انتقاد حسین کیانی از سریالهایی که جعل تاریخ هستند
حسین کیانی گفت: تنها هنری که میتواند تاریخینویسی را از ابتذالی که دچار آن شده، نجات دهد نمایشنامهنویسی است چون فیلمها و سریالهای شبه تاریخی این روزها جعل تاریخ است.
نویسنده و کارگردان نمایش «روز عقیم» که از اول مردادماه در تماشاخانه «باران» به صحنه میرود، در نشستی که 31 تیرماه در این تماشاخانه برگزار شد، بیان کرد: تئاترهایی که این روزها روی صحنه میروند به گونهای هستند که باعث شدهاند درام جدی و مسالهدار در حال زدودن شدن از صحنهها باشد و این یک زنگ خطر است که چند سالی است که برای تئاتر ملی و بومی ما به صدا در آمده است.
او با تاکید بر اینکه گوش شنوایی باید این زنگ خطر را بشنود، افزود: اگر این رویه همینطور ادامه پیدا کند، دیگر شاهد درامهای جاندار نخواهیم بود و بیشتر اقتباس میبینیم یا مانند برخی نمایشهایی که اخیرا اجرا میشود از هر چمنی، گلی میچینند و کولاژی درست میکنند که مخاطب را مثل سیرک به سالن میکشاند اما این درامها وصف حال روزگار ایران نیست.
کیانی گفت: تنها هنری که تاریخینویسی را از این ابتذال میتواند نجات دهد نمایشنامهنویسی است. تاریخنویسی در سینما و تلویزیون و در قالب سریالهایی که ساخته میشود به ابتذال رفته و در محتوا، زبان، گویش و حتی لباس شاهد جعل تاریخ هستیم که اینها صرفا به خاطر پسند مخاطب اجرا میشود. مخاطبی هم که کتاب نمیخواند متوجه میشود چه کاری به خورد او داده میشود در واقع آنچه میبینیم تاریخانگاری است نه تاریخنویسی.
او درباره نمایشی که قرار است به صحنه برود، گفت: متن «روز عقیم» جدا از دغدغهها و مسائل دیگر آثارم نیست در واقع همان پرسشهایی که در کارهای قبلیام وجود داشته در اینجا هم وجود دارد و داستان این بار به دورهای که یکی از مهمترین دورههای دگرگونه تاریخ ایران است، یعنی تغییر رژیم گذشته بر میگردد.
کیانی گفت: نمایش «روز عقیم» نگاهی دارد به وضعیت سه نفر از زنانی که در محله قلعه زاهدی در گذشته جزو زنان تنفروش بودند تا اینکه آن محله مورد هجوم و تخریب قرار میگیرد و آنها به جایی پناه میبرند که اتفاقات عجیبی برایشان رخ میدهد.
این نویسنده و کارگردان تئاتر اضافه کرد: دغدغه اصلی من در این کار این است که چگونه زمینه شکلگیری چنین مسائلی برای این زنان در گذشته و حال پیش آمده چون مساله تنفروشی چیزی نیست که بتوان آن را با تبلیغات یا حکم و دستور منع کرد و از رسانهها یا هنرمندان خواست که به آنها نپردازند. این مساله ریشهدار و عمیق است و در گذشته به شکل محلهای بود که همه آشکارا از آن خبر داشتند اما در زمان حال جزو معضلات پنهان جامعه است.
او با بیان اینکه این مساله به شکل وحشتآوری افزایش پیدا کرده است، گفت: حال اینکه دلیل این معضل چیست را باید دولتمردان و دستاندرکاران پاسخگو باشند اما وظیفه هنر نشان دادن بخشی از این مشکلات و پرداختن به زندگی این زنان در آن دوره است.
به گفته کیانی، در دهه اخیر آثار ارزشمندی درباره این موضوع تولید نشده اما آثار هنری متفاوتی در دهههای گذشته در این باره ساخته شده از جمله فیلم مستند به کارگردانی کامران شیردل، فیلمنامه «آینههای روبرو» به نویسندگی بهرام بیضایی، رمان «طوطی» نوشته زکریا هاشمی یا رمان «بادها خبر از تغییر فصل میدهند» که البته همه اینها جزو منابع کیانی برای نگارش متن «روز عقیم» بودند.
در این نشست سه بازیگر این نمایش یعنی شایسته ایرانی، الهه شهپرست و فهمیه امنزاده هم حضور داشتند که هر کدام توضیحاتی درباره نقش خود در این نمایش ارائه کردند.
امنزاده همچنین اضافه کرد: در دورهای که تئاتر به سمتی میرود که هدفش فقط کشاندن مخاطب به سالنهاست کار کردن روی چنین موضوعی انسانی جسارت میخواهد و اجرای آن روی صحنه اتفاق خوبی نیست.
بازیگران این نمایش زنانه، فهیمه اَمَنزاده در نقش اکرم، شایسته ایرانی در نقش پری، الهه شهپرست در نقش لیلی و رویا میرعلمی در نقش «لیلی و پری» هستند.