جنجالِ “اطلاعات درباره ایران”؛ آیا ترامپ راه بوش پسر را می‌رود؟

اختلاف‌نظر دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا، با ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا درباره ایران، یادآور اختلاف‌نظر جورج بوش پسر، رئیس‌جمهور اسبق آمریکا، با ارزیابی همین جامعه درباره عراق است.

به گزارش فرارو، هفته گذشته مقامات اطلاعاتی آمریکا علنا گفته‌اند که ایران هنوز به توافق هسته‌ای پایبند است. روز بعد، ترامپ در توئیتر نوشت که این مقامات «زمانی که بحث خطرات ایران مطرح می‌شود، بسیار منفعل و ساده‌لوح هستند.» او سپس به آدم‌های اطلاعاتی خود توصیه کرد که «به مدرسه بازگردند.». چند روز بعد، ترامپ بار دیگر، طی گفتگویی با شبکه سی‌بی‌اس، در ارزیابی دستگاه‌های اطللاعاتی آمریکا درباره ایران تشکیک کرد.

ترامپ عنوان کرد: «اگر آن‌ها (آدم‌های اطلاعاتی آمریکا) بگویند که در حقیقت ایران یک مهدکودک فوق‌العاده‌ای است، من ۱۰۰ درصد با آن‌ها مخالفت می‌کنم. این، یک کشور بی‌رحمی است که آدم‌های بسیاری می‌‎کشد.»

مواضع متناقض ترامپ و جامعه اطلاعاتی آمریکا موجب شد مجله «نیویورک‌مگزین» این تناقض را با اختلاف نظر جورج بوش پسر با آژانس‌های اطلاعاتی آمریکا درباره عراق مقایسه کند. این مجله طی یادداشتی به قلم جوناتان چیت، تصریح کرد تشکیک ترامپ در ارزیابی دستگاه‌های اطلاعاتی آمریکا درباره برنامه هسته‌ای ایران به طرز حیرت‌آوری با مخالفت دولت بوش با ارزیابی جامعه اطلاعاتی آمریکا درمورد توانمندی‌های تسلیحات کشتار جمعی عراق در یک دهه پیش شباهت دارد.

ترامپ در گفتگو با سی‌بی‌اس، گفته اگر مقامات اطلاعاتی به او بگویند ایران کشور شگفت‌انگیزی است او به آن‌ها گوش نخواهد داد و بر اساس تحلیل خودش اقدام خواهد کرد. ترامپ در توجیه این رفتارش، به رابطه بوش با مقامات وقت اطلاعاتی اشاره کرده است. ترامپ گفت: «رئیس‌جمهور بوش آدم‌های اطلاعاتی داشت که به او گفتند صدام حسین در عراق تسلیحات هسته‌ای داشت. همه نوع تسلیحات کشتار جمعی داشت. حدس بزنید؟ آن آدم‌های اطلاعاتی نمی‌دانستند چه غلطی داشتند می‌کردند. آن‌ها ما را به جنگی کشاندند که هرگز نباید وارد آن می‌شدیم.»

این در حالی است که چیت، معتقد است که مقامات اطلاعاتی بوش هرگز چنین چیزی نگفته‌اند. آن‌ها فقط تحت فشار دولت بوش، درمورد توانمندی‌های تسلیحاتی عراق مبالغه کردند. از دیدگاه چیت، دولت بوش پس از حملات یازده سپتامبر، از مشروعیت و مقبولیت عمومی مردم آمریکا برخوردار بود، اما ترامپ از چنین مقبولیتی برخودار نیست. با این حال، شباهت‌هایی میان تیم ترامپ و تیم بوش وجود دارد.

دیک چینی، معاون سابق رئیس‌جمهور آمریکا، تدارکاتی برای حمله به عراق انجام داد. اکنون هم جان بولتون، مشاور امنیت ملی، سیاست‌های مبتنی بر حقیقت را تضعیف می‌کند. بولتون در سال ۲۰۱۵، مدعی شده بود که ایران به سمت ساخت بمب هسته‌ای حرکت می‌کند. در حالی که تاکنون هیچ مدرکی در این خصوص ارائه نشده است، بولتون ادعا کرده که ایران هرگز با مذاکره، برنامه هسته‌ای را کنار نخواهد گذاشت و بنابراین فقط اقدام نظامی می‌تواند آن را متوقف کند.

دیدگاه بوش درباره عراق با دیدگاه ترامپ درمورد ایران از یک جنبه دیگر هم شباهت دارد. هر دوی آن‌ها (بوش درمورد عراق و ترامپ درمورد ایران) رفتار سیاست خارجی کشور مقابل را با توانمندی تسلیحاتی آن ترکیب کرده‌اند. هر دوی آن‌ها فرض کرده‌اند که کشوری که به همسایگانش حمله کرده است، باید بر ساخت تسلیحات کشتار جمعی مصمم باشد. دولت بوش هم مانند دولت ترامپ، افکارش را در یک حباب محافظه‌کارانه پرورش داده که تخصص برورکراتیک را تحت عنوان تعصب نخبگان لیبرال رد کرده است.

ظاهرا درسی که ترامپ از شکست بوش در عراق گرفته، این است که رئیس‌جمهوری که درباره یک قدرت منطقه‌ای در خاورمیانه بدگمان است، باید به همه ارزیابی‌های اطلاعاتی که با تمایلات تندروی او متناقض هستند، بی‌توجهی کند. چیت در پایان تصریح کرد اگر فرصتی برای تکرار تاریخ وجود داشته باشد، به این دلیل است که ترامپ درس گرفتن از تاریخ را زیر و رو کرده است.