ذوالنور، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس: آمریکا حمله کند، عمر باقیمانده اسرائیل به نیم ساعت هم نخواهد رسید
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی در گفتگوی تفصیلی با شبکه العالم توضیحاتی پیرامون اقدامات آمریکا علیه ایران، برجام، معامله قرن و سرنگونی پهپاد متجاوز آمریکایی ارائه داد.
به گزارش ایسنا، گفت‌وگوی مجتبی ذوالنور، رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با شبکه خبری العالم به شرح ذیل است:
در انتخابات اخیر جنابعالی به عنوان رئیس جدید کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس منصوب شدید، چه اقداماتی در دستور کار خود قرار دادید؟
ذوالنور: باید خدمت شما عرض کنم که کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس دو عنوان دارد؛ یکی بحث امنیت ملی و دیگری سیاست خارجی. در موضوع امنیت مباحث زیادی وجود دارد که شامل امنیت داخلی و امنیت خارجی می‌باشد یعنی عمق استراتژیک بیرونی و عمق امنیت داخلی. امنیت دارای ابعاد مختلف می‌باشد و الان چیزی که در دستور کار من قرار دارد ایجاد تشکیلات جدید در درون کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس است که به موضوع امنیت اقتصادی بپردازد.
موضوع امنیت اقتصادی یکی از مباحث مهم ما می‌باشد. دشمنان ما در منطقه حضور پیدا کرده اند و ایالات متحده آمریکا نیز در منطقه شرارت می‌کند و منطقه را ناامن کرده است و به همین خاطر کمیسیون امنیت ملی مجلس برای کم کردن آثار سوء شرارت آمریکا فعال خواهد بود.
امروز یکی از این شرارت‌ها که یک مثلث شوم آن را بوجود آورده است معامله قرن می‌باشد که از هم اکنون پیش بینی می‌شد که شکست خورده است. این مثلت شوم را آمریکا و اسرائیل و بعضی از کشورهای سرسپرده منطقه بوجود آورده اند. معامله قرن حتماً شکست خواهد خورد زیرا با فطرت و منافع مسلمانان سازگاری ندارد و در تضاد می‌باشد. برنامه‌های خیلی حساب شده تر از این که حتی جریان سازش هم پشت آن بود و بعضی از جریان‌های مقاومت با آن همراهی داشتند محکوم به شکست شد چه برسد به معامله قرن که از ابتدای شکل گیری آن تمام جریانات اسلامی و مقاومت مقابل آن قرار گرفتند. این اولین و آخرین تلاش دشمنان اسلام و منطقه نیست و نخواهد بود. کمیسیون امنیت ملی مجلس در موضوع امنیت بصورت جدی ورود خواهد کرد.
در بحث سیاست خارجی بحث تقویت دیپلماسی را خواهیم داشت و به دولت کمک خواهیم کرد که فعال‌تر از گذشته در ارتباط با کشورهای منطقه، کشورهای همسایه، کمک متقابل، ارتباطات اقتصادی، مقابله با تحریمی که دشمنان ما به ناحق بر ما تحمیل کردند بصورت جدی ورود پیدا کنیم و تلاش بیشتری کنیم.
تحریم‌های جدید آمریکا علیه جمهوری اسلامی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ذوالنور: تحریم‌های جدید آمریکا جدید نیست بلکه در حقیقت یک ژست تبلیغاتی و رسانه‌ای است آنها تا الان اگر هم کاری نکرده اند نه اینکه نخواستند بلکه نتوانستند انجام بدهند. اشاره کنم اخیراً هشت نفر از مسئولین سپاه را تحریم کرده اند که شامل: فرمانده نیروی زمینی، دریایی و هوایی و بعلاوه پنج فرمانده منطقه دریایی و این هم بار چهارم است که سپاه را تحریم کرده اند، سه بار قبلی هم گفتند سپاه قدس یک نیروی تروریستی است بار دوم در کاتسا بود که کل سپاه را تحریم کردند و ابتدای سال جاری باز هم کل سپاه را تحریم کردند این بدان معناست که وقتی کل سپاه را تحریم کردند فرماندهان هم جزو آن می‌باشند و وقتی مجدد هشت فرمانده سپاه را مجدد تحریم می‌کنند در واقع همان تحریم قبلی می‌باشد و چیز جدیدی نمی‌باشد اینکه وزیر امور خارجه ما را تحریم کرده اند خلاف قوانین بین المللی است و اجرای آن هم شدنی نیست یعنی اگر سازمان ملل و بعضی از مجامع بین المللی که در آمریکا است آنها نمی‌توانند مانع سفر دیپلماتیک ما شوند، در ارتباط ما با دولت‌ها امکان اجرایی کردن تحریم وجود ندارد و من به مردم اطمینان می‌دهم که وزارت امورخارجه و دیگر دیپلمات‌ها به فعالیت خود ادامه می دهند و این تحریم تأثیری نخواهد داشت.
این تحریم‌ها نشان می‌دهد که آنها شناختی بر جامعه ما ندارند به گونه‌ای که رئیس جمهور آمریکا به جای اینکه نام مبارک مقام معظم رهبری را بیاورد آیت الله خمینی گفتند، یعنی اینقدر از زمان عقب هستند و کودنی را نشان می‌دهند. ضرب المثلی در فارسی داریم که می‌گوید دروغگو فراموش کار می‌شود یعنی اینها چون سیاست شأن بر یک مبنای استوار و صادقانه نیست دچار تضاد می‌شوند لذا سردرگم می‌شوند و رفتار ما چون در اختیار آنها نیست نمی‌توانند پیش بینی کنند از این رو مجبورند مرتب موضع عوض کنند و فضاحتی در دنیا خودشان برای خودشان درست کردند و لازم نیست ما چندان با آنها درگیر شویم.
واکنش ایران به این اقدامات چگونه خواهد بود؟
ذوالنور: جمهوری اسلامی ایران در جهت رسیدن به اهدافش صبور است، کارهای آمریکا اقدامات جدیدی نیست و ما هم همان مسیر خودمان را ادامه می‌دهیم. اگر آمریکا و اروپا فهم درستی داشته باشند و حماقت نداشته باشند، مسیرشان را عوض می‌کنند، اینها احمق هستند، اینها می‌توانند نگاهی به گذشته کنند؛ هر جا و در هر بخشی که ما را تحریم نکردند رشد ما معمول بوده یا حتی ممکن است رشد نکردیم چون اتکای ما به بیرون بوده است و هر جا را که تحریم کردند رشد ما بیشتر بوده است مثل مسئله هسته‌ای و … لذا مسیر را کج می‌روند.
ارزیابی شما از اقدام اخیر نیروهای مسلح جمهوری اسلامی در ساقط کردن پهپاد متجاوز آمریکایی چیست؟
ذوالنور: سامانه‌ای توانست پهپاد آمریکایی را بزند که توسط نیروی هوایی سپاه ساخته شده است اگر چیزی در وزارت دفاع ما ساخته شود معمولاً کار بیشتری روی آن شده است، نیروی هوایی وظیفه اش عملیات و تاکتیک است و تولید سلاح نیست و این یک سطح پایین از پدافند ماست ولی پهپاد جاسوسی آمریکایی قله تکنولوژی آمریکا بود. سطح پایین تکنولوژی ما سطح بالای تکنولوژی آمریکا را مغلوب کرد. خوب است مخاطبان بدانند از این مدل هواپیمای ساقط شده فقط سه مدل در دنیا داریم. درحقیقت امریکایی‌ها دستشان رو شد که یک غول و هیولای مهیب در ظاهر هستند اما از درون به شدت آسیب پذیرند و پوکی استخوان دارند.
این کار چند پیامد دارد؛ یک پیغام به آمریکایی‌ها است که زمان “بزن در رو” تمام شده است. جایی که پهپاد جاسوسی هدف قرار گرفت همان جایی بود که چندسال پیش هواپیمای مسافربری ما را هدف قرار دادند. آن زمان می‌توانستند بزنن اما الان می‌خورند. ما به سطحی از بازدارندگی دفاعی رسیدیم که اگر امروز دشمن بزند ۱۰ برابر می‌خورد.
نکته دوم اینکه؛ جبهه مقاومت امیدوار شد که اتکا و همراهی شأن با کشوری است که از توانمندی‌های محیرالعقولی برخوردار است و نکته سوم پیام به کشورهای منطقه بود، کسانی که تکیه به دیوار آمریکا زدند امروز این فضاحت آمریکا و اقتدار ایران را می‌بینند. اینها باید برگردند و بدانند جمهوری اسلامی برای هیچ کشوری تهدید نیست. توان نظامی ایران دفاع محور است نه هجومی. ما برای دفاع از خودمان و منطقه کار کردیم بنابراین کشورهای منطقه می‌توانند در کنار جمهوری اسلامی احساس آرامش کنند. جمهوری اسلامی هم قادر است امنیت خلیج فارس را حفظ کند و هم قادر است دوست خوبی برای کشورهای منطقه باشد و هم قادر است جریان انرژی را در منطقه تضمین کند و لذا کشورهایی که سرسپردگی دارند تجدیدنظر کنند.
پیام چهارم پیام به خود ملت ما بود، در پی خروج ترامپ از برجام و تحریم‌ها برخی مردم فکر می‌کردند غرور ملی بر باد رفته است اما حوادث پیاپی این چند هفته اخیر یعنی انتصاب سردار سلامی به عنوان فرمانده سپاه و یکی از استراتژیست‌های جهان اسلام و دنیا و بعد از آن جواب قاطع مقام معظم رهبری به پیام ترامپ که وی را تحقیر و لِه کرد و بسیاری از کشورها از جمله ژاپنی‌ها گفتند ای کاش ما چنین رهبری داشتیم و پس از آن ساقط کردن پهپاد امریکایی، امیدواری و احساس غروری در مردم ما ایجاد کرده است.
ارزیابی شما صحبت‌های ترامپ مبنی بر جلوگیری از حمله به ایران را چه طور می‌بینید؟
ذوالنور: این حرف امریکا که ما رفتیم حمله کنیم و ۱۰ دقیقه قبلش این را لغو کردیم بلوف سیاسی است اینها اگر نتیجه حمله‌شان را موفق می‌دیدند لغو نمی‌کردند و قطعاً اتفاق می‌افتاد. اولاً اصلاً به قیافه اقای ترامپ نمی آید؛ ترامپ یک تاجر است و دنبال سود مادی است. او مرد جنگ نیست. دوم تمام افرادی که مورد مشورت اقای ترامپ هستند نتیجه حمله را شکست امریکا می‌دانستند. سوم اینکه ما کارهایی کردیم که بازدارندگی ایجاد کرده است. آمریکا ۳۶ پایگاه در منطقه دارد به علاوه رژیم صهیونیستی. امروز ما اشراف اطلاعاتی داریم، امروز تغییرات در پایگاه‌های آمریکا را به صورت لحظه‌ای رصد می‌کنیم.
پس آن قبیل سخنان صرفاً یک بلوف و ژست تبلیغاتی و رسانه‌ای بود، دوماً این که اگر بخواهند این کار را بکنند قدرت ما بسیار کوبنده است، من به شما عرض می‌کنم که اگر آمریکا این کار را بکند یعنی آمریکا حمله‌ای به ما بکند، تمام مدت عمر باقیمانده اسرائیل به نیم ساعت نخواهد رسید.
ما با حول و قوه الهی همه چیزمان را آماده کردیم ما قصد حمله به هیچ کشوری نداشته ایم چهل سال انقلاب اسلامی هم این را نشان می‌دهد ولی اگر آنها تعرض کنند ما قادریم هر پایی که به سمت خاک ما بیاید قطع کنیم هر دستی که به خاک ما دراز بشود آن دست را ببریم کما اینکه وقتی به پهپاد آمریکایی اخطار دادیم که وارد منطقه ما نشو و شد، هفت کیلومتر وارد آسمان منطقه ما شدند ما هیچ گونه اغماضی نکردیم و فوراً پهپاد آنها را زدیم ما قادر هم بودیم هواپیمای جاسوسی دیگرشان با سی و پنج سرنشین را بزنیم اما به خاطر مسائل انسان دوستانه آن را نزدیم یعنی هم ثابت کردیم مقتدریم هم ثابت کردیم جوانمردیم.
بنابراین اگر آمریکایی‌ها بخواهند تعرض کنند ما همه سناریوها را بررسی کرده ایم ، همه راه‌ها را پیش بینی کرده ایم آمادگی کامل داریم که آمریکایی‌ها هر جور عمل کردند جواب تلخ‌تر بشنوند. مثلاً آمریکایی‌ها می‌گویند فلان ناو ما شصت هفتاد فروند هواپیما همراه دارد، هرچی بخواهند ما را از ناو بترسانند هیکلش درشت‌تر است وقتی هدف و سیبل درشت‌تر باشد زدنش راحت تر است، چند تا هواپیما می‌خواهد از روی آن بلند شود ما یک ناو هواپیمابر با حدود هفت هزار خدمه زیر آب غرق خواهیم کرد و به قوه الهی ما بر همه اینها قادر هستیم و اگر آنها تعرض کنند ما برای مقابله هیچ چیز کم نداریم و آمادگی مان کامل است.
من باید عرض کنم که کشورهای منطقه مثل عربستان سعودی خیلی تلاش کردند آمریکا را وارد درگیری علیه ما کنند حتی چند وقت پیش عربستان سعودی اعلام آمادگی کرد که تمام هزینه‌های حمله نظامی آمریکا علیه ما را بپردازد ولی آمریکایی‌ها اگر عاقل باشند نمی‌کنند کما اینکه نکردند، ما پیش بینی نمی‌کنیم در آینده نزدیک برخورد نظامی بین ایران و آمریکا صورت بگیرد ولی خودمان را برای شرایط مختلف آماده کرده ایم اگر آنها دست به جنون و حماقت بزنند رفتارمان در مقابل آنها پشیمان کننده خواهد بود.
باید من عرض کنم که خواری و ذلتی که ما امروز در حکام بعضی از کشورها مثل عربستان سعودی و امارات می‌بینیم، تاریخ جهان اسلام سراغ نداشته است الا در زمانی که انورسادات اسرائیل را به رسمیت شناخت. امروز ما آن ذلت را در بعضی از کشورهای عربی و اسلامی منطقه داریم می‌بینیم و واقعاً این یک زخمی بر دل مسلمان‌ها و ملت‌های این کشورها است که امروز می‌بینند حکام عربستان و امارات برای تحقق معامله قرن منافع مسلمان‌ها را فدای اسرائیل می‌کنند. دستشان در دست سران اسرائیل است و به عنوان نوکرها و نیروهای نیابتی رژیم صهیونیستی در جهان اسلام تلاش می‌کنند و تفرقه ایجاد می‌کنند، مسلمان کشی راه انداخته اند، گروه‌های تکفیری سلفی را ایجاد کردند که امروز بی گناهان را قتل عام می‌کنند و در بین مسلمان‌ها نسل کشی می‌کنند و یقیناً اینها پشیمان خواهند شد.
آمریکا در منطقه ماندگار نخواهد بود. خود مردم این کشورها هم این حقارت را نمی‌پذیرند و از آن طرف هم امتحان کرده اند ؛ عربستان خیلی خرج کرد آیا تکفیری‌ها و داعشی که با پول نفت بادآورده عربستان ایجاد شد توانست اهداف شوم آنها را پیاده کند آیا عربستانی که می‌خواست مشکل سوریه را سه ماهه حل کند توانست ظرف چند سال به اهدافش برسد؟ اگر روند را در این چند سال نگاه کنیم آنها می‌خواستند یمن را یک هفته‌ای تمام کنند قبل از این جنگ فرسایشی، ما یادمان نرفته است نیروهای مسلح عربستان با لشگرکشی نظامی تا عمق خاک یمن می‌آمدند سرکوب می‌کردند و برمی گشتند. ولی امروز هر چه جلو می‌رویم ما می‌بینیم که یمنی‌ها اقتدارشان بیشتر و عربستان ذلتش بیشتر می‌شود. امروز قادرند اعماق عربستان را مورد هدف قرار بدهند ما یادمان نرفته که جنگ شش روزه، چرا می‌گویند جنگ شش روزه؟ چرا نمی‌گویند جنگ ۱۹۶۷؟ چرا زمان و تاریخ آن را نمی‌گویند؟ چرا نمی‌گویند جنگ فلان منطقه بین اعراب و اسرائیل؟ چرا می‌گویند جنگ شش روزه؟ می‌خواهند القای ضعف کنند یعنی شما کشورهای عربی و اسلامی همه ظرفیت تان شش روز دوام آورد. من سوال می‌کنم آیا آن زمان انسجام در بین کشورهای عربی بیشتر بود یا امروز؟ آن موقع شخصیت‌هایی مثل جمال عبدالناصر در جهان عرب بودند که توانستند ارتش‌های عربی را متشکل کنند و مقابل اسرائیل بایستند ولی چند روز دوام آوردند شش روز، یا امروز تشکل در کشورهای عربی بیشتر است؟ امروز اصلاً به هم ریخته است دستشان در دست نتانیاهو و آمریکاست ولی چه جور می‌شود که نبرد سی و سه روزه اتفاق می‌افتد نه شش روز، نبرد پنجاه و دو روزه اتفاق می‌افتد، نبرد هشت روزه اتفاق می‌افتد. در تعرض اخیر اسرئیل به غزه، شما هم شاهد بودید اسرائیل بیست و چهار ساعت بیشتر دوام نیاورد هیئت‌ها را به سمت مصر گسیل کرد که مقاومت را مجبور کند تا آتش بس را بپذیرد و تمام شروط مقاومت را هم اسرائیل پذیرفت پس امروز به حمدالله مقاومت در حال شکل گیری است سران امارات و عربستان و بعضی از کشورهایی که سرسپرده هستند پشیمان می‌شوند و راهشان کج است. باید با خواسته مسلمانان همراه بشوند.
ارزیابی شما از سیاست خارجی ایران چیست؟ روند اجرایی شدن برجام را چگونه می‌بینید؟
ذوالنور: چند نکته را باید خدمت شما عرض کنم. نکته اول اینکه جمهوری اسلامی خواستار هیچگونه تنش و چالش در منطقه و دنیا نیست. دوم آنکه جمهوری اسلامی خواستار ارتباط گرم با دنیاست. ما در ابتدای انقلاب اعلام کردیم که با دو کشور و یک رژیم ارتباط نداریم. آمریکا که البته خودش ارتباطش را با ما قطع کرد و ایران آغازگر قطع ارتباط نبود و کشور دیگر آفریقای جنوبی که آپارتاید در آن کشور حاکم بود. وقتی که آپارتاید ساقط شد و آقای ماندلا و انقلابیون حکومت را در دست گرفتند، ما با این کشور ارتباطات سازنده‌ای برقرار کردیم بگونه ای که امروز آفریقای جنوبی از جمله کشورهایی است که جمهوری اسلامی ارتباط بسیار خوبی با آن دارد. تنها رژیمی هم که با آن ارتباط نداریم، رژیم منحوس صهیونیستی است که ما آن را دولت نمی‌دانیم چرا که غاصب و نامشروع است. با سایر کشورها خواستار ارتباط بوده و هستیم. لذا ما با دنیا به دنبال قطع ارتباط نیستیم.
سوم آنکه اگر اروپایی‌ها دنباله روی آمریکا را ترک کنند، استقلال داشته باشند و به هویت خودشان احترام بگذارند، باید به وعده‌هایشان عمل و منافع جمهوری اسلامی را در برجام تأمین نمایند و خلاء بدعهدی و خروج آمریکا از این توافق را پر کنند. البته من معتقدم که اروپا مانند آسمانی ابری است که رعد و برق دارد اما بارش ندارد. در این مدتی که از برجام گذشته متأسفانه اروپا به وظیفه اش در قبال این توافق عمل نکرده است. بیش از یک سال است که آمریکا از برجام خارج شده اما اروپا در این مدت فقط حرف زده و هیچ وقت در عمل، اقدامی انجام نداده است. برخی دیپلمات‌های ما می‌گفتند که اروپا اراده اش را دارد اما توان عمل ندارد، من خلاف این جمله را می گویم: اروپا حتی اراده اجرای برجام را هم ندارد. اروپا به این علت اراده عملیاتی کردن این توافق را ندارد که نمی‌خواهد هزینه آن را پرداخت کند.
چهارمین نکته این است که جمهوری اسلامی از مذاکره خسته نمی‌شود. ما خواستار بر هم زدن برجام نیستیم ولی این طور هم نیست که اگر حقوق ما در برجام تأمین نشد، مرتکب کار عبث شویم و برجام را ادامه دهیم. ما سطح تعهداتمان را در برجام به صورت متناظر با اقدامات طرف مقابل تغییر می‌دهیم. ما گام به گام و تقابلی در این زمینه پیش می‌رویم. هر اقدام آنها با واکنش متناسب ما مواجه خواهد شد. اگر وظیفه شأن را انجام ندادند ما نیز به وظیفه خود عمل نمی‌کنیم. تا ۱۶ تیر اگر به وظایف تعیین شده شأن عمل کردند، ما وارد اقدامات بعدی نخواهیم شد اما اگر اقدام لازم را انجام ندادند ما کار بعدی‌مان را شروع می‌کنیم.
کار بعدی ما این است که راکتور ۴۰ مگاواتی آب سنگین اراک را به حالت اول برمی گردانیم. برجام گفته حداکثر ۱۳۰ تن آب سنگین و ۳۰۰ کیلوگرم اورانیوم غنی شده می‌توانیم ذخیره داشته باشیم. بر این اساس ما آب سنگین را می‌فروختیم و اورانیوم غنی شده مان را یا می‌فروختیم و یا با کیک زرد (اورانیوم طبیعی) معاوضه می‌کردیم. وقتی آمریکا اعلام کرده که ایران دیگر نمی‌تواند آب سنگین و اورانیوم غنی شده خود را از کشور خارج کند، ما بر اساس برجام تولیدمان را ادامه می‌دهیم. پس زمانی که طبق برجام تولید این دو محصول مجاز است اما امکان خروج آن از کشور نیست، انباشت ما افزایش می‌یابد. این موضوع مربوط به همین دو ماه منتهی به ۱۶ تیر است. پس از طی این مدت، هر چند برجام گفته ۶۷/۳ درصد می‌توانیم اورانیوم را غنی سازی کنیم اما قبل از برجام ما غنی سازی ۲۰ درصدی داشتیم. بنابراین نخست ما تا هر درصدی که نیازهای صلح آمیزمان اقتضا کند، غنی سازی اورانیوم را بالا می بریم. دوم اینکه ما سانتریفیوژهای جدیدی نصب خواهیم کرد. اکنون نسل پیشرفته سانتریفیوژهایمان آماده کار است. ما در نطنز با p۱ در حال غنی سازی اورانیوم هستیم اما ما نسل IR۸ را آماده سازی کرده ایم که ۲۴ تا ۲۷ برابرِ P۱، قدرت تولید، سرعت و خروجی دارد. این تکنولوژی هم در نطنز و هم در فردو قابل پیاده سازی و اجراست. همچنین ما پروتکل الحاقی را به علت برجام پذیرفتیم. اگر آمریکا کارشکنی کند، اجرای پروتکل الحاقی را تعلیق خواهیم کرد چرا که اجرای این پروتکل داوطلبانه بوده و الزامی در پذیرش آن نداشته ایم. ما گزینه‌های متعددی پیش رو داریم حتی می‌توانیم خروج از NPT را در دستور کار قرار دهیم. وقتی اجازه ندهند از منافع ان. پی. تی (که حداقلش دستیابی به تکنولوژی صلح آمیز انرژی هسته‌ای است) بهره مند شویم، با چه منطقی باید به محدودیت‌هایش پایبند باشیم و چرا باید عضویت مان در ان. پی. تی ادامه یابد. ما گزینه‌های متعددی داریم که برای آنها پشیمان کننده خواهد بود یعنی آنها هستند که از این اقدامات متضرر می‌شوند. بنابراین بهتر است به وظایفشان عمل کنند و آمریکا هم عاقل باشد. آنها می‌دانند که زبان تحریم و تهدید پاسخگو نیست. ملت ایران، ملتی غیور و رشید است.
ما با حول و قوه الهی در حال بی اثر کردن تحریم‌ها هستیم و این دوران هم می‌گذرد. آمریکا هر اقدامی که در توانش بود انجام داد و دیگر چیزی برایش باقی نمانده است. هر چه به سمت جلو پیش برویم وضعیت اقتصادی کشور باثبات تر و معیشت مردم بهتر خواهد شد، اتکای ما به نفت کاهش خواهد یافت چرا که جایگزینی‌هایی برای درآمد نفت پیش بینی کرده ایم. همچنین با حرکت رو به جلویی که خواهیم داشت اتکای ما به غرب کمتر می‌شود. ما در این زمینه بحث جایگزین‌های منطقه‌ای را داریم و درباره روش‌ها و تاکتیک‌های اجرای برنامه‌هایمان نیز تمهیدات و پیش بینی‌های لازم را اتخاذ کرده ایم.
