دولتهای حاشیه خلیج فارس چه نگاهی به پیشنهاد ظریف درباره «پیمان عدم تجاوز» دارند؟
یک کارشناس مسائل منطقهای پیشنهاد ایران در مورد امضای توافق عدم تجاوز با دولتهای حاشیه خلیج فارس را یک پیشنهاد حکیمانه میداند که متمرکز بر دو پیشینه مهم است.
در ادامه این مطلب آمده است: او در گفتگو با الجزیره تصریح کرد که اولین پیشینه به تلاشهای مستمر برای پیوستن ایران به مناطق تحت نفوذ آمریکا، از طریق فشارها، تهدیدات و تحریمها باز میگردد و پیشینه دوم، به در معرض خطر قرار گرفتن امنیت خلیج فارس پس از اشغال کویت مربوط میشود؛ آنچه که باعث شد امنیت خلیج فارس در دستان آمریکا و دولتهای اروپایی باشد.
وی خاطر نشان کرد که ایران منافع مشترکی با دولتهای حاشیه خلیج فارس دارد که در ایجاد نزدیکی امنیتی تازهای متکی بر معاهده عدم تجاوز نمود مییابد؛ بویژه در شرایط فعلی که فشارهای آمریکا افزایش یافته و این کشور در ازای حمایت از دولتهای خلیج از آنها باج میگیرد.
به عقیده این کارشناس مسائل منطقه، اقدام اخیر تهران دارای ابعاد منطقهای است و این پیشنهاد ایران میتواند احتمال درگرفتن جنگ از سوی آمریکا را تضعیف کند. به این شکل ایران قصد دارد یک نوع نزدیکی در روابط خود با دولتهای خلیج فارس ایجاد کرده و صفحه تازهای براساس احترام متقابل میان خود و این دولتها بگشاید.
آیا ایران امتیاز میدهد؟
در مقابل، حسین جمال، پژوهشگر مسائل منطقهای و بین المللی معتقد است که پیشنهاد ایران در صورت ارائه امتیازهایی از سوی آن میتواند مورد بررسی قرار گیرد؛ که یکی از شروط آن، تغییر لحن سیاسی ایران و افزایش تماسها با دولتهای منطقه است.
جمال، هدف تحرکات دیپلماتیک ایران، جلوگیری از شعله ور شدن جنگ در منطقه است. این در حالی است که آمریکا به ادامه صادرات نفت و حفظ راههای امن برای انتقال آن تمایل زیادی دارد.
وی میافزاید: در دولت آمریکا عقلایی هم پیدا میشوند که خواهان جنگ نیستند؛ بویژه آنکه نتایج جنگ هرگز به انتخاب مجدد ترامپ کمک نمیکند و هدف رئیس جمهور آمریکا ادامه فشارها برای بازگشت ایران به میز مذاکره است.
پیشنهاد جدی یا مانور؟
لقاء مکی، از پژوهشگران برجسته مرکز مطالعات الجزیره نیز تاکید میکند که ائتلاف امارات-عربستان، ربطی به انگیزههای داخلی آنها ندارد و اقدامات آنها در رابطه با ایران، تنها در چارچوب نقشه فراگیری جای میگیرد که به اهداف آمریکا و اسرائیل در منطقه خدمت میکند.
مکی تصریح کرد که شرایط فعلی منطقه علیه ایران بوده و تلاش میکند آن را نابود کند؛ به این دلیل که برخی دولتهای خلیج فارس قدرت ایران را تهدیدی برای استقرار منطقه میدانند.
وی تاکید کرد که انجام گفتگو با تهران نیازمند یک تصمیم داخلی و به دور از تاثیرات خارجی است؛ اما مکی بعید دانست که در سایه وجود نقشه آمریکا برای تسلیم شدن ایران، چنین گفتگویی بین این کشور و دولتهای عربی صورت گیرد.