نیم نگاهی به بدترین فیلم سال/«خانم یایا» لکه ای بر کارنامه پربار رضاعطاران
فیلم آخر عبدالرضا کاهانی بهترین نوع تعلیق است. البته تعلیقی بسیار متفاوت از جنس اینکه مخاطب نمی داند چه می بیند. این اثر بین اینکه فیلم هست یا نیست معلق مانده است. همچنین تعلیق اصلی آنجاست که آیا خانم یایا ارزش ساخته شدن را داشته است یا خیر.
فیلم سینمایی “خانم یایا” آخرین ساخته عبدلرضا کاهانی این روزها در عرصه اکران سینماها کار خود را به نحوی دنبال می‌کند که نقد اکثریت جامعه از جمله منتقدان، اهالی رسانه و همچنین مخاطبان را به همراه داشته است.
استفاده از بازیگران صاحب گیشه در این اثر سینمایی اعتراض بسیاری از تماشاگران را به همراه داشته است. کاهانی در تبلیغات اثر یادآور می شود که این اثر کمدی نیست اما این به هیچ عنوان برای مخاطبی که طی سالهای گذشته فرخ نژاد، عطاران و حیایی را به حضور در آثار کمدی می‌شناخته قابل قبول نیست.
فارغ از طعنه آمیز بودن حضور این سه بازیگر در اثری که ادعا می‌کند کمدی نیست باید دید چرا فیلم سینمایی خانم یایا نه تنها بدترین فیلم کاهانی بلکه بدترین فیلم سینمای ایران در سال جاری است. فیلمی که توان مخاطب در تحمل اثری کم کیفیت را با زمانی که در سالن نمایش فیلم طاقت می‌آورد می سنجد.
فیلم سینمایی خانم یایا در اولین گام به شدت از ضعف در فیلمنامه رنج می برد. فیلمنامه خانم یایا به طرز بسیار گیج و گنگی در صدد تزریق مفهومی به نام خانم یایا به داستان دو شخصیت اصلی است اما حتی بعد از یک ساعت از فیلم هنوز هیچ اتفاقی در اثر نمی افتد.
مشخص نیست کاهانی در این فیلم می خواهد به کدام ژانر سینمایی نزدیک شود. دو بازیگر اصلی یعنی فرخ نژاد و عطاران سعی می کنند نوعی از بازی ابزود یا پوچ گرا را به نمایش بگذارند اما تا حدی فیلمنامه شخصیت های ضعیفی از آنها عرضه کرده که همواره در سطح می مانند.
پیشینه شخصیت ها در روال داستان مشخص نمی شود بلکه بازیگران انگار به زور در بخشی از دیالوگ ها از خودشان می‌گویند تا داستان و شخصیت‌هایش واکاوی شود. بعد از این دو شخصیت و اگر تماشاچی هنوز در سالن مانده باشد نوبت به حضور امین حیایی می رسد.
شخصیت امین حیایی کاملاً متناقض از کلیت اثر است. اگر حتی کاهانی به دنبال نوعی از ابهام و تعلیق در داستان خود است، شخصیت حیایی بسیار واقعگرایانه به داستان اضافه می شود. شخصیتی که بازی فوق العاده ای از وی به نمایش نمی گذارد.
ضعف بعدی و بسیار فاحش فیلم خانم یایا در کارگردانی ضعیف، استفاده از دکوپاژهای تکراری و همچنین عدم حفظ راکورد صحنه در بسیار از صحنه ها است. اتفاقی که شاید بتوان در مورد کارگردانان مبتدی از آنها گذشت اما در خصوص کارگردانی که چندمین کار خود را تجربه می کند خیر.
اما باید دید که کاهانی اصلاً به چه دلیل فیلمی این چنین ساخته است. فیلم نا ساختار درستی را پی می گیرد و نه محتوای خاصی دارد. دوربین بسیار مبتدیانه در شهر به چرخش در می آید و انگار این فیلم حاصل یک سفر دسته جمعی به خارج از کشور است.
کاهانی بیش از آنکه بخواهد فیلم بسازد به دنبال خاص جلوه دادن نگاه خود به عنوان کارگردان است. نوعی از نگاه موسوم به دیدگاه هنری که ترجریح می دهد هر کاری را می خواهد انجام دهد. فیلم خانم یایا اما هنری هم نیست زیرا با سویه های اقتصادی در جریان اکران در آمده است.
فیلم آخر عبدالرضا کاهانی بهترین نوع تعلیق است. البته تعلیقی بسیار متفاوت از جنس اینکه مخاطب نمی داند چه می بیند. این اثر بین اینکه فیلم هست یا نیست معلق مانده است. همچنین تعلیق اصلی آنجاست که آیا خانم یایا ارزش ساخته شدن را داشته است یا خیر.
