وزیر انرژی آمریکا: ۶ مجوز همکاری مخفیانه هستهای با عربستان صادر شده
کنگره آمریکا در حالی نسبت به تلاشهای ریاض برای دستیابی به سلاح هستهای ابراز نگرانی کرده اند که «ریک پری» وزیر انرژی ایالات متحده گفت؛ دولت این کشور ۶ مجوز برای انتقال فناوری و همکاری هستهای به عربستان سعودی را صادر کرده است، اما از زمان دقیق صدور آنها اظهار بی اطلاعی کرد.
به گزارش بازتاب به نقل از آسوشیتدپرس، پری در جلسه استماع کمیته نیروهای مسلح سنا اظهار داشت، وزارت انرژی آمریکا از ژانویه ۲۰۱۷ تاکنون ۳۷ مجوز هستهای را تایید کرده که ۹ مورد آن با کشورهایی در خاورمیانه که ۶ قرارداد با عربستان و ۲ مورد دیگر با اردن بوده است.
سناتور دموکرات «تیم کین» از پری پرسد آیا صدور مجوز برای همکاری هستهای با عربستان پس از قتل جمال خاشقچی روزنامه نگار منتقد آل سعود در دوم اکتبر (دهم مهر ۱۳۹۷) تایید شده است یا نه. وزیر انرژی آمریکا پاسخ داد که زمان دقیق آن را نمیداند.
قانونگذاران آمریکایی ابرازنگرانی کرده اند در صورتی که فناوری هستهای این کشور بدون اجرای دقیق پادمانها به عربستان منتقل شود ممکن است ریاض برای دستیابی به سلاح هستهای تلاش کند.
در همین حال، سناتور دموکرات الیزابت وارن که عضو کمیته نیروهای مسلح سناست، به وزیر انرژی آمریکا گفت: با توجه به نقش محمد بن سلمان ولیعهد سعودی در قتل خاشقچی «این فکر بدی است که انتقال فناوری هستهای به عربستان حتی مورد بررسی قرار گیرد.» وارن بر جلوگیری از «دادن ابزار تولید سلاح هستهای به دولت عربستان» تاکید کرد.
رویترز چهارشنبه به نقل از منابع آگاه گزارش داده بود که پری ۶ مجوز برای فروش فناوری هستهای به عربستان و همکاری با این کشور در این زمینه صادر کرده است. به گزارش این خبرگزاری، دولت آمریکا به طور مخفیانه، طرح انتقال این فناوری به عربستان و ساخت دستکم دو نیروگاه هستهای در این کشور را دنبال کرده است.
تایید قراردادهای هستهای که به مجوزهای موسوم به «بخش ۸۱۰» معروف است به شرکتها امکان میدهد تا پیش از هر گونه توافقی برای ساخت نیروگاه هسته ای، همکاری و اقدامات اولیه در زمینه هستهای را آغاز کنند.
پری جزئیات این مجوزها را محرمانه خواند و گفت: شرکتهای آمریکایی که قرار است این کار را انجام دهند مایل هستند که اطلاعات مربوط به حقوق مالکانه آنها انتشار عمومی پیدا نکند.
**ترامپ متهم تلاش برای مخفی کردن مذاکرات با عربستان
«برد شرمن» عضو دموکرات مجلس نمایندگان آمریکا پیشتر در جریان جلسه استماعی در این مجلس گفته بود که مجوزهای هستهای معمولا اعلان عمومی میشوند. او دولت دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا را به تلاش برای مخفی کردن مذاکرات با عربستان متهم کرده بود.
به نوشته آسوشیتدپرس، مایک پمپئو وزیر خارجه آمریکا روز چهارشنبه در جلسه استماع کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان به گفته بود مقامهای این کشور تلاش میکنند «تا تضمین کنند نیروی هستهای که به عربستان داده میشود خطر (دستیابی آنها به سلاح هسته ای) را در بر نداشته باشد.» شرمن به پمپئو گفت که مجوزهای انتقال فناوری هستهای به عربستان یا باید علنی شود یا دستکم به اطلاع کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان برسد.
در همین حال، سناتورهای دموکرات و جمهوریخواه از «اداره مسئولیتهای دولتی» خواسته اند تا مذاکرات دولت ترامپ با عربستان را بررسی کند. گزارشها حاکی است که برخی مذاکرات بدون توجه به نظارتهای لازم و مندرج در «قانون انرژی اتمی» انجام شده است.
سناتور جمهوریخواه مارکو روبیو و سناتور دموکرات باب منندز از اداره مسئولیتهای دولتی درخواست کردند تا این گزارشها را بررسی کند. این سناتورها همچنین گفتند این اقدامی غیرمعمول است که وزارت انرژی به جای وزارت خارجه مذاکرات هستهای با عربستان را هدایت کرده است.
روبیو و منندز که هر دو عضو کمیته روابط خارجی سنا هستند، گفتند که «مشورت نکردن دولت با کنگره» آنها را نگران کرده است.
دولت ترامپ از مدتها پیش مذاکرات موسوم به «توافق ۱۲۳» با ریاض را آغاز کرده است. نام این مذاکرات برگرفته از بخشی از قانونی است که پارامترهای لازم برای همکاریهای گسترده هستهای میان آمریکا و سایر کشورها را مشخص کرده است.
روبیو و گروهی از سناتورهای دموکرات در ماه اکتبر به ترامپ هشدار داده بودند در صورتی که دولت به این مذاکرات ادامه دهد آنها هر گونه توافقی را تاییدیه کنگره را نداشته باشد، ممنوع خواهند کرد. این سناتورها همچنین نسبت به تلاش عربستان برای غنی سازی اورانیوم و فرآوری پلوتونیوم ابراز نگرانی کرده بودند.
تلاش دولت ترامپ برای انتقال فناوری به عربستان حاکی از استاندارد دوگانه واشنگتن در خصوص فعالیتهای هستهای صلح آمیز سایر کشورها از جمله ایران است. آمریکا در حالی که برای انتقال فناوری هستهای به عربستان تلاش میکند از سوی دیگر سعی دارد از فعالیت هستهای صلح آمیز ایران جلوگیری کند.