تولید ریل ملی در هاله‌ای از ابهام
تولید ریل ملی بیش از بیست سال است که از سوی شرکت های راه آهن به مرحله تفاهم نامه رسیده اما هیچ گاه تولید آن عملیاتی نشده است.
عباس آخوندی اخیرا در مجلس شورای اسلامی اعلام کرد وزارت راه و شهرسازی آماده است تا همه تولیدات ریل داخلی را یک جا خریداری کند؛ با این وجود وضعیت قراردادهای شرکت راه آهن با شرکت ذوب آهن اصفهان در طول ۲ دهه گذشته عملا چیزی غیر از این ادعای آخوندی را نشان می دهد؛ به گونه ای که راه آهن و ذوب آهن تا به حال سه بار قرارداد تولید ریل ملی و فروش آن به راه آهن را با یکدیگر امضا کرده اند؛ اما در هر سه مرتبه، این قراردادها عملیاتی نشده است؛ به معنای دیگر تا کنون حتی یک کیلوگرم ریل ملی نه تولید شده و نه در ریل گذاری های شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور استفاده شده است.
بر اساس این گزارش، همکاری راه آهن و ذوب آهن اولین بار در دهه ۷۰ مطرح شد و در سال ۷۳ اولین تفاهم نامه بین این دو شرکت به امضاء رسید. اما پس از تولید اولین سری از محصولات ذوب آهن، به دلیل آنچه کیفیت پایین ریل تولیدی عنوان می‌شد تولید آن ادامه نیافت و متوقف شد.
با این حال پس از گذشت بیش از ۱۴ سال و در سال ۸۷ بار دیگر تفاهم نامه‌ای در خصوص تولید ریل در داخل کشور به امضای آهنی ها ـ راه آهن و ذوب آهن ـ رسید که آن هم پس از مدتی به دلیل کارشکنی راه آهن به بهانه از رده خارج بودن ریل های تولیدی ذوب آهن با نام U۳۳، این تفاهم نامه نیز به سرانجام نرسید و تولید ریل ملی ناکام ماند.
در نهایت در سال ۹۳ سومین تفاهم نامه مشترک میان ذوب آهن و راه آهن جهت تولید ریل‌های UIC۶۰ منجر به امضاء قرارداد شد. این بار شرکتی که در اجرای قرارداد تعلل می کرد، ذوبی ها بودند. پس از تأخیرهای مکرر ذوب آهن به بهانه عدم پایبندی راه آهن به تعهدات خود از جمله پیش خرید ریل، سرانجام در آذر ماه ۹۵، راه اندازی خط تولید ریل به اصطلاح ملی که از آلمان وارد شده بود در ذوب آهن به اتمام رسید و این خط تولید طی مراسمی با حضور معاون اول رئیس جمهور افتتاح شد.
بر اساس این گزارش، مدتی بعد از افتتاح خط تولید ریل ملی در کارخانه ذوب آهن، شرکت راه آهن خبر از امضای قرارداد خرید ۴۰ هزار تن ریل تا پایان همان سال (۹۵) داد. محسن پورسیدآقایی، مدیرعامل سابق راه‌آهن جمهوری اسلامی در این رابطه گفت: «مقرر شده تا پایان سال، شرکت ذوب‌آهن ماهانه ۱۰ هزار تن از این ۴۰ هزار تن را تحویل دهد و ما نیز به صورت نقدی خریداری کنیم؛ پس از اجرای این قرارداد، آماده عقد قرارداد جدید برای تولید ۱۰۰ هزار تن ریل UIC۶۰ هستیم.»
این در حالی است که با گذشت چند ماه از انتشار این اخبار و عدم تولید و استفاده از ریل ملی برای محورهای آماده به ریل گذاری، نشانه هایی از بروز مشکلاتی جدید بر سر راه تولید ریل ملی دیده می شود.
در ارتباط با همین موضوع بهمن‌ماه سال گذشته معاون ساخت و توسعه راه‌آهن شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حمل و نقل کشور در مصاحبه‌ای با یکی از خبرگزاری ها خبر از رفع این مشکل با فاینانس هندی داد. جبارعلی ذاکری با اشاره به پیگیری‌ها برای استفاده از ریل ملی در پروژه‌های زیرساختی حمل‌ونقل، اظهار کرد: ظرف چند ماه گذشته دولت و وزارت راه و شهرسازی مذاکرات مستمری را با هندی‌ها برای تأمین فاینانس تولید ذوب‌آهن انجام داده‌اند. بر این اساس، هند شمش مورد نیاز تولید ریل را در کارخانه ذوب‌آهن اصفهان و از محل منابع فاینانس تأمین می‌کند که به‌این‌ترتیب ریل UIC۶۰ باکیفیت برای اولین بار در کشور تولید می‌شود.
به گفته این مقام مسئول در حوزه ساخت و توسعه خطوط ریلی، با توجه به مذاکرات انجام‌شده تولید ریل ملی از ۲ ماه آینده آغاز می‌شود.
حال با گذشت بیش از ۳ ماه از آخرین اظهارات مسئولان در رابطه با تولید ریل ملی و عدم تحقق وعده ۲ ماهه، ضروری است مسئولان امر درصدد پاسخ‌گویی به افکار عمومی و رفع ابهامات پیش‌آمده در خصوص تأخیرهای مکرر پیش‌آمده برای تولید ریل ملی برآیند تا هرچه زودتر شاهد شکسته شدن طلسم تولید این محصول استراتژیک در داخل کشور باشیم.
