه ای گرفت و به طور منظم برگزار می‌شود که یکی از مصوبات مهم آنها که امیدواریم هر چه سریعتر اجرا شود، برداشتن موانع فلزی در پیاده روهای شهر تهران است.

وی با انتقاد از سازمان صدا و سیما برای عدم اجرای ماده ۲۱ قانون حمایت از حقوق معلولان نیز گفت: اگر در هفته تنها ۵ ساعت برنامه های آموزشی در این خصوص ساخته و پخش شود نگرش مسئولان و متولیان به مناسب سازی جلب می شود و متوجه می‌شوند برطرف‌کردن بخش اعظمی از مناسب سازی نیازمند بودجه کلان نیست.

وی با بیان این‌که مناسب‌سازی معابر از شیوه نامه یکسانی در سراسر کشور پیروی نمی‌کند و در تهران با شهرهای دیگر کشور متفاوت است، اظهار کرد: سازمان شهرداری ها باید مشکل مذکور را برطرف کند. شهرداری در حال حاضر به ساختمان‌هایی که مناسب سازی را انجام ندهند پایان کار نمی‌دهد اما سوال اینجاست برای ساختمانهایی که طی سال‌های گذشته ساخته شده اند چه اقدامی صورت گرفته است؟