فرمول دموکرات‌ها برای بازگشت به توافق هسته‌ای
طی روزهای اخیر، نکات قابل تاملی در خصوص نوع مواجهه دموکرات‌ها با برجام از سوی اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری اوباما منتشر شده است. ویلیام برنز و جک سالیوان دو دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی در بخشی از یادداشت مشترک خود هرگونه انتظار از سوی تهران مبنی بر رفع تحریم‌ها بدون موافقت با نوعی توافق تکمیلی را غیرعملی توصیف کرده‌اند.
ظهور و بروز نشانه‌هایی مبنی بر احتمال پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات ریاست جمهوری سال2020، استراتژیست‌ها و افراد با نفوذ در حوزه سیاست خارجی این حزب را بر آن ساخته است تا از حالا برخی نظرات و رویکردهای خود در این حوزه را برای افکار عمومی آمریکا تشریح کنند. «برجام» یکی از توافقاتی بود که ترامپ از آن به عنوان «میرات اوباما» یاد کرد و از آن به صورت مطلق و کامل خارج شد.
طی روزهای اخیر، نکات قابل تاملی در خصوص نوع مواجهه دموکرات‌ها با برجام از سوی اعضای تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای آمریکا در دوران ریاست‌جمهوری اوباما منتشر شده است. «ویلیام برنز» و «جک سالیوان»، دو دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی در بخشی از یادداشت مشترک خود که در «نیویورک‌تایمز» منتشر شده علی‌رغم اذعان به اینکه دولت کشورشان بدون توجه به پایبندی کامل ایران به توافق هسته‌ای «برجام» از این توافق خارج شده، هر گونه انتظار از سوی تهران مبنی بر رفع تحریم‌ها بدون موافقت با نوعی «توافق تکمیلی» را «غیرعملی» توصیف کرده‌اند.
به گزارش نامه‌نیوز:بدون شک، ویلیام برنز و سالیوان هر دو در دولت بعدی دموکرات آمریکا(در صورتی که ترامپ در انتخابات شکست بخورد) نقش مهمی را در ترسیم خطوط قرمز تاکتیکی سیاست خارجی ایالات متحده خواهند داشت. «ویلیام برنز»، معاون اسبق وزیر خارجه آمریکا است و در حال حاضر ریاست اندیشکده کارنگی را به عهده دارد. «جیک سالیوان»، از اعضای ارشد این اندیشکده است و در دولت سابق آمریکا مشاور معاون رئیس‌جمهور در امور امنیت ملی بود. هر دو مقام سابق آمریکایی از جمله مبتکران آغاز گفت‌وگوی هسته‌ای با ایران بوده‌اند.با این حال، همان گونه که مشاهده می شود، این دو نیز هر گونه بازگشت به توافق هسته‌ای را منوط به «توافق تکمیلی» با ایران می دانند. این در حالیست که «توافق تکمیلی» مدنظر دموکرات‌ها و جمهوری‌خواهان، با اصل برجام و خواسته‌های جمهوری اسلامی ایران در این توافق در تعارض و تضاد است. دموکرات‌ها نیز مانند جمهوری‌خواهان در صدد «تعمیم برجام به مسائل موشکی و منطقه‌ای» و «دائمی‌کردن محدودیت‌های هسته‌ای ایران» هستند.
اگرچه افرادی مانند «الیزابت وارن»، «برنی سندرز» و «جو بایدن» حمایت مطلق خود را از توافق هسته‌ای با ایران اعلام کرده‌اند اما در خصوص «مکانیسم بازگشت» به برجام سخنی به میان نیاورده‌اند. آنها ترسیم این مسیر را به مشاوران امنیت ملی و وزرای امور خارجه خود خواهند سپرد. در این صورت، گزینه «بازگشت بی‌قیدوشرط دموکرات‌ها به برجام» دیگر معنا و مفهومی پیدا نمی‌کند. از سوی دیگر، دموکرات‌ها سعی خواهند کرد تا در صورت پیروزی در کاخ سفید، اجماع لازم را برای «اعمال فشار بر ایران» برای تغییر در توافق هسته‌ای را صورت بدهند.
این نخستین‌بار نیست که مقامات ارشد حزب دموکرات، هرگونه بازگشت به توافق هسته‌ای را منوط به کسب امتیازات جدید از ایران می‌کنند. واقعيت امر اين است که دولت بعدي آمريکا، حتي اگر دولتي دموکرات باشد، قصد احياي توافق هسته‌اي(به سبک و سیاق فعلی) را نخواهد داشت و در عمل نيز به برجام باز نخواهد گشت. نبايد فراموش کرد که نخستين کارشکني‌هاي علني آمريکا در مغايرت با برجام، در دوران رياست‌جمهوري اوباما و حضور دموکرات‌ها در کاخ سفيد صورت گرفت. همگان به ياد دارند که وزارت خزانه‌داري آمريکا در دوران اوباما و پس از انعقاد توافق هسته‌اي، مانع عادي‌سازي روابط بانکي و اعتباري با ايران و لغو تحريم‌ها شد. پس از آن نيز ترامپ با استفاده از ظرفيت‌هايي که دموکرات‌ها در برجام و خارج آن تعريف کرده بودند(خصوصا مکانيسم ماشه و لزوم تاييد تعليق تحريم‌هاي ايران در بازه زماني ۱۲۰روزه از سوي رئيس‌جمهور آمريکا) از اين توافق خارج شد.
سران حزب دموکرات معتقدند که اگر آنها بخواهند به برجام باز گردند بايد از جمهوري اسلامي ايران امتيازات جديد و بيشتري بگيرند. منظور دموکرات‌ها از امتيازات جديد، دائمي کردن محدوديت‌هاي مشخص شده زماني در برجام و متعاقبا، خلع سلاح موشکي ايران است.
چندي پيش «فارين پاليسي» در گزارشي به قلم «ايلان گلدنبرگ»، مشاور سابق «جان کري»، وزير خارجه اسبق آمريکا و «اريک بروئر»، کارشناس انديشکده «مرکز امنيت جديد آمريکا» پيشنهاد کرده رئيس‌جمهور بعدي آمريکا پس از اخذ امتياز از ايران به برجام برگردد. در بخشی از نوشته این دو آمده است: «رئيس‌جمهور بعدي بايستي از اهرم فشاري که پس از خروج ترامپ از برجام ايجاد شده براي رسيدن به تفاهم اوليه بر سر بسياري از مسائل محل اختلاف با ايران و آينده برنامه هسته‌اي اين کشور استفاده کنند. پيامي که بايد به ايران و دنيا بدهيم اين است: ما انتظار داريم که بار ديگر به توافق برگرديم، اما قبل از آن لازم است صحبت کنيم! ما بايد براي بازگشت به برجام امتيازات بيشتري از ايران بگيريم».
اکنون سخنان گلدنبرگ از زبان برنز و سالیوان نیز مطرح شده است. این موضوع باید مورد توجه دستگاه دیپلماسی و سیاست خارجی کشورمان نیز قرار گیرد.
