ارسال لایحه حذف صفرها از پول ملی به مجلس
لایحه حذف چهار صفر از پول ملی پس از تهیه توسط بانک مرکزی به هیات دولت فرستاده شد که پس از تصویب اولیه، روز گذشته توسط رییس‌جمهور با یک فوریت به مجلس ارسال شد.
به گزارش بازتاب به نقل از اعتماد، طبق این لایحه هر تومان جدید برابر ۱۰۰۰۰ ریال فعلی و ۱۰۰ پارسه است. پارسه واحد پول خرد خواهد بود. هر چند برخی کارشناسان و نمایندگان مجلس حذف صفر از پول ملی را هزینه‌بر و فاقد اولویت اقتصادی برای کشور می‌دانند اما بلومبرگ در گزارشی حذف چهار صفر از پول ملی را دارای ابعادی روانی می‌داند که می‌تواند در شرایط تحریم ارزش پول ملی را تاحدی تثبیت کند. بلومبرگ اقدامات و عملکرد بانک مرکزی برای جلوگیری از کاهش بیشتر ارزش پول ملی را مثبت و اثربخش ارزیابی کرد.
تومان و پارسه جایگزین ریال می‌شوند
وجود تورم مزمن و افزایش آن به‌خصوص بعد از تحریم‌های نفتی، کاهش قدرت خرید افراد را به‌دنبال داشته است. هر زمان که نرخ تورم افزایش یابد، حجم قابل‌توجهی از اسکناس برای انجام مراودات روزانه موردنیاز است و به‌طور طبیعی حجم اسکناس و مسکوک در گردش نیز افزایش می‌یابد. استفاده از ارقام بزرگ در مبادلات ساده روزمره و مسائل محاسباتی ناشی از آن، افت حیثیت ظاهری پول ملی در مقایسه با سایر اسعار بین‌المللی از دیگر پیامدهای منفی کاهش ارزش پول ملی به حساب می‌آید، از این رو بانک مرکزی لایحه‌ای را برای حذف چهار صفر از پول ملی تهیه کرد که روز گذشته برای بررسی‌های بیشتر به مجلس فرستاده شد. تاریخچه حذف چهار صفر از پول ملی به سال 1372 بازمی‌گردد. هر چند در آن زمان مسکوت ماند و در سال 1386 و با دستور رییس‌جمهور وقت مجددا در دستور کار قرار گرفت ولی به دلیل مشکلات دولت که نشات گرفته از تحریم‌های هسته‌ای، نفتی و بانکی بود همچنین اجرای طرح هدفمندی یارانه‌ها و افزایش ناگهانی تورم، به فراموشی سپرده شد تا اینکه در آبان سال 1395 معاون امور بانکی وقت بانک مرکزی ضمن تایید این نکته که صفرهای پول ملی باید حذف شود، جریان حذف صفرها رابر سر زبان‌ها انداخت. سرانجام در 9 مرداد ماه هیات دولت حذف صفرها را تصویب کرد. عبدالناصر همتی، رییس کل بانک مرکزی نیز در توضیح این لایحه گفت: اجرای این طرح، حداقل دو سال زمان می‌برد و هزینه میلیاردی نخواهد داشت. با این کار هزینه چاپ پول کاهش می‌یابد و روند حسابرسی‌ها نیز ساده‌تر انجام خواهد شد.
نوع بیان قیمت‌ها چگونه تغییر می‌کند؟
با حذف چهار صفر از پول ملی، خوانش قیمت‌ها و نحوه نگارش آنها نیز دستخوش تغییر می‌شود.
به عنوان مثال هر سکه بهار آزادی که چهار میلیون و 150 هزار تومان قیمت دارد با تغییر واحد پول برابر با 4150 تومان می‌شود. قیمت هر دلار که در کانال 11 هزار و 700 تومان است، به 11 تومان و 7 پارسه تغییر نام می‌دهد. قیمت محصولی که به قرار کیلویی 9500 تومان است به 9.5 تغییر پیدا می‌کند. به صورت کلی موضوع حذف چهار صفر از پول ملی، بیشتر در اسناد حسابرسی موضوعیت پیدا می‌کند.
استقامت؛ راه مقابله با تحریم
تحریم‌های امریکا از طریق دو بعد اساسی اقتصاد ایران را تحت‌تاثیر قرار داده است. بعد اول که مهم‌ترین آن است، ایجاد محدودیت در صادرات نفت است و بعد دوم نیز خروج شرکت‌های خارجی و کاهش سرمایه‌گذاری خارجی است. کاهش فروش نفت علاوه بر آنکه ذخایر ارزی را تحت‌تاثیر قرار می‌دهد، ریال را با افت ارزش مواجه می‌کند؛ اتفاقی که در سال 97 افتاد و قیمت دلار از حدود 5 هزار و 210 تومان در فروردین 97 به 13 هزار و 100 تومان در اسفند سال گذشته رسید. از سوی دیگر طبق آمارهای رسمی از ابتدای سال 2019 تا اوایل ماه مه حدود 30درصد از ارزش پول ملی کاهش یافت. در این راستا اقداماتی برای کنترل بازار ارز و جلوگیری از افزایش بیشتر قیمت‌ها صورت گرفت.
بلومبرگ در گزارشی با برشمردن مشکلات ایران پس از تحریم‌های نفتی و خروج شرکت‌های خارجی از ایران، به بررسی سیاست‌های ارزی و پولی که کشور برای مقابله با آن در پیش گرفته، پرداخت. بلومبرگ معتقد است ایران توانسته اثرات منفی تحریم‌ها بر اقتصاد را مدیریت کرده و مانع از کاهش ارزش بیشتر دلار شود. اولین اقدام، استفاده از سیستم چندنرخی ارز بود تا بتواند وضعیت بازار سیاه را که در آن عرضه و تقاضا به صورت نامحدود و خارج از قیمت ارز دولتی 4200 تومان بود، کنترل کند. پس از آن و برای بهبود اوضاع تجارت، سامانه نیما برای بازرگانان راه‌اندازی شد. هر چند در ابتدا و به‌دلیل تفاوت بین نرخ ارز بازار و نرخ ارز در سامانه نیما، بسیاری از صادرکنندگان ترجیح دادند ارز خود را در بازار غیررسمی بفروشند تا سود کسب کنند. هر چند که در ماه‌های اخیر بانک مرکزی توانست با اعمال سیاست‌های پولی، نرخ ارز در بازار آزاد را به سامانه نیما نزدیک کند. با این اقدام شرکت‌های بیشتری تشویق شدند تا ارز حاصل از صادرات خود را در سامانه نیما بفروشند. طبق آخرین آمار ارایه شده توسط اتاق بازرگانی تهران از ابتدای سال 98 تا 20 مرداد، 6.6 میلیون یورو ارز به این سامانه تزریق شده است.
اقدام دیگری که دولت برای کاهش آسیب‌پذیری در قبال تحریم‌ها اتخاذ کرد، حذف چهار صفر از پول ملی است. همتی در توضیح این اقدام گفت: حذف صفر از پول ملی در کنار سایر اقدامات اساسی بانک مرکزی برای اصلاح نظام بانکی و به‌کارگیری ابزارهای نوین سیاست‌های پولی و شیوه‌های جدید و کارآمد نظارت بر بانک‌ها خواهد بود و عملیاتی شدن آن عملا متاخر بر اصلاحات بانکی خواهد بود. به گفته رییس کل بانک مرکزی، اصلاح نرخ برابری پول ملی از طریق حذف صفرها وجهه پول ملی را در صحنه بین‌المللی ارتقا می‌بخشد و اقدامی است که در بسیاری از کشورها کنار سایر اقدامات، سرآغازی برای اصلاحات جدی اقتصادی است؛ نکته‌ای که بلومبرگ در گزارشی نیز به آن پرداخت و معتقد است ایران توانست با اتخاذ سیاست‌های پولی مناسب در دوران تحریم، تا حدی ارزش پول ملی‌اش را حفظ کند.
چارلز رابرتسون، اقتصاددان ارشد در گفت‌وگو با بلومبرگ ضمن تایید این موضوع که حذف چهار صفر از پول ملی در شرایطی که ریال تحت فشار شدید تحریم‌ها و کاهش عایدی‌های نفتی است، می‌تواند تاثیرات روانی داشته باشد. او در این خصوص ادامه داد: اگر برابری ارز ایران و امریکا معادل ۱۲ تومان به‌ازای هر دلار باشد خیلی بهتر از آن است که معادل ۱۲ هزار تومان به‌ازای هر دلار باشد. ایران همچنان تلاش می‌کند که بازار ارز غیررسمی و نرخ ارز در سامانه نیما را در شرایط با ثبات حفظ کند.
