اقدامات دولت تدبیر در صنعت آب و برق در یک نگاه

وزارت نیرو در دولت تدبیر اقدامات متعددی را برای حفظ منابع آب‌های زیرزمینی،احداث سد،تصفیه خانه،آبرسانی به روستاها، تعیین حد بستر و حریم رودخانه‌ها، افزایش توان تولید نیروگاه‌های موجود، صادرات کالا و خدمات فنی و مهندسی صنعت آب و برق و اقداماتی از این قبیل انجام داده و توانسته نمره خوبی را در بدست آورد.

به‌گزارش ایسنا، وزارت نیرو در دولت یازدهم گام‌های خوبی را برای خدمات رسانی بهتر به مشترکان انجام داد که یکی از این اقدامات مهار و تامین آب از طریق بهره‌ برداری از ۲۳ سد در ۱۶ استان با ظرفیت حجم آب قابل تنظیم سالانه ۳۳۸۸ میلیون مترمکعب و حجم مخزن ۴۳۲۹ میلیون مترمکعب و آبگیری هفت سد در شش استان با حجم آب قابل تنظیم سالانه معادل ۱۶۱ میلیون مترمکعب و حجم مخزن ۳۷۱ میلیون مترمکعب و بهره‌برداری یا آبگیری پنج سد دیگر با حجم آب قابل تنظیم سالانه بوده است.

همچنین احداث ۱۷۷۹۰۰ هکتار شبکه‌های آبیاری و زهکشی اصلی و ۱۹۱۲۹ هکتار شبکه آبیاری و زهکشی فرعی به منظور تکمیل چرخه استفاده از آب در کشاورزی و ایجاد تولید پایدار، ساماندهی، احیاء و تعادل بخشی منابع آب زیرزمینی به عنوان منابع استراتژیک آب کشور که منجر به کاهش برداشت‌های غیرمجاز از چاه‌ها به میزان ۲۶۰۰ میلیون مترمکعب شده است وتامین پایدار آب شرب جدید شهری برای حدود ۶.۴ میلیون نفر در سطح ۱۲ استان و ۴۲ شهر با ظرفیت ۷۹۲ میلیون مترمکعب در سال از اهم اقدامات فعالیت‌های آبی وزارت نیرو بوده است.

علاوه بر این احداث ۱۸ تصفیه خانه جدید آب با ظرفیت ۸۵۰ هزار مترمکعب در شبانه روز در ۱۶ استان، جمع آوری و تصفیه فاضلاب با افتتاح و بهره‌برداری از ۳۷ تصفیه خانه فاضلاب در ۳۷ شهر با ظرفیت ۱۰۳۲۵۶۹ مترمکعب در روز که با این اقدامات شاخص پوشش خدمات فاضلاب برای جمعیت شهری از ۴۰.۴۸ به ۴۵.۴۹ درصد افزایش یافته اس از دیگر اقدامات در این زمینه بوده است.

از سوی دیگر واگذاری و نصب ۲.۲ میلیون فقره انشعاب جدید آب شرب شهری، ۱.۶ میلیون فقره انشعاب جدید فاضلاب شهری و ۶۸۰ هزار فقره انشعاب جدید آب روستایی، آبرسانی به روستاها با هدف افزایش تعداد روستاهای برخوردار از شبکه آب مطمئن و پایداری در تامین آب شرب روستاها، به میزان ۵۲۲۶ روستا با حدود چهار میلیون نفر جمعیت و تدوین سند آمایش آب کشور و تعیین و ابلاغ اب قابل برنامه ریزی بخش‌های شرب، محیط زیست، صنعت، کشاورزی و فضای سبز از آب‌های سطحی و زیرزمینی به تفکیک تمامی استان‌ها، حوضه‌های آبریز درجه دو و محدوده‌های مطالعاتی (دشت‌ها) از جمله دیگر اقدامات در این حوزه بوده است.

از دیگر اقدامات وزارت نیرو در دولت تدبیر می‌توان به تخصیص ۱۰.۸ میلیارد مترمکعب از آب سطحی تجدید پذیر برای حقابه‌های زیست محیطی و توجه جدی به تامین حقابه‌های تالاب‌های کشور (به عنوان نمونه برای احیای دریاچه ارومیه در این دوره بالغ بر ۱۶۰۰ میلیون مترمکعب رهاسازی از سدهای این حوضه و انجام مطالعات تعیین حد بستر و حریم رودخانه‌ها و تالاب‌ها به میزان ۷۸۲۰ کیلومتر و اجرای آن و عملیات ساماندهی رودخانه‌ها به میزان ۲۸۹۵ کیلومتر و ۴۶۵۰ هکتار آزاد سازی تصرفات بستر و حریم اشاره کرد.

تاسیس شوراهای هماهنگی مدیریت حوضه‌های آبریز با رویکرد مدیریت به هم پیوسته منابع آب براساس مصوبه شورای عالی آب، تشکیل شوراهای حفاظت آب‌های زیرزمینی در کلیه استان‌های کشور، فعال سازی شورای عالی آب و تشکیل ۲۲ جلسه در دولت یازدهم از کل ۲۹ جلسه تشکیل یافته و مدیریت تامین آب شرب مطمئن و پایدار برای شهروندان و کاهش تعداد شهرهای دارای تنش آبی از ۵۷۰ شهر در سال ۱۳۹۲ به ۳۰۱ شهر در سال ۱۳۹۵اقدامات مهمی است که وزارت نیرو به آن عنایت داشته است.

از سوی دیگر انجام مطالعات پهنه بندی آب ژرف در کشور و شروع مطالعات تعیین نقاط امید بخش برای اکتشاف و استخراج آن، افزایش ظرفیت نصب شده نیروگاهی از طریق ساخت، نصب و راه‌اندازی ۵۴ واحد نیروگاهی در ۱۳ استان با ظرفیت ۷۹۲۶ مگاوات (ظرفیت نصب شده نیروگاهی تا پایان فروردین ماه سال ۱۳۹۶ به ۷۶۶۴۷ مگاوات رسیده است).

واگذاری و نصب ۴.۵ میلیون فقره انشعاب جدید برق، افزایش ظرفیت نیروگاهی تجدید پذیر با بهره برداری از ۳۰ نیروگاه تجدید پذیر در استان‌های مختلف به ظرفیت ۱۷۶ مگاوات (از ۱۶۵ مگاوات در سال ۱۳۹۲ به ۳۴۱ مگاوات در ابتدای سال ۱۳۹۶) کاهش ۴.۵ درصدی تلفات شبکه توزیع برق (از ۱۵.۲ درصد به ۱۰.۷ درصد).برق رسانی به کلیه روستاهای بالای ۱۰ خانوار با برق دار کردن ۲۱۵۲ روستای کشور (بدین ترتیب تعداد روستاهای برق دار کشور به رقم ۵۶۸۱۱ رسوتا بالغ شده است.) و افزایش طول خطوط انتقال به میزان ۲۴۳۳ کیلومتر مدار و طول خطوط فوق توزیع به میزان ۳۱۳۵ کیلومتر مدار و طول خطوط توزیع به میزان ۷۵۲۴۳ کیلومتر مدا اقدامات برقی وزارت نیرو در دولت تدبیر است.

همچنین احداث و توسعه پست های برق با افزایش تعداد ترانسفورماتورهای انتقال به میزان ۱۰۵ دستگاه و تعداد ترانسفورماتورهای فوق توزیع به میزان ۳۲۹ دستگاه و تعداد ترانسفورماتورهای توزیع به میزان ۱۱۶۷۱۲ دستگاه، نصب حدود ۱۲۷ هزار کنتور هوشمند برای چاه‌های کشاورزی، مشترکین صنعتی و مشترکین پرمصرف، عملیات اجرایی احداث بیش از ۲۰ هزار مگاوات نیروگاه نیمه تمام (شامل نیروگاه‌های حرارتی جدید به میزان ۱۰۰۰۰ مگاوات، بخش بخار نیروگاه‌های گازی به میزان ۷۵۰۰ مگاوات، برق آبی به میزان ۱۵۰۰ مگاوات، تجدید پذیر ۱۹۰۰ مگاوات و تولید پراکنده به میزان ۳۰۰ مگاوات) وافزایش تعداد موسسات خصوصی تولید کننده برق از ۴۰ موسسه در سال ۱۳۹۲ به ۴۷۰ موسسه در سال ۱۳۹۵ از دیگر اقدامات این مجموعه شناخته شده است.

علاوه بر این می‌توان به افزایش توان تولید نیروگاه‌های موجود به میزان ۹۳۰ مگاوات با استفاده از روش‌های IGV+ و خنک کردن هوای ورودی توربین‌ها، دستیابی به بالاترین ضریب آمادگی نیروگاه‌ها در تاریخ صنعت برق کشور به میزان ۹۸.۵ درصد، دستیابی به رکورد مدیریت بار و مدیریت مصرف، در پیک مصرف به میزان سه هزار مگاوات، کاهش مدت زمان خروج فرکانس از محدوده مجاز (از میزان ۱۲۵ دقیقه در سال ۱۳۹۲ به میزان ۰.۳۲ درصد در سال ۱۳۹۵) و کاهش میزان خاموشی به ازای هر مشترک در شبانه روز (از میزان سه دقیقه در سال ۱۳۹۲ به میزان ۲.۵۶ دقیقه در سال ۱۳۹۵.) اشاره کرد.

توسعه فناوری و ساخت داخل ۳۴ فناوری نوین در صنعت آب و برق، تدوین نقشه راه تحقیقات و توسعه ۵۴ فناوری جدید و مهم در حوزه آب، برق و فاضلاب، بهره گیری از تمام ظرفیت‌های موجود برای تجهیز منابع مالی طرح‌های عمرانی از طرق مختلف از جمله منابع عمومی، منابع داخلی، اوراق مشارکت، اسناد خزانه اسلامی، صندوق توسعه ملی، فاینانس داخلی و خارجی، بانک‌های توسعه‌ای بین المللی بالغ بر ۸۸ هزار میلیارد تومان در طی سال‌های دولت یازدهم وصدور ۳۷۳ پروانه احداث/ موافقت اصولی احداث نیروگاه جدید به ارزش تقریبی ۱۵.۸ میلیارد دلار با ظرفیت ۲۳۰۰۰ مگاوات برای سرمایه‌ گذاران خصوصی داخلی و خارجی در بخش برق اهم اقدامات دولت تدبیر در بخش برق شناخته شده است.

گشایش ال سی برای پنج طرح در حوزه‌های آب، برق و فاضلاب از محل تسهیلات فاینانس خارجی به ارزش ۶۳۱ میلیون یورو و نیز تعداد ۱۰ طرح مهم با استفاده از تسهیلات بانک‌های توسعه‌ای بین المللی به ارزش ۹۲۲ میلیون دلار، جذب سرمایه‌گذاری غیردولتی در بخش آب و فاضلاب با انعقاد ۹۹ قرارداد به ارذزش ۶۲ هزار میلیارد ریال، صادرات کالا و خدمات فنی و مهندسی صنعت آب و برق به میزان ۴۲۰۰ میلیون دلار (بیش از ۶۵ درصد صادرات خدمات فنی و مهندسی کل کشور) و صادرات برق به کشورهای همسایه به میزان ۳۲ میلیارد کیلووات ساعت و به ارزش ۳۳۱۶ میلیون دلار و انجام بیش از ۱۳ میلیون نفر ساعت آموزش کارکنان برای ارتقای توانمندی حرفه‌ای کارکنان و افزایش متوسط سرانه آموزش سالانه کارکنان از ۳۶.۵ ساعت در سال ۱۳۹۲ به ۵۷.۳ ساعت در سال ۱۳۹۵ جز دیگر اقداماتی است که می‌توان به آن اشاره کرد.

همچنین باز طراحی ساختار و ساماندهی فعالیت‌ها در ستاد و دستگاه‌های زیر مجموعه (از جمله تاسیس شرکت مادر تخصصی تولید نیروی برق حرارتی و سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره وری انرژی) و تدوین و ابلاغ بیش از ۳۰ آیین نامه، دستورالعمل و نظام‌نامه، راه اندازی سه اتاق فکر در زمینه‌های آب، برق و اقتصاد آب و برق و بررسی ۱۰۴ موضوع مهم طی ۱۵۲ جلسه و با حضور ۷۰ نفر از صاحبنظران و خبرگان از خارج و داخل صنعت و راه اندازی دو سامانه کارآمد «ساماندهی حریم و بستر منابع آبی کشور و جلوگیری از تصرفات غیرمجاز اشخاص در عرصه‌های تحت اختیار وزارت نیرو و تضییع حقوق بیت المال» و «جامع حقوقی و نظارت با هدف تمرکز کلیه فعالیت‌های حقوقی صنعت آب و برق و نظارت بر عملکردها» فعالیت‌های برقی وزارت نیرو است.

از سوی دیگر توسعه تعاملات و همکاری‌های بین‌المللی در جهت روان سازی فعالیت های برون مرزی صادر کنندگان کالا و خدمات فنی و مهندسی آب و برق، پیگیری تصویب قوانین مهم و موثر مورد نیاز صنعت آب و برق در مجلس شورای اسلامی از جمله قانون حمایت از صنعت برق مصوب ۱۳۹۴، قانون اساسنامه سازمان انرژی‌های تجدید پذیر و بهره وری انرژی برق (ساتبا) مصوب ۱۳۹۵ و قانون توسعه و بهینه سازی آب شرب شهری و روستایی در کشور مصوب ۱۳۹۵ وتامین آب و برق و خدمات جمع آوری و دفع بهداشتی فاضلاب بیش از ۴۵ درصد از واحدهای مسکن مهر با واگذاری انشعابات به یک میلیون و ۵۵ هزار واحد مسکن مهر (تا پایان دولت یازدهم درصد واحدهای بهره‌مند از این خدمات به بیش از ۹۲ درصد خواهد رسید.

دولت یازدهم با انجام اقدامات مفید در حوزه آب و برق توانست کارنامه خوبی را از خود بر جای بگذارد اما پتانسیل‌های بالایی در حوزه آب و برق در ایران وجود دارد که عنایت بیش از این را می‌طلبد و انتظار می رود که دولت دوازدهم چالش‌های موجود را برطرف کند.