آیا جانشین متیس در پنتاگون می‌تواند در مقابل جنگ طلبی بولتون و پمپئو بایستد؟
پولیتیکو نوشت: تهدیدهای نظامی دولت آمریکا علیه ایران باعث شده است که بسیاری از مخالفان اقدام نظامی نسبت به بی‌تجربگی پاتریک شاناهان، سرپرست جدید وزارت دفاع ابراز نگرانی کنند. آن‌ها توانایی وی برای ایستادن در مقابل افراد جنگ‌طلبی همچون جان بولتون را زیر سؤال می‌برند.
به گزارش انتخاب؛ در ادامه این مطلب آمده است: شاناهان تقریباً دو سال قبل به پنتاگون ملحق شد و پیش از آن در دولت کار نکرده بود. او چهار ماه قبل به عنوان سرپرست موقت وزارت دفاع انتخاب شد. شاناهان در مقایسه با جیمز متیس، وزیر دفاع سابق تمایل کمتری برای کنترل افکار خطرناک ترامپ و مشاورانش نشان داده است.
اما مقامات سابق دولت آمریکا نگرانند که تیم ترامپ در مسیر تقابل نظامی با ایران قرار گرفته است. آن‌ها معتقدند که شاناهان در بحث‌های داخلی در کاخ سفید زیر سایه مشاوران ترامپ همچون جان بولتون، مشاور امنیت ملی و مایک پمپئو، وزیر امور خارجه قرار گرفته است. روزنامه نیویورک‌تایمز روز دوشنبه گزارش داد که شاناهان برنامه‌ای را برای بولتون آماده کرده است که مطابق با آن 120 هزار سرباز آمریکایی در صورت نیاز به خاورمیانه ارسال خواهند شد. این گزارش باعث افزایش نگرانی‌ها در مورد تقابل نظامی شده است.
جیمز متیس در ماه دسامبر بعد از بحث با ترامپ بر سر استراتژی سوریه استعفا داد. متیس به طور مکرر در طول دوره فعالیت خود تلاش کرد جلوی سیاست‌هایی که افسران نظامی با آن‌ها مخالف بودند را بگیرد. برای مثال می‌توان به حمله موشکی آمریکا به سوریه در سال 2018 اشاره کرد. اما منتقدان شاناهان معتقدند که او در مقایسه با متیس توانایی کمتری برای کنترل ترامپ دارد.
یکی از مقامات سابق پنتاگون در مصاحبه با ما گفت: «شاناهان ضعیف‌ترین فرد در حلقه نزدیکان ترامپ است. او تجربه‌ای در مورد این تصمیم‌گیری‌ها ندارد و دانشش در مورد مسائل نظامی در حد صفر است. واقعیت این است که شاناهان تجربه و جدیت جیمز متیس را ندارد. بولتون نیز از سال‌ها حضور خود در دولت بهره می‌گیرد».
یان گلدنبرگ، کارشناس باسابقه در حوزه سیاست خارجی که سابقه حضور در پنتاگون و وزارت خارجه دولت اوباما را دارد نیز با این ارزیابی موافق است. وی می گوید: «بدون شک بولتون و پمپئو قدرت بیشتری نسبت به شاناهان دارند. او تجربه لازم برای ایستادن در مقابل بولتون و پمپئو را ندارد».
بولتون و پمپئو در هفته‌های اخیر لحن خصمانه‌ای نسبت به ایران گرفته‌اند. بولتون برای مدتی طولانی به دنبال تغییر نظام ایران بوده است و سابقه فعالیت در دولت چهار رئیس‌جمهور را دارد. او تهدید کرد که هر گونه تهاجم ایران با پاسخ قاطع روبرو خواهد شد. پمپئو نیز در دیدار با متحدان اروپایی در بروکسل موضع محکمی گرفت.
آخرین اقدامات دولت ترامپ در کمپین فشار حداکثری خود علیه ایران و نیروهای نیابتی‌اش در منطقه شامل اعمال تحریم‌های سخت‌تر و ارسال بمب‌افکن و ناوهای جنگی به منطقه بوده‌اند. ترامپ روز سه‌شنبه گزارش روزنامه نیویورک‌تایمز در مورد ارسال 120 هزار سرباز آمریکایی به عراق را رد کرد. البته او استفاده از اقدام نظامی علیه ایران را رد نمی‌کند. ترامپ در مصاحبه با خبرنگاران گفت: «ما هنوز برای ارسال سربازان خود برنامه‌ریزی نکرده‌ایم. اگر مجبور باشیم، مطمئن باشید که سربازان بیشتری را به منطقه ارسال خواهیم کرد».
شاناهان از ماه ژانویه هدایت پنتاگون را بر عهده داشته است. کنگره آمریکا در سال 2017 وی را به عنوان معاونت وزارت دفاع تأیید کرده بود.
بعد از آنکه جیمز متیس به خاطر تصمیم ترامپ برای خروج سربازان آمریکایی از سوریه استعفا داد. مقامات هر دو حزب آمریکا از فقدان افراد میانه‌رو در تیم امنیت ملی ترامپ ابراز نگرانی کرده‌اند.
سناتور تیم کین، عضو کمیته نیروهای مسلح کنگره در این ارتباط گفت: «من به دنبال فردی همچون جیمز متیس هستم که واقعیات را بدون تعارف به ترامپ بگوید».
جمهور خواهان نیز نگرانند که بعد از خروج جیمز متیس و افرادی همچون اچ آر مک مستر، مشاور امنیت ملی سابق و جان کلی، رئیس ستاد ترامپ از کاخ سفید نتوانند همچون گذشته بر روی افکار و رفتار ترامپ کنترل داشته باشند.
یکی از مقامات وزارت دفاع در مصاحبه با ما گفت که جیمز متیس در دوره فعالیت خود در پنتاگون معمولاً با اتخاذ رویکردهای تهاجمی علیه ایران و متحدانش مخالفت می‌کرد.
سال گذشته جیمز متیس و ژنرال جوزف دانفورد، رئیس ستاد مشترک آمریکا بر سر گزینه‌های نظامی علیه رژیم سوریه اختلاف‌نظر داشتند. البته در این مورد متیس و دانفورد ترامپ را قانع کردند که محدودترین گزینه نظامی یعنی حمله موشکی به تأسیسات شیمیایی سوریه را انتخاب کند.
اما در حال حاضر شاناهان در حال رقابت با افراد قدرتمندتری همچون بولتون و پمپئو است. بولتون در گذشته به عنوان سفیر آمریکا در سازمان ملل و معاون وزارت خارجه در امور تسلیحات و امنیت بین‌الملل انجام وظیفه کرده است. مایک پمپئو نیز سابقه حضور در کنگره و ارتش را دارد و به عنوان اولین رئیس سازمان سیا در دوره ریاست‌جمهوری ترامپ انجام وظیفه کرد.
البته برخی مقامات کنونی معتقدند که شاناهان می‌تواند از عهده این وظیفه برآید. یکی از مقامات پنتاگون در این ارتباط گفت: «مسلماً شاناهان در مقایسه با متیس گزینه خوبی برای هدایت وزارت دفاع نبوده است. اما به نظرم او تجربه و دانش کافی برای تعامل با وزارت خارجه و تسلط پیدا کردن بر اوضاع را دارد».
اما پنتاگون تاکنون در یکی از بحث‌های مرتبط با ایران شکست خورده است. ماه گذشته وزارتخانه‌های مختلف در مورد قرار دادن سپاه پاسداران ایران در فهرست سازمان‌های تروریستی اختلاف‌نظر داشتند. کاخ سفید و وزارت خارجه از این گزینه حمایت می‌کردند. اما مقامات پنتاگون معتقد بودند که این اقدام می‌تواند به حملات انتقام جویانه ایران علیه سربازان آمریکایی در منطقه منجر شود.
یکی از مقامات سابق پنتاگون اشاره کرد که سبک مدیریتی کُند شاناهان می‌تواند مانعی در مقابل تصمیم‌گیری سریع در زمان برنامه‌ریزی‌های نظامی ایجاد کند. او تاکنون به طور مستقیم دیدگاه‌های بولتون و پمپئو را به چالش نکشیده است.
یکی از مقامات دیگر وزارت دفاع در این ارتباط گفت: «شاناهان تجربه‌ای در مورد مسائل مرتبط با استقرار و سازمان‌دهی سربازان، تنش‌های نظامی و تعامل با دولت‌های خارجی ندارد. سوال اینجاست که با وجود سابقه طولانی بولتون و پمپئو در این حوزه‌ها، آیا آن‌ها در زمان تصمیم‌گیری توجهی به شاناهان خواهند داشت؟»
او ادامه داد: «در این مواقع تصمیم‌های حیاتی باید گرفته شوند. متأسفانه سبک مدیریتی شاناهان به تأخیر در تصمیم‌گیری‌ها منجر می‌شود. در حال حاضر او نمی‌تواند به ما کمک کند. علاوه بر این، شاناهان باید نمایندگان دو حزب را قانع کند و سربازان نسبت به رهبری او اطمینان داشته باشند. من مطمئن نیستم که او این توانایی را داشته باشد».
البته ایران و آمریکا در روز سه‌شنبه اقداماتی برای کاهش تنش‌ها انجام دادند. آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران در سخنرانی تلویزیونی خود گفت: «ما به دنبال جنگ نیستیم. آمریکا نیز از تقابل نظامی پرهیز خواهد کرد. آن‌ها می‌دانند که درگیری به نفعشان نخواهد بود».
پمپئو نیز در دیدار با سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه در مسکو گفت: «ما اساساً به دنبال جنگ با رژیم ایران نیستیم».
جان ابی زید، سفیر آمریکا در عربستان نیز در مورد تنش‌های اخیر صحبت کرد. در روزهای اخیر نفت‌کش‌های عربستانی مورد حمله پهباد قرار گرفتند. برخی مقامات آمریکایی تلاش کردند به سرعت ایران را مقصر جلوه دهند. اما سفیر آمریکا خواستار انجام تحقیقات کامل برای مشخص شدن دلیل این حادثه شد.
او در مصاحبه با خبرنگاران گفت: «باید تحقیقاتی در مورد این حادثه و دلیل آن انجام شود و سپس واکنش مناسبی نشان خواهیم داد. در حال حاضر، شروع یک درگیری نظامی به نفع ایران، آمریکا و عربستان نخواهد بود». یکی از مقامات عرب نیز در مصاحبه با ما گفت که ظاهراً ترامپ هیچ تمایلی به درگیری نظامی با ایران ندارد.
