ورود بحران آب به حوزه امنیتی
بحران آب امروز یکی از اصلی‌ترین بحران‌های کشور به شمار می‌رود که از خطوط قرمز عبور کرده و تبدیل به مبحثی امنیتی شده است به طوری که اگر دیر اقدام کنیم و برای حل آن هر چه زودتر دست به دست هم ندهیم، حتی نزاع و مناقشات داخلی انکار‌ناپذیر خواهد شد.
به گزارش بازتاب ، ایران نوشت : این موضوع را رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی می‌گوید. علاءالدین بروجردی اخیراً با تأکید بر اینکه بحران آب عملاً وارد مقوله امنیتی شده است اظهار کرد: «به همین خاطر حتی ما ناگزیر شدیم در کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی کمیته امنیت آب را تشکیل دهیم.»
به عقیده او «عملاً منابع آبی کشور به دست خود ما و بی‌توجهی‌های ما و عدم اجرای قانون در حال از بین رفتن است. بروجردی با طرح این سؤال که چرا در ۳۸سال گذشته آنقدر به این مسأله بی‌توجه بودیم و در بسیاری دیگر از نقاط کشور بی‌توجه هستیم، اذعان کرد:« کشور به لحاظ منابع آبی بسیار محدود بوده و جزو کشورهای کم‌آب دنیا است. در چنین شرایطی بازهم به مدیریت شرایط بی‌توجه هستیم و بحران داریم. آن هم بحرانی که عملاً وارد مقوله امنیتی شده است.»
پیش از این، گری لوئیس نماینده مقیم برنامه توسعه ملل متحد در ایران به رویترز گفته بود: «کمبود آب اکنون به عمده‌ترین چالش امنیتی ایران تبدیل شده است.» در همین حال محدودیت تأمین آب با توجه به رشد جمعیت، عدم توازن بین تأمین و مصرف، افزایش آلودگی منابع محدود آب، نبود الگوی مصرف مناسب و افزایش بهره‌وری آب کشاورزی هر روز به این بحران داخلی دامن می‌زند؛ بحرانی که همه ما در آن نقش داریم و امنیت ملی را هدف گرفته است.
انوش نوری اسفندیاری، رئیس اندیشکده تدبیر آب نیز در این خصوص گفت: در برخی از نقاط کشور تأمین منابع آب با محدودیت شدیدی رو به رو است به طوری که موجب اختلافات بین ساکنان حوضه‌های آبی مجاور شده است. برای مثال رودخانه‌ای میان دو یا چند استان قرار دارد و دو برابر توان رودخانه مصرف تعریف کرده‌اند چراکه هر استان منابع آبی رودخانه را حق خود می‌داند. در نهایت این موضوع سرمنشأ نزاع و درگیری و در نهایت تهدید امنیت ملی خواهد شد.
او با بیان اینکه درگیری بر سر منابع آب مشترک از دیرباز در ایران وجود داشته است، ادامه داد: اما هیچگاه مسأله به اندازه امروز جدی نبوده است. اکنون می‌بینیم زاینده رود، جازموریان، هیرمند و بسیاری از منابع آبی موجود در کشور به خاطر این مناقشات بین حوضه ای در حال خشک شدن هستند.
به گفته این پژوهشگر حوضه آب، معیشت کشاورزان و روستانشینان یکی دیگر از مواردی است که با تشدید بحران آبی در معرض خطر قرار دارد و اگر هرچه زودتر شرایط اصلاح نشود تبدیل به یک تهدید برای امنیت ملی خواهد شد. وی با اشاره به اینکه همین الان هم این مشکل در کشور بروز کرده است، اظهار کرد: باید هرچه زودتر با مدیریت و اصلاح نحوه مصرف آب شرب و کشاورزی، آمادگی برای مقابله با بحران‌های طبیعی و اجتماعی جلوگیری کنیم.
به عقیده کارشناسان، اگر هر مصرف‌کننده اعم از خانگی تا کشاورزی تنها 10 درصد از مصرف خود را کاهش دهد نه تنها مشکلی برای وی ایجاد نخواهد شد بلکه بحران آب ایران نیز مدیریت و از مخاطرات و تنش‌های داخلی جلوگیری می‌شود. البته وزارت نیرو برای مدیریت منابع آبی برنامه جامعی اتخاذ کرده است که طی آن سهم هر مصرف‌کننده به تفکیک نوع فعالیت، مکان و حوضه آبریز تعیین شده اما برای اجرای آن نیاز به کمک همه مردم است.
