آیا ممکن است پوتین به بهانه تصمیم غافلگیرکننده ترامپ، خواستار خروج ایران از سوریه شود؟

أسامة عثمان در القدس العربی نوشت: پیش بینی که پس از تصمیم ترامپ برای خارج کردن نیروهای آمریکایی از سوریه مطرح شد، آن است که خلأ حاصل از خروج آمریکا، به نفع ایران و روسیه است و باعث افزایش نفوذ آنها می شود، به این اعتبار که این دو در مقابله با آمریکا و اسرائیل، به یکدیگر نزدیک هستند، اما طبیعت روابط ترامپ با رئیس جمهور روسیه و اینکه رئیس جمهور ایالات متحده با پوتین، رابطه نزدیکتری نسبت به هم پیمانان اروپایی اش دارد؛ نتیجه ای مغایر با این پیش بینی را در پی دارد؛ که حرص روسیه برای حفظ منافع خود، در صورت بروز تعارضی عمیق در منافع و اهدافش با ایران، این احتمال را تقویت می کند. علاوه بر اینکه خروج نیروهای آمریکایی از سوریه، و لو اینکه به صورت کامل انجام نشود، از مشروعیت حضور نیروهای خارجی دیگر، از جمله ایران و حزب الله می کاهد؛ بویژه پس از کاهش خطر داعش در سوریه و بازپس گیری بسیاری از مناطق تحت سیطره معارضان، توسط ارتش سوریه.

به گزارش «انتخاب»، این رسانه عرب زبان ادامه داد: از نظر تاریخی، روابط روسیه و ایران بر پایه اعتماد بنا نشده و پر است از جنگها و درگیریها. حتی در زمان اتحاد جماهیر شوروی، روسیه به ائتلافهای خود وفادار و پایبند نبود. رئیس جمهور روسیه به خروج ایران از سوریه اشاراتی کرده است، اما این مساله با واکنش شدیدی از سوی مجامع سیاسی تهران مواجه شد؛ تا آنجا که روزنامه اسپانیایی«موند» در سال گذشته به این نکته اشاره کرد که برخی رسانه ها و شخصیتهای ایرانی از هیمنه منافع روسیه بر طرح بازسازی سوریه و دور کردن شرکتهای ایرانی از این همکاری، صحبت می کنند.

اختلاف بین روسیه و ایران در موضع گیری این دو در مورد حضور اسرائیل در اسمان سوریه و ادامه هدف گیری نیروهای ایرانی و حزب الله از سوی اسرائیل، اشکارتر شد؛ بخصوص زمانی که رسانه های اسرائیلی از تعمّد روسیه در عدم استفاده از سامانه های دفاع هوایی خود برای مقابله با حملات اسرائیل صحبت کردند.

به عقیده برخی تحلیلگران اسرائیلی با وجود جدایی ظاهری که بین پوتین و نتانیاهو ایجاد شده و مخالفت پوتین با دیدار با نخست وزیر اسرائیل، می توان گفت رئیس جمهور روسیه برای اخراج نیروهای ایرانی از سوریه، به عملیات اسرائیل توجه خاصی دارد.

در صورتی که اخبار مربوط به تفاهم های عربی آمریکایی اسرائیلی در مقابل روسیه، که متکی بر مهار نفوذ ایران و حزب الله در سوریه، توسط روسیه است، درست باشد، این مساله به ضرر ایران در سوریه است. لازم به ذکر است که از زمان دخالت مستقیم روسیه در سوریه، اختلافاتی بین مسکو و تهران وجود داشته است و در این میان، اختلافات بین ایران و سوریه که اخیرا در قامشلی بروز یافت نیز مساله مهمی است.

این در حالی است که شبکه 10 اسرائیل اواخر ماه گذشته اعلام کرد که به گفته نتانیاهو، روسیه به ایالات متحده پیشنهاد داده است که در مقابل کاهش تحریمهای آمریکا علیه ایران، نیروهای ایرانی از سوریه عقب نشینی کنند. نیازی به یادآوری این مهم نیست که در سایه تحولات بین المللی و تفاوتهایی که بین قوای بین المللی و منطقه ای اثرگذار در سوریه و منطقه وجود دارد، هر طرفی به اندازه قدرت خود می تواند نفوذ داشته باشد و از سوی دیگر، اسد نمی تواند تمام محاسبات را بر هم زده و برای افزایش نفوذ ایران مبارزه کند، در حالی که این مساله بیش از هر چیز در گرو موافقت روسیه و پذیرش بین المللی است.

در مجموع، روسیه که از نفوذ تاریخی در سوریه برخوردار شده و این توان را دارد که به آبهای گرم و قلب منطقه عربی برسد، از توازنهای ضروری آگاه است که در مقدمه انها، حفظ امنیت اسرائیل و مراعات منافع دولتهای خلیج فارس است که حاضرند هزینه زیادی کنند تا از نفوذ ایران و موفقیت قاطع آن، جلوگیری کنند.